asosiy m avzusidan o'quvchilar diqqatini chalg'itm asligi kerak. Bu
ning u ch u n o'qituvchi har bir darsga tayyorlanish jarayonida m a ’nosi
tushuntirilishi lozim bo'lgan so'zlarni, uni tushuntirishning eng qulay
usullarini va darsning qaysi o'rnida tushuntirishni belgilab oladi.
O 'q ish kitoblaridagi m atnlard a b irin ch i m arta u ch ra g a n , b o la
lar m a ’n o sin i bilm aydigan ayrim so 'zla r m atnn i o 'q ish d a n old in
tu sh u n tirilad i.
M atnni o'qish jarayonida so'z m a ’nosini tushuntirishga chek qo'yish
kerak. Agar biror so'zn i matnni o'qish vaqtida tushuntirish zaruriyati
tug'ilsa, m atn m azm unidan o'quvchilar diqqatini chalg'itm agan holda
shu so 'z m a ’n osi qisqacha tushuntiriladi.
K o'ch m a m a ’noda ishlatilgan obrazli so'zlar va badiiy nutq birlik-
lari matn o'qilgandan keyin tushuntiriladi, chunki ularning m a’nosi
matn m azm u nid an, kontekstdan yaxshi tushuniladi. Ayniqsa, masallar
o'qilganda, undagi allegorik, ko'chm a m a’noda ishlatilgan so'zlarni
asam i o'qishdan oldin yoki o'qish jarayonida tushuntirib bo'lm aydi.
M etod ik ad a so'zlarni tushuntirishning quyidagi usullaridan foy
dalaniladi:
1.
So'zni kontekst asosida tushuntirish.
Bunda o'quvchilar tushun-
m aydigan so 'z ularga tushunarli so'zlar qo'llangan gap (yoki matn)
yordam ida tushuntiriladi.
2. So'z m a’nosini lug‘atdan va o'qish kitoblarida matn ostida b e
rilgan izohdan foydalanib tushuntirish.
Bunda o'quvchilarni izohdan
mustaqil foydalanib, s o ‘z m a’nosini mustaqil tushunib olishga o'rgatish
muhim ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |
