Jahon adabiyoti

21-MAVZU: HOZIRGI ZAMON ShARQ ADABIYoTI.
ReJA:

1. 
   Zamonaviy Xitoy adabiyoti. Mo Yan (1955).
   
2. 
   Turk adabiyoti. O‘rxan Pamuk.
   
3. 
   Zamonaviy Eron adabiyoti.
   
4. 
   Bangladesh adabiyoti.
   

Zamonaviy Xitoy adabiyoti. Mo Yan (1955).
Mo Yan 2012 yil Nobelga sazovor bo‘ldi. “Adabiyotga ertak, tarix va hozirgi kunni omuxta etgan realizmi” uchun deya berildi. Asarlari “Qizil gaolyan”, “Sarimsoq balladasi”, “Musallas mamlakati” romanlari. “Musallas mamlakati” o‘zbek tiliga Amir Fayzullo va Sevara Alijonovalar tomonidan tarjima qilindi.
Roman prokuratura xodimi Ding Gouerning Loshan shaxtasiga tekrshirish uchun borayotganidan boshlanadi. Mashinada bir qiz bo‘ladi. mashina silkinadi. Yaxshiyam “qornimda bola yo‘q. Bo‘lsa tushib qolardi. Tushsayam 2000 yuan berishardi” deydi. Xodim belgilangan joyga keladi. Dahshatli voqyelar shu yerda sodir bo‘ladi. oshpaz vafot etadi. Shunda uning go‘shtini maxsus oshpazlik bo‘limiga sotish haqida gap boradi. Kimdir “Maxsus oshxonalarda oppoqqina, barragina o‘g‘il bolalarni olishadi, bu chandir kimga kerak?” deydi.
Keyin Musallaspazlik Akademiyasida Jin Ganjuan qanday qilib musallas tayyorlash haqida ma'ruzalar o‘qiydi. Og‘ziga kelgan gapni to‘xtatmay gapiraveradi, ammo ularning hammasi musallas haqida bo‘ladi. Voqyelar musallas mamlakatida ro‘y beradi
Tushib qolishi mumkin bo‘lgan bola va musallas. Bular partiya rahbarlari ziyofatining asosiy parchalari hisoblanadi. Chunki bolalardan desert tayyorlanadi, musallaslar ichiladi. Romanda boladan desert tayyorlash jarayoni batafsil, shafqatsizlarcha tasvirlanadi.
Nobel bunday asarga nega berildi? “Adabiyotga ertak, tarix va hozirgi kunni omuxta etgan realizmi” uchun deya berildi, deyiladi. Bu yerda siyosiy motiv yo‘qmi? Balki xitoylik yozuvchi xitoy kommunistik jamiyatidagi illatlarni fosh qilgani uchun berilgandir.


Turk adabiyoti. O‘rxan Pamuk. O‘rxon Pamuq 1952 yil 7 iyunda Turkiyaning Istanbul shahrida muhandis oilasida dunyoga keldi. Istanbuldagi Amerika – Robert kollejida tahsil olgach, Istanbul Texnika Universiteti me'morlik fakultetiga o‘qishga kirdi. Biroq uch yildan so‘ng mazkur oliy o‘quv yurtidagi o‘qishini tashlab, Istanbul Universiteti Jurnalistika fakultetiga hujjat topshiradi.
Yozuvchining ilk asari “Javdat Bey va O‘g‘illari” (1979) romani Turkiyadagi O‘rxon Kamol nomidagi hamda Milliyat gazetasi mukofotlariga loyiq topildi.
Yozishni hayotining asosiy tamoyili deb bilgan adibning shundan so‘ng birin-ketin “Sassiz uy” (1983), “Oq qal'a” (1985), “Qora kitob” (1990), “Yangi hayot” (1994), “Mening ismim – Qirmizi” (1998), “Boshqa ranglar” (1999), “Qor” (2002) va “Istanbul: xotiralar va shahar” (2003) kabi romanlari dunyo yuzini ko‘rdi.
O‘rxon Pamuqning barcha muxlisu muxoliflari tomonidan yakdillik bilan e'tirof etilgan eng muhim yutug‘i adib qanday mavzuga qo‘l urmasin, tildan nihoyatda ustalik bilan foydalanib, asarga joziba baxsh etishidir.
Asarlari jahonning qirqdan ortiq tillariga tarjima qilingan adib bir qancha xalqaro mukofotlar sovrindori hisoblanadi.
2006 yilning oktyabr oyida O‘rxon Pamuq “Istanbul: xotiralar va shahar” romani uchun Xalqaro Nobel mukofoti bilan taqdirlandi. Shvetsiya Qirolligi Akademiyasi matbuot anjumanida mazkur mukofot adibga “Ona shahrining g‘amgin ruhiyatini aks ettirishda madaniyatlar o‘rtasidagi tafovutlarning yangi qirralarini topgan” muallif sifatida taqdim etilgani aytib o‘tiladi.