Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

ajratilgan kreditlar 
Kredit qaytarilmagan hollarda bank yuqorida keltirilgan 
ta‘minot 
shakllariga murojaat qilish va kreditni undirib olishi mumkin. 
2-
§. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlarini 
mikrokreditlash 
 
O‗zbekiston Respublikasining ―Mikromoliyalash to‗g‗risida‖gi 
qonuniga muvofiq tijorat banklari tomonidan kichik biznes va xususiy 
tadbirkorlik subyektlariga mikromoliyaviy xizmatlar k
o‗rsatiladi, ya‘ni 
ularga mikromoliyalash mikromoliyaviy xizmatlar k
o‗rsatuvchi 
tashkilotlar tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan miqdordan 
oshmaydigan summada mikrokredit, mikroqarz, mikrolizing berish, 
shuningdek, boshqa mikromoliyaviy xizmatlar k
o‗rsatishi mumkin. 
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlariga mikrokredit 
qarz oluvchiga tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun eng kam 
ish haqining ming baravari
miqdoridan oshmaydigan summada 
t
o‗lovlilik, muddatlilik va qaytarish shartlari asosida beriladigan pul 
mabla
g‗laridir. Shuningdek, ularga muayyan maqsadlar uchun ishlatish 
shartlari asosida maqsadli mikrokredit, jismoniy shaxs b
o‗lgan qarz 
477
Byudjetdan tashqari jam
g‗armalar kredit liniyalari hisobidan kichik 
biznes subyektlari, dehqon va fermer x
o‗jaliklari ham kreditlar olishi 
mumkin. Ularga ishlab chiqarishni kengaytirish va faoliyatini 
rivojlantirish maqsadlari uchun mikrokreditlar beriladi. Kredit olish 
uchun bu subyektlar bankka kredit olish uchun ariza, biznes-reja, 
moliyaviy hisobotlar (agar yuridik shaxs b
o‗lmasa talab qilinmaydi), 
garov 
ta‘minoti va zarur bo‗lgan boshqa xujjatlarni taqdim qilishlari 
lozim. 
Byudjetdan tashqari jam
g‗armalar kredit liniyalari hisobidan 
kreditlar kichik biznes subyektlariga ularning namunaviy yoki yakka 
tartibda ishlab chiqilgan investitsiya loyihalariga hamda tovarlar ishlab 
chiqarish va xizmat k
o‗rsatish sohasi bilan bog‗liq bo‗lgan xarajatlarini 
moliyalashga beriladi. 
Bunda ajratilayotgan kredit mabla
g‗lari xizmat ko‗rsatish sohasida 
yangi tashkil etilayotgan korxonalarni faqat texnologik jihozlash 
maqsadlariga y
o‗naltiriladi.
Kredit yakka tartibdagi tadbirkorlar va yuridik shaxs maqomiga ega 
b
o‗lmagan tadbirkorlik subyektlariga eng kam oylik ish haqining 200 
baravarigacha hamda yuridik shaxs maqomini olib faoliyat 
k
o‗rsatayotgan tadbirkorlik subyektlariga eng kam oylik ish haqining 
1000 baravarigacha beriladi.
Ushbu manba hisobidan berilgan kreditlar b
o‗yicha quyidagi foiz 
stavkalar 
o‗rnatiladi:
• dehqon va fermer xo‗jaliklarini rivojlantirish va kengaytirish, shu 
jumladan, qishloq x
o‗jaligi texnikasini sotib olish, fermerlik 
inshootlarini qurish, chorvachilik, parrandachilikni rivojlantirish uchun 
mikrokreditlar Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash 
stavkasining 1|3 qismi miqdorida; 
• bevosita ishlab chiqarish sohasi, ya‘ni mahsulotlar ishlab 
chiqarish, xomashyo va materiallarni tubdan qayta ishlash, 
hunarmandchilikni rivojlantirish, kasanachilik mehnatini tashkil etish, 
binokorlik materiallari ishlab chiqarish va qurilish maqsadlari uchun 
mikrokreditlar Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash 
stavkasining 40 foizi miqdorida; 
• xizmatlar ko‗rsatish va servis sohasini rivojlantirish uchun, 
jumladan, 
aholiga 
maishiy, 
tibbiy, 
sayyohlik-ekskursiya 
va 
mehmonxona xizmati k
o‗rsatish, avtomobillar va boshqa texnika ta‘miri 
b
o‗yicha xizmat ko‗rsatish, transport xizmati ko‗rsatishni rivojlantirish 

---

476
holda kreditga layoqatlilik b
o‗yicha doimiy monitoringini amalga 
oshiradi. 
Bankka berilgan garovning holati kredit shartnomasida qayd etilgan 
shartlarda samarali va maqsadli foydalanishi joyida 
o‗rganiladi. 
Berilgan kreditlardan maqsadli foydalanmaganlik holati aniqlangan 
taqdirda, bank kreditning belgilangan maqsadda foydalanilmagan 
qismini kredit shartnomasida belgilangan tartibda qarz oluvchining talab 
qilib olinadigan depozit hisob raqamidan muddatidan oldin undirish 
huquqiga egadir.