Joba: Innovciyalıq ekonomikanı rawajlandırıwǵa tásir etiwshi faktorlar

Ekonomikanı rawajlandırıwda innavacion óndiristiń ahmiyeti
Joba:
1. Innovciyalıq ekonomikanı rawajlandırıwǵa tásir etiwshi faktorlar
2. Innovciyalıq ekonomikanı rawajlandırıw faktorları

Xızmetler salasındaǵı ónimler boyınsha innovaciyalar az ishine tómendegi processlerdi alıp, Principial tárepten jańa xızmetlerdi islep shıǵıw hám eńiziw, ámeldegi xızmetlerge jańa funksiyalar hám ayrıqshalıqlar izleniw arqalı onı jetilistiriw, xızmetler menen támiyinlewde (mısalı, olardıń natiyjeliligi hám tezligi kóz qarasınan ) sezilerli dárejede jaqsılanıwlardı kirgiziw múmkin.

Xızmetler salasındaǵı processler boyınsha innovacıyalar xızmetlerdi islep shıǵarıw hám usınıwdıń jańa yamasa sezilerli dárejede rawajlandırıǵańan usılların islep shıǵıw hám eńiziwdi ózishige aladı.
Innovciyalıq iskerlikte eger olar jańa yamasa sezilerli jaqsılanǵan xızmetlerdi, olardı islep shıǵarıw hám jetkizip beriw usılların eńiziwge tikkeley baylanıslı bolmasa, bular texnologiyalıq innovacıyalar esaplanbaydı. Shólkemlestirilgen hám basqarıw boyınsha ózgertiwler (basqarıwdıń aldıńǵı usıllarına ótiw, saldamlı ózgertirilgen shólkemlestirilgen dúzılıwdı eńiziw, kárxananıń ekonomikalıq strategiyasında jańa yamasa sezilerli ózgertirilgen jónelislerdi ámelge asırıw ) hám de sapa standartların eńiziw menen baylanıslı boladı. Sol tarawda iskerlik júrgizeip atırǵan ekspertlerdiń esaplawınsha, kárxanalardı jańa jergilikli hám shet el texnologiyalardı eńiziwge xoshametlantiriwshi, tiykarǵısı onıń ushın múmkinshilik usınıs etiwshi shólkemlestirilgen hám institucional ortalıq jaratıw baslanǵısh áhmiyetke iye boladı dep esaplasadı. Innovciyalıq bazarda tek húkimetgine innovaciyalar ruhini oyatıwı múmkin degen ótirik oyda sawlelendiriw payda bolıwı múmkin. Tek onıń strategiyalıq mashqalası kúshli shıdamlılıq, real payda hám resurslar menen támiyinleńen halda isbilermenliktiń rawajlanıwda jańa basqıshnı baslap beriwi múmkin. Sonday eken, mámlekettiń ekonomikalıq siyasatında tap -down hám bottom-up jantasıwları múmkinshiliklerin birlestiriwshi kompleksli innovciyalıqy azat zárúr boladı. Jergilikli kompaniyalar, ilimiy-izertlew mákemeleri hám joqarı oqıw orınları bul iskerlik processlerinde aktivlikti asırıwı kerek. Sanaat evolyusiyasi tiykarlanıp innovaciyalar hám bazar strukturası dinamikası arqalı tańlaw mexanizmine baylanıslı. Bul jerde jańa texnologiyalar hám firmalardıń kirisiw hám shıǵıwı zárúrli áhmiyetke iye boladı. Ulıwma tárepten innovciyalıq process bul waqıya-qubılıslardıń izbe-izliktegi shınjırı bolıp, onıń dawamında jańalıq ápiwayı bir ideyadan arnawlı bir ónim, texnologiya yamasa xızmetge shekem ― piship jetedi hám xojalıq ámeliyatında tarqaladı. Bul processni tómendegi sxema kórinisinde sáwlelendiriw múmkin:
Ft ↔ At ↔ I ↔ L ↔ Q ↔ O' ↔ Si ↔ M ↔ S;
bul jerde:
Ft - fundamental izertlewler;
At - ámeliy izertlewler;
I - islenbeler;
L - proektlestiriw; Q - qurılıs ;
Ó - ózlestiriw;
Só - sanaat óndirisi;
M - marketiń;
S - satıw.
Ekonomikada hár qanday sistemanıń innovciyalıq iskerligi onıń rentabelligini joqarı pátda ámelge asıwın hám básekige shıdamlıǵını támiyinleytuǵın tiykarǵı jónelislerden biri esaplanadı. Atap ótiw kerek, innovciyalıq iskerlikti ámelge asırıwshı kárxanalar innovaciya turmıslıq sikli boyınsha turli qıylı wazıypalardı atqaradı. Innovciyalıq iskerlik processni ózi de 5 basqıshdan dúziledi (2. 1. 1-súwret):
Búgińi kúnde eń keń tarqalǵan variantda izertlew hám texnikalıq basqısh wazıypaları ilimiy-izertlewlerdi ámelge asırıwǵa mólsherleńen kárxanalar tárepinen ámelge asırılsa, islep shıǵarıw kárxanaları innovaciyalardı óndiriske eńiziw wazıypaların atqaradı.

2.1.1-súwret. Innovciyalıq processlerdi ámelge asırıw basqıshları.
Kárxananıń izertlew hám tájiriybe konstruktorlıq jumısların ámelge asırıw múmkinshiliklerin, olardıń kólemi hám óz ishine alıwshı anıqlawshı faktor retinde kárxananıń insan kapitalı (intellektuallıq, tálim dárejesi hám kadrlar ilmiy tájriybesi) maydanǵa shıǵadı, jumıs orınlarınıń texnikalıq úskenelestirilgenligi, islep shıǵarıw fondlari hám eksperimental baza jaǵdayı, innovciyalıq processlerdi finanslıq támiynlew - bular barlıǵı kárxananıń tiykarǵı resurslarınan esaplanadı.
Bir qatar orınlanǵan ilimiy jumıs nátiyjelerinde túrli ilimpazlar tárepinen innovciyalıq potencial túsinigi kárxana, tarawdıń, region hám mámleket tárepinen innovciyalıq iskerlikti ámelge asırıw ushın zárúr bolǵan resurslarınıń ulıwmalasqan qásiyetlerin atap kórsetiw maqsetinde qollanıladı. Túrli ilimpazlar tárepinen ―innovacion potencial túsinigine túrlishe tariypler berilgen (4.1.1-keste).
V. P. Baranchieva hám v. N. Guninaniń ilimiy jumıslarında innovciyalıq potencial - kárxananıń innovciyalıq maqsetlerine erisiw ushın innovciyalıq joybar yamasa innovciyalıq ózgerisler programmasın ámelge asırıw boyınsha tayarlıǵın ólshewi dep aytiladi.
“Innovciyalıq potencial” túsinigine berilgen tariypler