Kalorimetrik òlshewler I. Bab. Kalorimetr turaqlısın anıqlaw

Juwmaqlaw

Respublikamızda ximiya sanaatı ónimlerin óndiriske úlken itibar qaratılıp atır. Ózbekstan Respublikasın rawajlandırıwdıń “2017 - 2021 jıllarda Narakatlar strategiyasi” de «yuqori texnologiyalı qayta islew tarmaqların, bárinen burın, jergilikli sheki onim resurslarini tereń qayta islew tiykarında joqarı qosımsha bahalı tayın ónim islep shıǵarıwdı jedel rawajlandırıwǵa qaratılǵan sapa tárepinen jańa basqıshqa ótkeriw arqalı sanaattı jáne de modernizaciya hám diversifikatsiya qılıw», «printsipial tárepten jańa ónim hám texnologiya túrlerin ózlestiriw» hám «mamlakat azıq-túlik havfsizligini jáne de bekkemlew, ekologiyalıq taza ónimler islep shıǵarıwdı keńeytiw»ga qaratılǵan zárúrli wazıypalar belgilep berilgen.
Kurs jumısından sol juwmaq qılıw kerek ıssılıq effektleri kalorimetrler (yamasa kalorimetrik sistemalar ) járdeminde olshenedi. Kalorimetrik sistema bul ústki qobig'ga iye bolǵan reaktor bolıp tabıladı. Kalorimetrik sistemalarda tómendegi eki qıylı xolat parıq etedi: qobig' reaktor menen sırtqı ortalıq arasında ıssılıq almasınıwı jaǵdayınıń aldın aladı (tashki ortalıqtan ajıratılǵan sistema ) yamasa ıssılıq almasınıwın esapqa alıw procesin ańsatlashtiradi (yopik sistema ). Kalorimetrler, ádetde, ózgermeytuǵın hám ózgeriwshen temperaturalı boladı. Ózgermeytuǵın temperaturanı kalorimetr qabıǵında suyıqlanuvchan qattı deneler («muz» kalorimetrleri dep-xam ataladı ) yamasa bug'lanuvchan suyıqlıq saqlanadı. Tájiriybe dawamında bunday kalorimetrde temperatura uzgarmas qaladı, sebebi sistemaǵa berilip atırǵan hámme ıssılıq elementtıń agregat xolatini ózgertiwge sarplanadı. Issiklik effekti hakida suyıqlanǵan yamasa puwlanǵan element mikdoriga karab pikir júritiledi. Kurs jumısın orınlawda ádebiyatlardan úyrenilgen hám analiz etilgen maǵlıwmatlardan sonıń menen birge tájiriybe nátiyjelerinen olardıń fizikalıq-ximiya ximiyaǵa tiyisli bilimlerin bekkemlewde ámeliy áhmiyetke iye esaplanadı.

PAYDALANAGAN ADEBIYATLAR

1. Mirziyoyev Sh. M., “Milliy rawajlanıw jolımızdı buljımay dawam ettirip, jańa basqıshqa kóteremiz” - Tashkent, “Ózbekstan” - 2018
2. Abdusamatov A., Raximov A. “Fizikalıq hám kolloid ximiya” - Tashkent - 2020
3. Názerov Sh. “Fizikalıq hám kolloid ximiya” - Tashkent. “Miynet” - 2019
4. Ullıov H. I., Altınev R. S. “Fizikalıq ximiyadan ámeliy shınıǵıwlar.” Tashkent: “Ózbekstan”, 2021
5 Bahadırov H. R. “Fizikaviy ximiya'- Tashkent, “Ózbekstan” - 2022
6 Bayramov v. M. “Osnovo' ximicheskoy kinetiki i kataliza”. Moskva “Akademiya” - 2021
7. Babayev T. M., Rahimov X. R. “Fizikaviy hám kolloid ximiya”. Tashkent, “G'. Ǵulom”- 2022
8. Rahmonberdiyev G', Dosmurodov T., Sidiqov A. S. “Fizikalıq hám kolloid ximiyadan máseleler” “Pán hám texnologiya” - 2019
9 Ullıov H. I. “Fizikaviy ximiya stuldan stilistik qóllanba”. Tashkent: O'zMU, 2018
10 Karimova D. A. “Fizikaviy hám kolloid ximiya” páninen oqıw - stilistik kompleks Navaiy -2020

Internet saytlari
www. ziyo. net
www. chemfort. ru
www. ximik. ru
www. chemexpresstotal. ru
www. chem. km. ru