Иқтисодиёт назарияси фанининг предмети ва билиш услуби

Иқтисодий ресурслар
Бу иқтисодий фаолиятда зарурий ҳажмда фойдаланиладиган табиий, моддий ва инсон ресурслари ёки унинг потенциал омилларидир.
Ер
Бу фойдаланишга яроқли ерлар ва бошқа табиий ресурслар (сув ресурслари, фойдали қазилмалар, ўрмонлар ва ишлаб чиқаришнинг табиий-иқлим шароитлари)
Инсонлар томонидан вужудга келтирилган ишлаб чиқариш воситалари. Булар хом-ашё, материаллар, машина ва ускуналар, бино ва иншоотлар, транспорт ва алоқа воситалари.
Ишчи кучи – инсонда мавжуд бўлган жисмоний ва ақлий лаёқат. Меҳнат унинг сарфланиш жараёни.
Алоҳида кишиларга хос бўлган ноёб хислат, талант ва қобилиятдир
Капитал
Меҳнат (ишчи кучи)
Тадбиркорлик лаёқати
ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ЭҲТИЁЖЛАРНИНГ МАЗМУНИ ВА ШАКЛЛАРИ
►Алоҳида кишилар ёки жамият аъзолари эҳтиёжлари.—Истеъмол товарлари, хизматлар, яшаш ва турмуш ксчириш воситаларига бўлган эҳтиёжлар.
►Корхона (фирма)лар эҳтиёжи. Иқтисодий ресурслар ва ишлаб чиқаришнинг бошқа шарт-шароит-ларига бўлган эҳтиёжлар.
►Давлат эҳтиёжлари. Иқтисодий ресурсларга, истеъмол товарлари ва хизматларга булган эҳтиёжлар.
Ижтимоий-иқтисодий эҳтиёжлар — бу жамият аъзоларининг яшаши ва камол топиши учун керакли, ҳаётий воситаларга булган заруриятидир.
Жамият эҳтиёжлари қуйидаги шаклларда
номоён бўлади:
Эҳтиёжларнинг ўсиб бориш қонуни – Жамият эҳтиёжларининг микдоран ортиб ва сифат жиҳатдан такомиллашиб боришини билдиради.
Эҳтиёжлар иқтисодий мазмунига кўра – ишлаб чиқариш ва истеъмол эҳтиёжларига, қондирилишининг долзарблигига кўра – бирламчи ва иккиламчи эҳтиёжларга ажратиб ўрганилади.
Эҳтиёжларнинг ўсиб боришини
тақозо қилувчи омиллар:
● Аҳолининг табиий ўсиши - бунинг натижасида эҳтиёжлар микдоран ортиб боради; ● Фан-техника тараққиёти ва реклама. Унинг таъсирида кишиларда янги товарларга эҳтиёж пайдо бўлиб, у сифат жиҳатдан такомиллашиб боради.

Эҳтиёжларни қондириш воситаларининг ашёвий-буюм шаклига кўра:

• Моддий эҳтиёжлар — моддии куринишга эга булиб, кишиларнинг улар билан таъминланиши ҳаёт кечиришининг бирламчи шартидир. Булар ҳаётий зарур воситаларни (озиқ-овқат, турар-жой) ва зебу-зиинат буюмлари (мебель, автомобиль, холодильник, телевизор, дала ҳовли)ни ўз ичига олади
• Ижтимоий маънавий ва маданий-маиший эҳтиёжлар — асосан хизматлар шаклида қондирилиб, инсоннинг аҳлоқии, маънавий, маданий ва жисмоний камол топишига хизмат қилади. Меҳнат қилишга бўлган эҳтиёж ҳам ижтимоий эҳтиёжнинг таркибий қисмидир

4. МУҚОБИЛ ТАНЛОВ НАЗАРИЯСИ. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ИМКОНИЯТИ ВА УНИНГ ЧЕГАРАСИ

Танловнинг муқобил қиймати деб, унинг натижасида воз кечилган имкониятлар ичидан бу мақсад учун енг катта наф келтирувчи ёки қадрланувчи қийматга айтилади.
Муқобил қиймат доимий, ўсиб борувчи ва пасайиб борувчи бўлиши мумкин.
Ишлаб чиқариш имконияти деб, мавжуд иқтисодий ресурслардан тўлароқ фойдаланиш евазига енг кўп маҳсулот ишлаб чиқариш тушунилади. У ишлаб чиқариш имконияти чегарасини ифодалайди.

ЭЪТИБОРЛАРИНГИЗ

УЧУН

РАҲMAT!