Жаћон иќтисодиёти ва дипломатия университети

Ishchi kuchi immigratsiyasining qabul qiluvchi va donor

---

mamlakatlarga ta’siri 
 
Chet el ishchi kuchlari oqimi qabul qilayotgan mamlakatlar iqtisodiyotiga umuman ancha 
barakali ta’sir ko‘rsatadi:
- chet el ishchi kuchi narxining arzonligi bilan bog‘liq ishlab chiqarishdagi sarf-
xarajatlarning kamayishi natijasida mamlakatda ishlab chiqarilayotgan tovarlarning 
raqobatbardoshligi ortadi; 
- rivojlanayotgan mamlakatlardan kelgan malakali kadrlar tomonidan ishlab 
chiqarilayotgan mahsulot yoki ko‘rsatilayotgan xizmat qiymatining ortishi (masalan, AQSHda 
yiliga 3 mlrd dollar); 
- chet el ishchilari yaratilayotgan tovar va xizmatlarga qo‘shimcha ehtiyojlar tug‘diradi, 
ishlab chiqarishning o‘sishiga va o‘zlari kelgan mamlakatlarda qo‘shimcha ish joylarining paydo 
bo‘lishini rag‘batlantiradi; 
- malakali ishchi kuchlarini qabul qilayotgan mamlakat o‘zida o‘qitish va malakaviy 
tayyorgarlik uchun ketadigan sarf-xarajatlarni tejaydi (AQSHda yshshga 1,8 mlrd dollar); 
- ijtimoiy xizmat ko‘rsatishga sarflanadigan mablag‘lar hisobidan tejash, chunki 
immigrant ishchilar nafaqalar bilan ta’minlanmaydi va turli ijtimoiy dasturlarni amalga 
oshirishda hisobga olinmaydi; 
- chet elliklardan yuqoriroq olinadigan soliqlar hisobidan qo‘shimcha foyda ko‘rish; 
- inqirozlar va ishsizlik yuz bergan taqdirda ular ishdan birinchi bo‘lib bo‘shatilishlari 
mumkin; 
- muhojirlar keksalik (aholi qarishi) jabrini ko‘rayotgan rivojlangan mamlakatlarning 
demografik manzarasini yaxshilaydi; 
- Fransiya, Germaniya, Shveiiyada barcha yangi tug‘ilganlarning 10%i ko‘chib kelganlar 
oilasida tug‘ilyapti. Shveysariyada 24%, Lyuksemburgda 38%. 
Bundan tashqari, rivojlanayotgan mamlakatlardan ishchi kuchining oqib kelishi sanoati 
rivojlangan davlatlarda ayrim tarmoqlarni zarur kadrlar bilan ta’minlaydi, ularsiz odatdagidek 
ishlab chiqarish jarayoni, ba’zida esa odatdagidek kundalik hayotning bo‘lishi mumkin emas. 
Bunga sabab - o‘z mehnat resurslarining cheklanganligi, ularning ishlab chiqarishning ayrim 
tarmoqlarqda ishlashni xohlamasligidir. Nisbatan kam haq to‘lanadigan, mehnati og‘ir, "iflos", 
nufuzsiz va mehnatning ayrim boshqa sohalari ana shular sirasiga kiradi. 
Masalan, Fransiyada muhojirlar qurilishda ishlayotganlarning 25%ini, avtomobil 
sanoatidagilarning 1/3 qismini, Belgiyada hamma konchilarning yarmini, Shveysariyada 
quruvchi ishchilarning 40%ini tashkil qiladi.