Jizzax filiali oila psixologiya kafedrasi oila psixoterapiya nazariyasi

Individual va guruhiy psixoterapiya 
Individual va guruhiy psixoterapiya tubdan farq qiladi. Psixolog individual 
ishlaganda, ikki kishi oʻrtasida dialog boʻladi. Ya’ni , suhbat oʻzaro ta’sirning asosiy 
formatiga aylanadi. Psixolog qaysi yoʻnalishda ishlashiga qarab, yo xotiralarni tahlil 
qilish (psixoanaliz), yoki hissiyotlar va hislar yordamida odamda mantiqsizlikni 
tuzatish (kognitiv-xulq-atvor modeli) orqali chuqur oʻrganish mumkin. Individual 
terapiyadagi odam oʻzini koʻproq himoyalangan his qiladi, chunki uni ochish va 
ishlashni begona odam kuzatmaydi. Mutaxassisning vaqti faqat bitta odamga 
sarflanadi, barcha e’tibor unga qaratiladi. Individual terapiyadagi aloqa 
muammolarini hal qilish qiyinroq kechadi, chunki mijoz faqat bitta odam bilan 
muloqot qiladi. Ba’zi ekspertlar muammoni yanada qizgʻin hal qilish uchun ikkita 
terapiyani birlashtirishni maslahat berishadi.
Ochiq va yopiq guruhlar 
Guruhlarni yopiq va ochiq deb ajratish mumkin. Terapiya paytida siz yopiq 
guruhga kira olmaysiz, yangi a’zolar qabul qilinmaydi. Bundan tashqari, ma’lum 
miqdordagi mashgʻulotlar mavjud, bu oldindan koʻrsatilgan. Ochiq jamoalarda 
ishtirokchilar tarkibi doimo oʻzgarib turadi, faqat ularning soni qoladi. Koʻpincha 
bunday terapiya aniq tugash sanasiga ega emas. Ba’zan, bir muncha vaqt oʻtgach, 
ishtirokchilar tarkibi butunlay yangilanadi, hatto terapevtning oʻzi ham 
almashtirilishi mumkin.

---

20 
Guruh psixoterapiyasi: Har qanday terapevtik aralashuvda boʻlgani kabi, 
guruh terapiyasi ham Ba’zi kontrendikativlarga ega. Ishga kirishishdan oldin har bir 
ishtirokchi bilan alohida suhbat oʻtkaziladi. Ba’zi odamlar uchun ushbu terapiya 
qat’iyan kontrendiklikdir. Bu shaxsiy holatlar yoki ma’lum bir kishining individual 
xususiyatlariga bogʻliq boʻlishi mumkin. Agar siz ushbu qoidalarni e’tiborsiz 
qoldirsangiz, keyinchalik bu guruh terapiyasining barcha ishtirokchilarining 
rivojlanishi va hissiy holatiga salbiy ta’sir koʻrsatishi mumkin.
Shaxsiy soʻrov davomida mijozlar oʻzlarining taxminlari va dolzarb 
muammolari haqida gapirishadi, bu psixolog odamning jamoada ishlashga 
yaroqliligini tushunish uchun toʻgʻri baholashi kerak.
Odatda bunday kontrendikatsiyalar mavjud: 
1. Ruhiy kasalliklar.
2. Oʻzgarishlar va dekompensatsiya (kompensatsiyalash
)
bosqichidagi 
shaxsiyatning buzilishi.
3. Kognitiv buzilish.
4. Autoagressiya va oʻz joniga qasd qilish.
5. Kimyoviy bogʻliqliklar.
6. Davolab boʻlmaydigan kasalliklar yoki yuqumli kasalliklar.
7. Tizimli nevrozlar (masalan, nafas olish yoki yurak-qon tomir tizimlari).
8. Oʻtkir motam davri.
9. Agar bir nechta potentsial mijozlar yaqin aloqada boʻlsa, ularni bir guruhga 
kiritish tavsiya etilmaydi.
Ushbu kontrendikatsiyalar individual psixoterapiyaga taalluqli emas.
Agar ishtirokchilarning Ba’zilari mashgʻulotlar paytida qiyinchiliklarga duch 
kelsa, u holda ular guruhdan chiqarilish uchun sabab boʻlishi mumkin. Masalan, bu 
quyidagi omillarga tegishli boʻlishi mumkin: 
1. Qoidalarning muntazam ravishda buzilishi va jadvalga rioya qilmaslik.
2. Terapiyani davom ettirish uchun motivatsiya yetishmasligi.
3. Boshqa ishtirokchilar bilan ziddiyat va mos kelmaslik.
Agar terapevt bunday belgilarni aniqlasa, u bunday mijozni individual ish 
formatiga tarjima qilishga harakat qiladi.