Камалова дилноза мирфазиловна

Геодезия 1-кисм фанидан

1-Лабаратория

Мавзу: Лабаратория ишларининг бажарилиш тартиблари

Ишнинг мақсади

• Талабага томон қирраларида маълум бўлган координата қийматлари асосида ушбу томон дирекцион бурчагини ва томон узунлигини ҳисоблаш (тескари геодезик масала)ни ўргатиш.Шунингдек талабага координатаси маълум бўлган нуқтага боғланувчи иккинчи нуқта координаталарини ушбу нуқталарни боғлаб турувчи томон узунлиги ва томон дирекцион бурчаги асосида ҳисоблаш (тўғри геодезик масала)ни ўргатиш.

Қуйидаги адабиётлардан фойдаланиш тавсия этилади:

• Авчиев Ш. К., Ташпўлатов С. А. Инженерлик геодезияси. Т. ТАҚИ, 12§.
• Поклад Г.Г. Практикум по геодезии. М., “Академический проект”, 2011, 40-42 бетлар.
• Баканова В. В.Практикум по геодезии. М., Недра, 1983, 223-225 бетлар.

Ишни бажариш учун қуйидагилар зарур

• координата ҳисоблаш жадвали, тескари геодезик масала ечиш жадвали, қалам, калкулятор.

Ишни бажариш тартиби:

• Тескари геодезик масалани ечиш, яъни топографик карта нусхасида вариант бўйича белгиланган А, В ва С нуқталарини ҳисоблаб топилган тўғри бурчакли координата қийматлари асосида асосида ушбу нуқталарни туташтирувчи томон дирекцион бурчагини ва томон узунлигини;

Ишни бажариш тартиби:

• тўғри геодезик масалани ечиш, яъни А нуқтасини координата қийматларига таяниб АВ, ВС, СА йўналишининг дирекцион бурчаклари ва томон узунликлариасосида В ва С нуқталарининг тўғри бурчакли координаталарини.

Ишни бажариш учун кўрсатма

• Иш бажаришда талаба тўғри бурчакли координата ҳақида хамда тўғри ва тескари геодезик масалалар шартлари, формулалари билан танишган бўлиши керак.

ТЕСКАРИ ГЕОДЕЗИК МАСАЛА

• А ва В нуқталарнинг ( ) ва ( ) координаталаридан фойдаланиб, нуқталар орасидаги масофанинг горизонтал проекцияси ва дирекцион бурчагини топиш талаб этилади

АВС тўғри бурчакли учбурчакдан ёзишимиз мумкин:

• АВС тўғри бурчакли учбурчакдан ёзишимиз мумкин:
• Агар ∆х+, ∆у+ ишорага эга бўлса, .
• Агар ∆х-, ∆у+ ишорага эга бўлса, .
• Агар ∆х-, ∆у- ишорага эга бўлса, .
• Агар ∆х+, ∆у- ишорага эга бўлса,

ТЎҒРИ ГЕОДЕЗИК МАСАЛА

• Жойдаги АВ масофа (чизиқ) узунлигини горизонтал проекцияси d, бу чизиқни дирекцион бурчаги ва бошланғич А нуқтанинг координаталари маълум бўлсин, иккинчи нуқта В нинг координаталарини топиш талаб этилади.

1-шакл. Нуқталарни тўғри бурчакли координата ўқида жойлашиш схемаси