Jismoniy tarbiya va sport fanidan jismoniy tarbiya va sport

To’p qabul qilishda o’yinchinnng to’psiz harakati. To’p qabul qilish uchun joy 
tanlash birinchi navbatda maydon joylashish andozasini e’tiborga olish bilan 
bog’likdir. To’p qabul qiluvchi o’yinchi o’z jamoadoshlariga xalaqit bermagan 
holda to’pni uchish tezligi, yo’nalishi va balandligiga qarab qulay nuqtani 
egallashi darkor. Masalan, raqib to’pni to’rdan 3-5 m oldinga kiritdi; 5-chi zona 
o’yinchisi bu joydan taxminan 5 m uzoqlikda joylashgan: demak bu o’yinchi 
oldinroqqa tezkor harakatlanishi lozim; agar to’p orqa chiziq atrofiga kiritiladigan 
bo’lsa, demak u orqaroqqa harakatlanishi kerak (7-8m). 

---

94 
Yondashtiruvchi mashqlar. 
1. 
Qo’l - bilan - barmoqlarning taqlidiy harakati o’rganiladi; keyin unga osilgan 
to’pni qabul qilish - uzatish mashqi qo’llaniladi; qo’l va oyoqlarning bukilishi-
yozilishi barobar amalga oshirilishi lozim. Bu mashq har xil harakatlanish va 
har xil joylardan bajariladi. 
2. 
Sherik tomonidan tashlangan to’pni qabul qilish. Oraliq 2-3 m. va bu oraliq 
10-15 m. gacha uzaytirilib beriladi. 
3. 
Devor oldida; oyoq va qo’lni barobar bukib-yozib to’pni pastdan va yuqoridan 
amalga oshiriladi; keyin shu mashq oldinga-orqaga, o’ng va chap tomonga 
harakatlanib bajariladi. 
Ko’rsatma:
1. To’pni pastdan qabul qilish; to’p bir qo’l bilan devorga zarb bilan uzatiladi. 
2. To’pni 6 chi zonada qabul qilish, to’p to’r ustadan sherik tomonidan 
tashlanadi. 
Tayyorlov mashqlarini muntazam qo’llash va yondashtiruvchi mashqlarni 
mukammal o’zlashtirib borish kiritiladigan to’pni qabul qilish mahoratini 
mustahkam egallash imkoniyatini yaratadi. 
 Texnik mashqlar. 
Dastlabki tayyorgarlik bosqichida kiritiladigan to’pni pastdan qabul qilishga 
o’rgatiladi. To’p kiritish avval pastdan to’g’ri turib, keyin yuqoridan bajariladi. 
To’p kiritish nishonlar (obruch, zonalar yoki ma’lum nuqtalar va h) bo’ylab 
bajarilishi darkor. 
- 6-nchi zonaga kiritiladigan to’pni hujum chizigi oldida qabul qilib, 3-nchi zonaga 
uzatish. Keyin to’p uzatish 5-nchi va 1-nchi zonalar bo’ylab bajariladi. To’p 3 chi 
zonaga uzatilati. To’p kiritish avval 4-6m dan, taxminan 6 chi zonadan amalga 
oshiriladi; kiritilayotgan to’p to’rdan 7-8m. uzoqlikda qabul qilinadi. Bu 
mashqlarni bajarishda qabul qilinadigan to’p 2 chi va 4 chi zonalarga uzatiladi
5
.