Jobası: Kirisiw. Tiykarǵı bólim

5)Akustik-mnestik afaziya
Afaziyanıń bul túri birinshi ret A.R.Luriya tárepinen anıqlanǵan. Evropa ádebiyatlarında bul afaziya túrin – “ótkiziwshi afaziya”, “transkortikal motor afaziya” dep ataladı. Akustik-mnestik afaziya ushın tómendegi simptomlar basshılıqqa alınadı:
1)Sóylewdi túsiniwdiń buzılıwı;
2)Awızeki sóylewdiń buzılıwı;
3)Sóylewdiń nominativ funkciyasınıń buzılıwı;
4)Sózlerdi buzıp aytıw;
5)Verbal parafaziyalar júzege keliwi; (yáǵniy sóylew atırǵan waqıtta sózlerdi túsirip qaldırıp ketip aytıw)
Awızeki sóylew hám impressiv sóylew buzılsa da, jazıw hám oqıw saqlanıp qaladı. Bul afaziyada sensor afaziyadan parqı sonda, sóylew túsinerli boladı, biraq nawqas sóylew atırǵanda óziniń qátesin ańlaydı, kóp sóykey bermeydi. Biraq usı amnestik-mnestik afaziyada nawqas zatlardıń atamasın umıtıp qaladı. Demek, akustik-mnestik afaziyada fonematikalıq esitiw hám sóylewdi, hám de sózlerdi parıqlaw, ayıra alıw saqlanıp qaladı. Sensor hám akustik-mnestik afaziyalarınıń uqsas tárepleri;
1)Bul eki afaziya túrlerinde de sózler umıtıladı;
2)Sózlerdi izlew.

6)Semantik afaziya
Semantik afaziyanıń tiykarǵı belgisi sózlerdiń bir-birine baylanıwı, yáǵniy konstrukciyanıń buzılıwı. Bunda artikulyator hám akustik buzılıwlar bolmaydı. K.Goldshteyn afaziyanıń bul túrin aqıl jetispewshiligi dep ataǵan. Ádette, ekspressiv sóylew buzılmaydı, nawqas sóylewi hám ápiwayı gáplerdi túsine aladı.

7)Amnestik afaziya
Bul afaziyada sóylewdiń nominativlik funkciyası buzıladı. Nawqas bir zattıń atamasın aytıw ushın kóplegen zatlardıń atın aytıp taslaydı. Nominativlik funkciya buzılǵanı menen, basqa funkciyalar – jazıw, oqıw saqlanıp qaladı. Amnestik afaziya júda kem túrde ushıraydı.
Eń dáslepki neyrolingvistika boyınsha izertlewlerdiń barlıǵı afaziyaǵa barıp taqaladı. Afaziyaǵa hám onıń túrlerine epizodik izertlewler álleqashan ótken ásirde-aq alıp barılǵan. Biraq afaziya hám onıń qáliplesiwi, onıń túrleri boyınsha sistemalı izertlew ótken ásirdiń ekinshi yarımınan baslanǵan. XIX ásir afaziyanı úyreniwdiń klassik basqıshı bolıp tabıladı. 1874-jılı nemis alımı K.Vernike zonalarǵa tásir etiwshi zıyanlanıwdı aytadı. Neyrolingvistika ushın eki til hám kóp til iyeleriniń (poliglotlardıń) miyi zıyanlanıwı úlken material beredi. Bunday waqıtta nawqas bir tildi belgili dárejede saqlaǵan halda, ekinshi tildi pútkilley umıtıwı yamasa bir neshe tillerdiń elementlerin aralastırıp jiberiwi múmkin. Lingvistika hám medicinanıń qolǵa kirgizgen eń jańa jetiskenlikleri neyrolingvistikanıń izertlew usılların jetilistirip baradı. Házirgi kúnde neyrolingvistika psixolingvistika, neyropsixologiya, neyrofiziologiya, psixoakustika, kibernetika sıyaqlı aralıq ilimler ideyaları hám metodlarınan ónimli azıqlanbaqta. Solay etip, neyrolingvistika insannıń álemdi belgilestiriw tábiyatın kompleks ráwishte úyreniwdiń bir tarmaǵı sıpatında rawajlanıp barmaqta.