Jismoniy mashqlar fiziologiyasi va biomexanikasi


Download 295.5 Kb.
bet2/3
Sana26.11.2020
Hajmi295.5 Kb.
#153441
1   2   3
Bog'liq
2,курс гигена тест топшириқлари


4

1

3

Diametr deb nimaga aytiladi?

*Aylana diametri – aylanma markazidan o`tib, uning ikki nuqtasini birlashtiruvchi to`g’ri chiziq.

Maydonni burchakma-burchak kesib o`tmoq

Taqqoslanayotgan kattaliklar orasidagi bog’lanishni yaqqol Ko`rsatuvchi grafik tasvir.

Ko`rsatuvchi grafik tasvir.

4

1

3

Dinamik muvozanat deganda nimani tushunasiz?

*Belgilangan masofani (10-20 m to`g’ri yo`lakchani) ko`zlarni yumgan holda yurib o`tish.

Ichki va tashqi kuchlarning o`zaro ta’siri natijasida oyoq-qo`l harakatlari yordamida hosil bo`ladigan qo`shimcha harakat.

Mexanikaning harakatlarni va ularning sabablarini o`rganuvchi qismi.

Ma’lum bir kuch ta’sirida odam harakatlari va ularning yo`nalishi o`zgarishi.

3

2

3

Dinamika deb nimaga aytiladi?

*Mexanikaning harakatlarni va ularning sabablarini o`rganuvchi qismi.

Ichki va tashqi kuchlarning o`zaro ta’siri natijasida oyoq-qo`l harakatlari yordamida hosil bo`ladigan qo`shimcha harakat.

Belgilangan masofani (10-20 m to`g’ri y o`lakchani) ko`zlarni yumgan holda yurib o`tish.

Ma’lum bir kuch ta’sirida odam harakatlari va ularning yo`nalishi o`zgarishi

3

3

2

Dinamograf qanday asbob?

*O`lchanayotgan kuchni chizma shaklida yozib boruvchi asbob.

Kuch o`lchagich – mushak kuchlarini o`lchaydigan asbob

Sportchining harakatlanish tezligini o`lchash uskunasi.

Sportchining ko`targan og’irligini o`lchash uskunasi.

3

3

2

Dinamometr qanday asbob?

*Kuch o`lchagich – mushak kuchlarini o`lchaydigan asbob

O`lchanayotgan kuchni chizma shaklida yozib boruvchi asbob.

Sportchining harakatlanish tezligini o`lchash uskunasi.

Sportchining ko`targan og’irligini o`lchash uskunasi.

3

1

3

Dyuym qanday o`lchov birligi?

*12 fut yoki 25, 4 mm ga teng bo`lgan Britaniya uzunlik birligi.

Og’irlik o`lchov birligi

Elektr toki o`lchov birligi

Barchasi t o`g’ri

3

2

1

Jismoniy ishchanlik deganda nimani tushunasiz?

*Odamning funktsional holati va mashqlanganlik darajasini holis baholash usulidir.

Barcha jamoa a’zolari va shu bilan birga hujumda o`yinni boshqarishda, usullarning bir-biriga ta’sirini tanlab olish.

Barcha jamoa a’zolari va shu bilan birga hujumda o`yinni boshqarishda, usullarning bir-biriga ta’sirini tanlab olish.

Ro`yxatga olish qo`rilmasiga axborat yorug’lik nuri yoki tana orqali uzatiladi

3

2

3

Jismoniy rivojlanish darajasi deganda nimani tushunasiz?

*Jismoniy mashg’ulotlar xarakteri, xususiyatlari va imkoniyatlarini aniqlab beruvchi muhim omili.

Ro`yxatga olish qo`rilmasiga axborat yorug’lik nuri yoki tana orqali uzatiladi

Jismoniy harakatlarni bajarish jarayonida inson tanasining muvozanat sharoiti va tana qismlari muvozanatining ta’sirida muvozanat o`zgarishlari sodir bo`lgan qismini o`rganadigan biomexanika fanining bir qismi.

Barcha jamoa a’zolari va shu bilan birga hujumda o`yinni boshqarishda, usullarning bir-biriga ta’sirini tanlab olish.

3

3

3

Jismoniy rivojlanish indekslari deganda nimani tushunasiz?

*Gavda o`lchovlarining bir – biriga bo`lgan mutanosibligini matematik formula bilan ifodalanadi.

Jismoniy harakatlarni bajarish jarayonida inson tanasining muvozanat sharoiti va tana qismlari muvozanatining ta’sirida muvozanat o`zgarishlari sodir bo`lgan qismini o`rganadigan biomexanika fanining bir qismi.

Ro`yxatga olish qo`rilmasiga axborat yorug’lik nuri yoki tana orqali uzatiladi

Jismoniy mashg’ulotlar xarakteri, xususiyatlari va imkoniyatlarini aniqlab beruvchi muhim omili.

2

3

3

Jismoniy sifat integral Ko`rsatkichlari qanday baholanadi?

*Testlash orqali

Baholash orqali

Ekspertlash orqali

Pedagogik nazorat orqali

2

3

3

Jismoniy tarbiya va sport amaliyotida necha xil holat mavjud?

*Chidamli, tsiklik, oylik.

Tezkor, kundalik, bosqichli.

Chaqqonlik, yillik, davriy.

Tezkorlik,

2

3

2

Jismoniy holat tushunchasi nimani anglatadi?

*Sportchining salomatligi, gavda tuzilishi, fiziologik fuktsiyalarning holati

Odamning qisman y o`qotilgan yoki zaiflashib qolgan psixo-fizik funktsiyalari.

Bu shug’ullanuvchilar organizmiga jismoniy mashqlarni ma’lum me’yori.

Odam hayoti va rivojlanishining muhim shartlaridan biri.

2

3

1

Zaruriy hayotiy-amaliy mashqlarga qanday mashqlar kiradi?

*Yurish, yugurish, sakrash, uloqtirish, tirmashib chiqish, yuk ko`tarish va boshqa qator mashqlar.

Tushadigan og’irlikning kinematik energiyasi va shaxsiy gavda og’irligidan foydalanish y o`li orqali mushak guruhlarini zarbdor rag’batlantirishga asoslangan.

Boshlang’ich ixtisoslashish jarayonida bolaning iqtidori yoki kamchiligini aniqlashni nazarda tutadi.

Bu usul yordamida harakatni faoliyatining detallari aniqlanadi.

3

4

2

Izometrik c o`zi qanday ma’noni anglatadi?

*lotincha. iso - holat, metr – katta

ingliz. ibo - aniq, teng, metriya – kenglik.

yunon. izo - t o`g’ri, barobar, metruzunlik

fransuz. izo - raqam, barobar, metr – uzunlik.

3

4

2

Ikkinchi nafas deganda nimani tushunasiz?

*Muskul ishi bilan vegetativ organlar funktsiyasi o`rtasida uyg’unlikning tiklanishi deb qaraladi.

Inson hayotida hali ro`y bermagan, fan uchun hozircha noma’lum hisoblangan, imkoniyat.

Inson aqlining narsalar mohiyatiga, ularning qonuniy aloqalari va munosabatlari dunyosiga kirib borishining murakkab dialektik jarayonidir.

Bu ilmiy bilishning eng umumiy, dunyoqarashga oid tamoillari tizimidir.

4

4

1

Kinematik xarakteristika deganda nimani tushunasiz?

*Odam tanasining fazodagi o`rnini, vaqt ichida yuzaga keluvchi harakatlarini, fazo va vaqt birligi ichida yuzaga kelgan harakatlarini ifodalaydi.

Sport texnikasini qayd qilishning eng mukammal usuli

Harakatning sabablarini o`rganmasdan faqat shu harakatning o`zini o`rganuvchi mexanikaning qismi.

Biror sohaga oid narsa yoki tushunchalarni sinf, turkum, daraja va hokazolarga ayrish va shunday bo`linishning o`zi.

4

4

1

Kinematika s o`zining ma’nosi to`g’ri ko`rsatilgan qatorni toping?

*Yunoncha kinema, kinematos – harakat.

frantsuzcha – yugurish.

Nemischa – poyga.

O`zbekcha – polvon.

4

3

2

Kuch deb nimaga aytiladi?

*Bu tashqi qarshilikni mushaklar tarangligi bilan engish qobiliyatiga aytiladi.

Oyoqlar uzunligini qo`shmasdan hisoblaganda aniqlangan tana uzunligi.

Biror matematik ifodaning o`zgarmas yoki ma’lum Ko`paytiruvchisi.

Masofani hisobga olish joyiga nisbatan qaerda joylashganini va qanday yo`nalganini Ko`rsatadi.

4

3

2

Ko`nikma deb nimaga aytiladi?

*O`zlashtirib olingan bilimlar asosidagi ongli faoliyat, amaliy jihatdan maqsadga muvofiq harakatlar qilishga tayyorgarlikdir.

Kundalik holatni baholashga qaratiladi ya’ni mashg’ulotlar yoki musobaqa makrotsiklida bir qator darslar yuklamasining oqibatida paydo bo`ladi.

Harakatlar soni va ularning kombinatsiyalarini hisoblashga

Yordamchi usul hisoblanadi va faqat boshqa usul bilan birga qo`shib olib borilsa, samara berishi mumkin.

3

1

2

Muskullarning biomexanik xususiyatlariga nimalar kiradi?

*Egiluvchanlik, qattiqlik, chidamlilik, qisqarish reaktsiyasi kiradi.

Odam harakatlari va harakat imkoniyatlarining butun hayoti davomida o`zgarib turishi.

Shug’ullanuvchining bir oyoqda turgandagi, shuningdek osilib yoki tayanib turgandagi gorizontal holati.

Alohida sport turida egallagan sport mahorati yutuqlari natijasining yig’indisi.

3

1

1

Mutlaq kuch deb nimaga aytiladi?

*Mushakning (yoki mushaklar guruhining) o`z og’irligidan kat’iy nazar, qisqargan vaqtda yuzaga keladigan kuch.

Ko`rilayotgan masala nuqtai nazaridan, muhim bo`lganlari

Nerv impulslari ta’sirida mushak tolalaridagi potensial kimyoviy energiya ajralib chiqib, mushaklarga taranglik berishi.

Mushaklarning qo`zg’alishi natijasida ularning mexanik holatining o`zgarishi.

3

1

1

Readaptasiya deganda nimani tushunasiz?

*Organizm funktsiyalari va strukturasining tashqi muhit sharotilariga qayta moslashish jarayoni.

Sportchining bor imkoniyatlarini to`la ro`yobga chiqarishga yodam beradigan ruhiy holatini boshqarish.

Harakat tezligining asosiy Ko`rsatkichlaridan biri.

Mexanizmning bir tekkisda ishlashini ta’minlaydigan yoki xarorat, bosim, tezlik va shu kabilarni o`zgartirmay birday saqlaydigan avtomatik asbob.

3

1

1

Reaktsiya vakti deganda nimani tushunasiz?

*Harakat tezligining asosiy Ko`rsatkichlaridan biri.

Organizm funktsiyalari va strukturasining tashqi muhit sharotilariga qayta moslashish jarayoni.

Sportchining bor imkoniyatlarini to`la ro`yobga chiqarishga yodam beradigan ruhiy holatini boshqarish.

Mexanizmning bir tekkisda ishlashini ta’minlaydigan yoki xarorat, bosim, tezlik va shu kabilarni o`zgartirmay birday saqlaydigan avtomatik asbob.

3

1

1

Rostomer qanday asbob?

*Ko`ndalang reykasi bor tik yo`nalgan shkala.

Og’irlik o`lchash asbobi.

Ruhiy holatni o`lchash asbobi.

Hajmni o`lchash asbobi.

4

1

2

Spirometr qanday asbob?

*Odam o`pkasidan chuqur nafas olgandan keyin chuqur nafas chiqarganda harakatlanayot havo hajmini o`lchash uchun tibbiyot asbobi.

Sportchining harakatlanish tezligini aniqlovchi pribor.

O`pka hajmining o`zgarishi, nafas harakatini, kislorod istemol qilishini grafik yozib olish uchun tibbiyot asbobi.

O`pkaning hayotiy hajmini maxsus o`lchov asbobi – spirometrda aniqlash usuli.

4

1

1

Sport biomexanikasi fani nimani o`rgatadi?

*Odam tanasi jismoniy mashqlar bajarishi vaqtida yuzaga keladigan harakatlarni, ularni yuzaga keltiruvchi sabablarini o`rganadi.

Muskul ish faoliyati davrida biokimyoviy almashinuvlarni xususiyatlarini, sport mashqlari va sportdagi biokimyoviy nazorat uslublarini biokimyoviy qonuniyatlarini o`rganadi.

Jismoniy mashqlardan foydalanishga asoslangan hamda eng yuksak natijalarga erishishga erishishga qaratilgan o`yinlar, musobaqalar tarzidagi faoliyati.

Sportning jismoniy, sport texnika hamda texnik qobiliyatlari, bilim va tajribasi bilan, uning yuksak natijalarini qo`lga kiritish uchun tayyorligi bilan belgilanadigan xususiyatlardir.

4

1

1

Cportda tanlash deganda nimani tushunasiz?

*Qaysi bir sport turida yuqori natijaga erisha oladigan, qobiliyatli, istedotli kishilarni qidirib topish jarayoni.

Sport mahoratining va sportchining aniq natijalarda ifoda etilgan qobiliyati Ko`rsatgichlari.

Startdan marragacha bo`lgan masofa t o`shiniladi.

Axborat q o`rsatish dachigi, chiziqli bog’lanish va Ro`yxatga olish Ko`rilmalari.

4

1

1

Sportchi bajarayotgan mashqlar va uning organizmiga ta’sir etish darajasiga......................diyiladi.

*Yuklama hajmi.

Texnika hajmi

Taktika hajmi

Texnika bajarish

4

1

1

Statik muvozanat deganda nimani tushunasiz?

*Dastlabki holat – oyoqlar ketma-ket bir chiziqda, qo`llar oldinda, ko`zlar yumilgan tartibda muvozanatni saqlash.

Stantsion mashqlarni tashkil etish vaqtida sportchilar yakka tartibda (gimnastikada) yoki gruhli bo`lib (futbol) shug’ullanadilar.

Statik egiluvchanlikka ega mashqlarda namoyon bo`ladigan egiluvchanlikdir.

Odatda, gavda og’irligining shu gavda hajmidagi suv og’irligiga nisbati tushuniladi.

4

1

1

Surunkali charchash deganda nimani tushunasiz?

*Turli funktsional sistemalarning va butun organizmdagi o`zgarishlarning Ko`p oylar, hatto yillar davomida to`liq tiklanmaslik oqibatida t o`planishi bilan bog’liq.

Tashqi kuchlar: og’irliklar, raqib harakatlari hisobiga harakatlarni katta amplituda bajarish qobiliyati.

O`rganilayotgan masalani ikki tomonlama (yoki Ko`p tomonlama) muhokama qilish y o`li bilan shaxsni o`rganish va axborot olish usulidir.

Biron-bir qurilma, predmet yoki jarayonning asosiy g’oyasini, odatda, shartli belgilar yordamida, miqyos qonuniyatlariga rioya qilinmagan holda tasvirlash bo`lib, ularning bosh unsurlari orasidagi o`zaro bog’lanishlarni Ko`rsatadi.

4

1

1

Sust egiluvchanlik deb nimaga aytiladi?

*Tashqi kuchlar: og’irliklar, raqib harakatlari hisobiga harakatlarni katta amplituda bajarish qobiliyati.

Turli funktsional sistemalarning va butun organizmdagi o`zgarishlarning Ko`p oylar, hatto yillar davomida to`liq tiklanmaslik oqibatida t o`planishi bilan bog’liq.

O`rganilayotgan masalani ikki tomonlama (yoki Ko`p tomonlama) muhokama qilish y o`li bilan shaxsni o`rganish va axborot olish usulidir.

Biron-bir qurilma, predmet yoki jarayonning asosiy g’oyasini, odatda, shartli belgilar yordamida, miqyos qonuniyatlariga rioya qilinmagan holda tasvirlash bo`lib, ularning bosh unsurlari orasidagi o`zaro bog’lanishlarni Ko`rsatadi.

4

2

1

Tezkor kuch deb nimaga aytiladi?

*Mushaklarning nisbatan kichik tashqi qarshilikni engib o`tish bilan bog’liq harakatlarni tez bajarishga bo`lgan kobiliyati tushuniladi.

Jismoniy mashqlarni bajarish vaqtidagi va ularni tugagandan s o`ng organizmda yuzaga keladigan o`zgarishlardir

Sistemaning qandaydir xossalarini xarakterlovchi kattalikka.

Qandaydir elementlardan tashkil topgan va ayni bir vaqtda yagona deb qaraluvchi elementlar mosligiga.

4

2

1

Tezkorlik deb nimaga aytiladi?

*-bu sportchining ma’lum bir harakatni minimal vaqt oralig’ida bajarish qobiliyati.

-bu sportchi organizmiga ta’sirlarning umumiy soni.

-bu sportchi harakat aparatiga ta’sirlarning umumiy soni.

-bu sportchining ma’lum bir harakatni maksimal vaqt oralig’ida bajarish qobiliyati.

2

1

2

Temp deb nimaga aytiladi?

*Agar tananing yirik bir qismi yoki undagi o`rganilayotgan nuqta bir xil vaqt oraliqlarida bir xil masofani o`tishi.

Musobaqalar, kurash, yakkakurash, va h k lar vaqtida alida mashq mashg’ulotlari va ularning majmuasini bajarish chog’ida sportchining funktsional tizimi, harakatning ko`zlangan tasniflariga erishishni nazarda tutiladi.

Nazoratning tarkibiy qismi bo`lib, uning asosiy didaktik vazifasi o`qituvchi va o`quvchilar o`rtasida teskari aloqani ta’minlash, pedagog tomonidan o`quv materialini o`zlashtirish haqida ob’ektiv axborot olinishi, bilimlardagi kamchilik va nuqsonlarni o`z vaqtida aniqlashni ta’minlaydi.

Ko`p marta takrorlanishi aniqlangan harakatlar (mas., yurishda qadamlar sur’ati) bajariladigan - jismoniy mashqlar.

3

3

2

Download 295.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling