Moliyalashtiriladigan faktoring
da mijoz,
ya‘ni MYB MSOdan
muddati kelganda, olishi lozim b
o‗lgan to‗lovlarni undirish huquqini
bank (faktor)ga beradi. Faktoringning moliyalashtiriladigan turida
faktoring kompaniyasi oldindan t
o‗lash sharti bilan yuklab jo‗natilgan
tovarlar,
ba‘zi hollarda hali jo‗natilmagan tovarlar bo‗yicha tomonlar
o‗rtasida tuzilgan shartnoma asosida MYBning tovar hujjatlari
qiymatining 60
–70 foizini tezlik bilan to‗lash sharti asosida mijozdan
tovar hujjatlari (schyot-fakturalar)ni sotib oladi. Ayrim hollarda MYB
yuborgan tovarlari yoki k
o‗rsatgan xizmatlari qiymatining 80–90 %ini
bankdan oladi,
ya‘ni bank o‗z mijozining tovar va xizmatlar bo‗yicha
debitor qarzini t
o‗lab berish yo‗li bilan uning faoliyatini yuritishga
kredit beradi. J
o‗natilgan tovar yoki xizmatlar qiymatining 10–20 %i
mijozga MSOdan mabla
g‗ undirilgandan keyin, komission to‗lovlar va
foizlarni chegirgan holda t
o‗lab berilishi mumkin. Xalqaro amaliyotda
bunday operatsiya uchun faktor
– vositachi, odatda, shartnoma
summasidan 0,75 %dan 3 %gacha komission t
o‗lov va MYB bergan
krediti uchun foiz stavkasini undirib oladi. Kredit MYB tovar
hujjatlarini bankka bergan kunidan to bank tomonidan MSOdan pul
mabla
g‗larini undirib olgungacha bo‗lgan muddatga beriladi va xalqaro
amaliyotda bu kreditning foiz stavkasi hisob stavkasidan 1
–2 punktga
yuqori b
o‗lishi mumkin.
Moliyalashtirilmaydigan
faktoring
bank-faktor
tomonidan
MYBning debitor qarzdorligini inkassatsiya qilishdan iborat.
Faktoringning bu turida MYB j
o‗natilgan tovarlarning hujjatlarini bank-
faktor orqali MSOga yetkazadi. Bank
o‗z navbati MYB va MSO
o‗rtasida tuzilgan, xo‗jalik shartnomasida ko‗rsatilgan muddatlarda va
summada MSOdan mabla
g‗ni MYB hisobiga undirish vazifasini
bajaradi. Bunda bank MYBga undan sotib olgan tovar hujjatlarini
ma‘lum bir sanalarda to‗lab berish bo‗yicha majburiyat olishi mumkin.
Agar mol yetkazib beruvchi va mol sotib oluvchi, shuningdek,
faktoring kompaniyasi bir mamlakat hududida joylashgan b
o‗lsa,
bunday faktoring ichki faktoring (domestic factoring) deyiladi.
Eksportyor va importyor va bank yoki faktor turli mamlakatlarda b
o‗lib,
mamlakatlararo faktoring munosabatlari yuzaga kelsa, bu xalqaro
Do'stlaringiz bilan baham: |