Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

Minimal t
o„lovlar usuli. 
Bu usul b
o‗yicha lizing uchun to‗lovlar quyidagi formula asosida 
bajariladi: 
T=A+K+M+K
I
+S
T 
– lizing to‗lovlarining umumiy summasi; 
A 
– lizing mulki bo‗yicha amortizatsiya chegirmalari; 
K 
– lizingni amalga oshirgan tomonidan kredit resurslarini ish-
latganligi uchun t
o‗lovlar, so‗mda; 
M 
– lizing shartnomasi bo‗yicha lizingni amalga oshiruvchi 
tomonidan taqdim etilgan mulk uchun komission mukofotlar, s
o‗mda; 
K
I
- shartnoma asosida lizingni amalga oshiruvchi tomonidan liz-
ingni qabul qiluvchiga taqdim etiladigan q
o‗shimcha xizmatlar qiymati.
S 
– qo‗shilgan qiymat solig‗i (QQS), so‗mda. 
Misol:
lizingga beriladigan jihozning qiymati 400 ming s
o‗m. Lizing 
muddati 
– 2 yil, amortizatsiya normasi – 15 %, kredit uchun foiz – 20 % 
yillik. Shartnoma b
o‗yicha kelishilgan stavkadagi lizing beruvchining 
komission mukofotlari 
– 4% (jihozlarning yillik qiymati bo‗yicha) lizing 
beruvchi tomonidan lizing oluvchiga jihozlarni olib borib berish, montaj 
ishlari va xodimlarni 
o‗qitish bo‗yicha qo‗shimcha 10 ming so‗mlik 
xizmat k
o‗rsatadi. Jihozlarni realizatsiya qilishdan kelgan tushum uchun 
20 % QQS stavkasi.
Yillik amortzatsiya chegirmalari summalari 
A = 15%x400=60 ming s
o‗m.
Lizing beruvchi tomonidan kredit resurslaridan foydalanganligi 
uchun t
o‗lov quyidagicha hisoblanadi:
Lizingning birinchi yili 
– yil boshiga jihozlarning qiymati 400 
ming s
o„m va yil oxiriga 340 ming so„m (400-60). 
Kredit resurslarining o
‗rtacha yillik qiymati: 
(400+340)/2=370 s
o‗m. 
T
o‗lov: 
K=20 %+370=74 ming s
o‗m. 
Lizingning 2 yili. Kredit resurslarining 
o‗rtacha yillik qiymati: 
(340+(340-60))/2=310 ming s
o‗m. 
T
o‗lov: 
K=20%x310=62 ming s
o‗m.
Komission mukofotlarning yillik summasi: 

---

522
T
o‗lovlar butun shartnoma muddati davomida bir xil miqdorda yoki 
inflyatsiya surati hisobiga k
o‗paytirilgan miqdorda to‗lanishi mumkin. 
Agar t
o‗lovlar bir xil miqdorda to‗lansa, ularni bir martalik miqdori 
murakkab foizlar formulasi b
o‗yicha hisoblanadi.
Lizing beruvchiga beriladigan mukofot tarkibiga lizing kelishuvini 
amalga oshirganlik xizmatlari uchun t
o‗lov va lizing predmetini qo‗lga 
kiritishga yoki q
o‗shimcha xizmatlarni bajarishga yo‗naltirilgan shaxsiy 
mabla
g‗lari uchun foizlar kiradi. 
Lizing t
o‗lovlarini hisoblashning 3 xil usuli bor: 
fiksatsiya qilingan t
o‗lov summasi usuli; 
avans usuli; 
minimal t
o‗lovlar usuli.