Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

 
Boshdan baland uchib kelayotgan to’pni tutib olish uchun sakrash va 
yoyilgan panjalar bilan qo’llarni keskin yuqoriga chiqarish kerak (katta barmoqlar 
erkin yoyilgan). To’p barmoqlarga tekkan payitda, panjalarni yaqinlashtiradi, 
ichiga bukib ular bilan to’pni mahkam ushlashadi, qo’llarni esa tirsak 
bo’g’imlariga bukib, to’pni pasaytirishadi va gavdaga tortishadi. Past uchib 
kelayotgan to’pni tutish paytida qo’llarni pasaytirishadi, panja va barmoqlar esa 
xuddi yoyilgan kosani tashkil qilishadi (ikki qo’l jimjilog’i o’rtasidagi oraliq bir 
necha santimetrdan oshmasligi kerak). 
2-rasm. Yuqori trayektoriya bilan uzatilgan to’pni sakrab ilish: a – dastlabki holat; 
b – sakragan holat; v – to’pni ilib olish holati; g – so’nggi holat. 

---

17 
3-rasm. Maydondan sapchigan to’pni ilish. 
Maydondan sapchiyotgan to’p uchun kurash, to’pni ilib olish uchun, qulay 
balandlikka sakrashni kutmaslik kerak. Unga qarab harakat qilish, uni sakrashning 
boshlang’ich paytida tutish kerak. O’yinchi to’pga tomon engashadi, tezda gavdani 
oldiga egadi, qo’llarni oldinga-pastga tushiradi, tashqi tomondan panjalarni to’pga 
olib keladi, lekin tepadan emas. To’pni ushlab olgach, u darhol to’g’rilanadi va uni 
o’ziga tortadi (11-rasm). 
To’pni harakatda ilish, o’ziga uzatish yoki savatga otish maqsadida, 
shunday nomlanuvchi, ikki qadamli texnikani qo’llashadi. Agar o’yinchi to’pni 
tutgandan keyin yugirayotgan oshirishni yoki otishni darhol amalga oshirmoqchi 
bo’lsa, aytilgan bir qo’l bilan, u chap oyog’i bilan turtki bajarilgan va o’ng oyog’i 
oldinga chiqarilgan paytda, to’pni yengil sakrab, uni ilib olishi kerak. So’ng o’ng 
oyoq bilan turtish (birinchi qadam), chap oyoq bilan turtish (ikkinchi qadam) va 
sakrash davomida to’pni o’ng qo’l bilan oshirishi yoki otishi kerak. Agar o’yinchi 
harakatda ilib olgandan keyin darrov chap oyog’ini o’q chizig’ida qoldirish uchun 
ikkala oyog’i bilan to’xtamoqchi bo’lsa, u holda o’yinchi o’ng oyog’i bilan turtki 
berish bajarilgan va chap oyog’i oldinga chiqqan paytda to’pni ilib olishga harakat 
qilishi kerak. So’ng birinchi sekinlashtiruvchi chap oyoq bilan, ikkinchi 
to’xtatuvchi qadam o’ng oyoq bilan va o’ng oyoqda burilishlarni bajarish 
imkoniyatini beradigan qilib to’xtash kerak. 
4-rasm. Dumalab kelayotgan to’pni harakatda ilish. 

---

18