Ызбекистон республикаси олий ва ырта

 Muhokama uchun savollar: 
 
1.1.1. 
Qanday tillar dasturlash tillari deyiladi? 
1.1.2. 
Paskal dasturlash tili qachon yaratigan? 
1.1.3. 
Paskal dasturlash tili kim tomonidan yaratilgan? 
1.1.4. 
Turbo-Pascal oiladosh tili qaysi firma tomonidan ishlab chiqilgan? 
1.1.5. 
Turbo-Pascal oiladosh tillari versiyalarini bir-biridan farqi nimada?
 2-asosiy savol bo’yicha dars maqsadi: 
2.1. 
Paskal dasturlash tili alifbosi bilan talabalarni tanishtirish. 
 
 Identiv o’quv maqsadlari: 
2.1. 
Paskal dasturlash tili alifbosi tarkibini tashkil etuvchilarini sanay oladi. 
2.2. 
Paskal dasturlash tili alifbosi tarkibini tashkil etuvchilari vazifalarini 
izohlay oladi. 
 2-asosiy savolning bayoni: 
Ma’lumki, har qanday tilni o’rganish uning alifbosini o’rganishdan 
boshlanadi. Tilning alifbosi - shu tilgagina tegishli bo’lgan asosiy belgilar va 
tushunchalar to’plamidan iborat bo’ladi. Paskal dasturlash tilining alifbosini tashkil 
etuvchi asosiy majmuasini uch guruhga ajratish mumkin: 

---

5 

Harflar: 
Harf sifatida katta va kichik lotin harflari ishlatiladi. Lekin, matnlar va 
dasturga izohlar yozish uchun kirill alifbosining katta va kichik harflari ham 
alifboga kiritilgan.

Raqamlar:
Raqamlar sifatida oddiy arab (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9) raqamlari olingan. 

Maxsus belgilar: 
Maxsus belgilar ko’p sonli vam bir jinslimas bo’lganligi uchun ularni o’z 
navbatida to’rtta guruhga ajratamiz: 
 Arifmetik amal belgilari – { - (ayirish), + (qo’shish), / (bo’lish), * 
(ko’paytirish)}; 
 Solishtirish amallari belgilari – { = (teng), <> (teng emas), < (kichik), > 
(katta), <= (kichik yoki teng), >= (katta yoki teng)}; 
 Ajratkichlar - | . |, | , |, | : |, | ; |, | ( |, | ) |, | [ |, | ] |, | { |, | } |, | ' |, |:q|; 
 Xizmatchi so’zlar – and, end, nil, set, array, file, tot, then, begin, for, of, 
to, case, function, or, type, const, goto, packed, until, div, if, procedure, 
var, do, in, program, while, downto, label, record, with, else, mod, repeat; 
Dasturda yuqorida qayd qilingan xizmatchi so’zlar bilan mos tushadigan 
identifikatorlar (nomlar) ishlatib bo’lmaydi. Agar klaviaturada { va } belgilari 
bo’lmasa, uning o’rniga (* va *) belgilaridan foydalanish mumkin. (* Informatika 
va dasturlash *) - bu yozuv dasturda izoh deb qabul qilinadi va u dasturning 
istalgan joyiga joylashtirilishi mumkin.