Joba : Kompaniyanıń ámeldegi strategiyasın belgilew

Bazarǵa kirisiw hám shıǵıw strategiyası

Biznestiń jańa tarawına kirisiwdiń tómendegi tiykarǵı strategiyaların kurib shıǵıw múmkin:

- satıp alıw ;
- jańa ishki kárxana ;
- xamkorlikdagi isbilermenlik.
Satıp alıwda rawajlanǵan, jaqsı buyımlanǵan hám kerekli xızmetkerlerge eag bolǵan kompaniyanı satıp alıw múmkin. Jańa ishki kárxana geypara zattıń (ımaratlar, ásbap -úskeneler, xızmetkerler, bólistiriw kanallarınıń ) yuqligidan yamasa basqasha etip aytqanda «bir bet taza qaǵazdan» baslanadı. Qandayda bir strategiyanı tańlaw bir qatar faktorlarǵa baylanıslı :
- kirisiw tosiqlari (olar ónimlerdiń differentsiatsiya dárejesine, baha ústemshiliklerine hám islep shıǵarıw kulamidan tejew múmkinshiliklerine baylanıslı boladı ; olar qanshellilik úlken bolsa, satıp alınǵan zat sonshalıq paydalı boladı );
- jańa biznestiń kompaniya daǵı ámeldegi biznesler menen baylanıslılıq dárejesine (olar qanshellilik úlken bolsa, kirisiw tosiqlari sonshalıq tómen boladı );
- kapital qoyılmalardıń ozın aqlaw tezligine (sonda satıp alınǵan zat jáne de paydalılaw boliwi múmkin).
- kirisiwdiń arnawlı bir modeline tán xaterge;
- tarmaqtıń ómir ciklı menen baylanıslı faktorlarǵa.
Ulıwma alǵanda, jańa ishki kárxana tómendegi sharayatlarda eń maqul túsetuǵın boliwi múmkin:
- tarmaq tuwılıw yamasa osiw basqıshlarında bolsa;
- kirisiw tosiqlari tómen bolǵanda;
- jańa orta kárxanalardıń ámeldegi biznesi menen jaqınnan baylanıslı bolǵanda;
- kompaniya investitsiyalardı qaytarıw hám xaterler menen baylanıslı uwayımlarǵa razı bolsa.
Satıp alınǵan zat tómendegi jaǵdaylarda maqul túsetuǵın boladı :
- jetiklik basqıshındaǵı tarmaqta ;
- kirisiw tosiqlari joqarı bolǵanda;
- jańa biznes ámeldegi orta kárxanalarǵa baylanıslı bolmaǵanda (kompaniya baylanıslı bolmaǵan diversifikatsiya strategiyasına ámel etkende);
- kompaniyada investitsiyalardı qaytarıw hám jańa isbilermenlik xateri haqqında artıqsha uwayimlaniwdi qalemegende.
Portfel' analizine tiyisli atamalarda portfeline «suroq belgileri» koproq kerek bolǵan kompaniyalar ushın jańa ishki kárxana júdá sáykes keledi. Kompaniyaǵa «rivojlangan jeńimpazlar» yamasa «daromad óndiriwshiler» kerek bolǵanda da satıp alınǵan zatlar maqsetke muwapıq bolıp tabıladı
Sonı da názerde tutıw kerek, satıp alıw strategiyası jetkiliklishe islep shiǵilmasa, «jenilpazlar»di yamasa «daromad óndiriwshi»lerdiń ornina portfelde «kuchuklar» payda bolip qalıwı múmkin. Buǵan tómendegiler sebep boliwi múmkin:
- kompaniya túrli korporativ mádeniyatlardı integraciyalawǵa urınǵanda kobinshe qıyınshılıqlarǵa dus keledi;
- kompaniya sinergizmning potentsial nátiyjesine artıqsha baha berediler;
- satıp alıw úlken ǵárejetlerge sebep boladı ;
- kompaniyalar kobinshe satıp alıwdan gozlenip atrǵan maqsetlerdi anıq oyda sawlelendire almaydılar.
Joqarıda aytıp otilgenindey, portfeldi basqarıw texnikasına tiyisli atamalarda jańa ishki kárxanalar «suroq belgileri» retinde qatnasadı. Tómendegi tipik qátelerdi esapqa alıw qáteler itimalliǵin kemeytiwge múmkinshilik beriwi múmkin:
- kirisiwdiń qurami kishi;
- jańa isbilermenlik jaman kommerciyalıqlastırıladı ;
- korporatsiya menejeri isbilermenlik procesin jaman basqaradi.
Biznes kishi yamasa úlken bolǵanda bazarǵa kirisiw kolemi, dáramat hám pul aǵısları ortasidaǵi sáykesliklerdi tómendegi grafik arqalı ańlatıw múmkin.
Biznes kishi bolǵanda záleller de kishi boladı, biraq uzaq múddetli keleshekte úlken kolemler qaytıw tezliginiń úlken boliwina sebep boladı.
Birpara jaǵdaylarda kompaniyalar satıp alıw strategiyasınıń ishki jańa isbilermenligin ábzal korediler, biraq olar jańa investitsiyalar kerekliginen, jańa xaterlerden qáwipsiraydilar (mısalı, «rivojlanayotgan jeńimpaz»lardıń tuwılıw hám osiw basqıshlarında ). Bul olardıń sheriklikte isbilermenlik etiwlerine alıp keledi hám jańa proektlerdiń investitsiyaları hám qáwpin qamsızlandırıwlawǵa múmkinshilik beredi.
Biraq bul kirisiw usılınıń tómendegi kemshilikleri bar ekenin de aytıp otiw kerek:
- investitsiyalardı hám xaterlerdi qamsızlandırıwlawdan tısqarı, jańa jumıstıń jetkiliklishe tabıslı boliwi da kepillikleniwin talap etedi;
- bunday sheriklikke kirisiwip atırǵan kompaniyalar «nou-xau»daǵi ústinlikti qoldan bay berip qoyıwları da múmkin;
- sherikler, ásirese, biznes filosofiyaları, joybarlaw keleshekleri, investitsiyanıń ústivor jonelisleri túrlishe bolǵanda bir-birin baqlawları kerek, hákis túrde qarama-qarsılıqlar payda boladı.
Ádetde, kompaniyada «yutqazuvchilar» yamasa «suroq belgileri» kop bolsa, geyde bolsa «rivojlanayotgan jeńimpazlar» kop bolǵanda da ketiw talap etiledi. Kompaniya bul túrde úsh qıylı strategiyaǵa iye boladı :
- «echintirish»;
- «hosilni jıynap alıw»;
- «tugatish».
«Echintirish» biznesti basqa kompaniyaǵa satıwdı yamasa kompaniyanıń ishkeriden turıp basqariliwin oz ishine aladı. «Rawajlanıp atırǵan jeńimpazlar» yamasa birpara jaǵdaylarda «suroq belgileri» ańsat satıladı, «yutqazuvchilar»ni satıw bolsa júdá qıyın keshedi.
«Ónimdi jıynap alıw» kompaniya bul tarmaqtan shıǵıp atırǵanda pul aǵısların oqillashtirish ushın qarjılardı qaytarıp alıwdı názerde tutadı. Ishki pul aǵısların kóbeytiw ushın firma basqarıwı jańa qarjılardı jónge salıwdi talap etedi yamasa shekleydi, paydalanıw ǵárejetlerin shekleydi. ITTKI ǵárejetlerin paseytiredi. Ótken áwmetli dáwirler paydasın sarplaydı. Bunıń nátiyjesi 14-suwretde keltirilgen.
Xojalıqtıń orta buwınları satıwlar kolemi boyınsha bazardı joǵatadı, biraq pul tusimleri kolemi waqtınsha kobeyedi. Bul aqshalar korporatsiyaniń basqa orta kárxanaların rawajlandırıwǵa sarplanadı. Pul tusimleri kemeyse orta kárxanalar iskerligi tamamlanıladı.
Ketiw strategiyası orta kárxanalar tariypi hám tarmaqta básekiniń jedelligine qaray saylanadı.