Калитларни акслантириш (жойлаштириш)

Mavzu. Ma’lumotlarni xeshlash algoritmlari. Xesh jadval va xesh funksiyalar . Ziddiyatlarni hal qilish usullari REJA: 1.Xeshlash(+tirish) tushunchasi 2.Hesh-funksiya va uning hossalari 3.Ziddiyatlarning yuzaga kelishi 4.Kolloziya holatini hal etish metodlari

Hesh so’zi ingliz tilidagi ” hash “ so’zidan olingan bo’lib, chalkash ( putanisa) yoki aralashma (meshanina) ma’nosini anglatadi

• Hesh so’zi ingliz tilidagi ” hash “ so’zidan olingan bo’lib, chalkash ( putanisa) yoki aralashma (meshanina) ma’nosini anglatadi
• Ta’rif . Hesh-funksiya – bu kiruvchi ma’lumotlarning ixtiyoriy uzunlikdagi massivini belgilangan aniq uzunlikdagi bitlar qatoriga biror bir algoritm orqali akslantiruvchi bir tomonlama funksiyadir (funksiya svyortki).

Bunday amal -heshlash(+tirish) deyiladi.

Bunday amal -heshlash(+tirish) deyiladi.

Amalning natijasi (bitlar qatori)ga hesh yoki hesh kod yoki hesh –jadval yoki дайджест xabar (англ. message digest ), hesh-summa yoki ma’lumotlar yig’mi(svyordka ) deyiladi.

Hesh –jadval – hesh funksiya tomonidan ma’lum tartibda shakllantiriladigan massivdir.

Hesh –jadval  – bu shunday MT ki, u assoativ massiv interfeysini realizatsiya qiladi, yani u “klyuch-qiymat” ko’rinishidagi juftlikni saqlash va 3 ta amal : yangi juftlik kiritish, qidiruv va juftlikni klyuch bo’yicha o’chirish ni amalga oshirish imkonini beradi.

Bunday funksiyalar kriptografiya va axborot xavfsizlik masalalarida keng qo’llaniladi.

Juda katta xajmdagi ma’lumotlar ichidan kerakli ma’lumotni qidirib topish ko’p sonli elementlarni berilgan klyuch bilan solishtirishni talab etadi, demak ko’p vaqt ketadi. Qidirishni kamaytirish uchun qarab chiqish sohasini lokalizatsiya qilish hisobiga kamaytirish mumkin. 

• Juda katta xajmdagi ma’lumotlar ichidan kerakli ma’lumotni qidirib topish ko’p sonli elementlarni berilgan klyuch bilan solishtirishni talab etadi, demak ko’p vaqt ketadi. Qidirishni kamaytirish uchun qarab chiqish sohasini lokalizatsiya qilish hisobiga kamaytirish mumkin. 
• Masalan, ma’lumotlarni qidiruv klyuchi bo’yicha saralash,qandaydir belgiga asosan kesismaydigan bloklarga bo’lish yoki bor ma’lumotlarga biror kodni mos qo’yish .
• Hozirda tashqi hotirada saqlanayotgan ma’lumotlarga tez murojaatni ta’minlovchi metod – heshlashtirish keng qo’llanilmoqda.