Kasbga yaroqlilik Reja: 1.Salomatlik va kasb 2.Kasb tanlashda onglilik va mustaqillikning ahamiyati Inson tanasi murakkab tizim bo'lib, uning ajoyib uyg'unligi, maqsadga muvofiqligi, donoligi va amaliyligi hayratlanarli. Tananing to'g'ri, normal faoliyati "salomatlik" tushunchasi bilan belgilanadi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, salomatlik nafaqat kasallik yoki jismoniy zaiflikning yo'qligi emas, balki to'liq jismoniy, ruhiy va ijtimoiy farovonlik holatidir. - Inson tanasi murakkab tizim bo'lib, uning ajoyib uyg'unligi, maqsadga muvofiqligi, donoligi va amaliyligi hayratlanarli. Tananing to'g'ri, normal faoliyati "salomatlik" tushunchasi bilan belgilanadi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti ma'lumotlariga ko'ra, salomatlik nafaqat kasallik yoki jismoniy zaiflikning yo'qligi emas, balki to'liq jismoniy, ruhiy va ijtimoiy farovonlik holatidir.
- Kasb tanlashda eng ko'p uchraydigan xatolardan biri bu o'z jismoniy ma'lumotlarini, sog'lig'ini bilmaslik, ortiqcha yoki past baho berishdir. Kasbni to'g'ri tanlash, birinchi navbatda, salomatlik holatini hisobga olish bilan bog'liq. Agar mehnat faoliyati insonning jismoniy imkoniyatlariga mos kelsa, bu uning umumiy holatiga ijobiy ta'sir qiladi. Va aksincha, agar kasb, mutaxassislik uning jismoniy ma'lumotlariga mos kelmasa, bu sog'lig'ining keskin yomonlashishiga, mehnat qobiliyatining pasayishiga va ba'zan uning to'liq yo'qolishiga olib kelishi mumkin.
Inson biror kasb bilan samarali faoliyat yuritishning muhim shartlaridan biri uning o`z kasbiga har tomonlama mos kelishidir. Kasbga yaroqlilik-odam bilan uning ishi kasbi o`rtasidagi o`zaro muvofiqlikdir. Ayni mana shu muvofiqlik bo`lgan taqdirdagina: “odam-kasb” formulasini ro`yobga chiqarish imkoni tug`iladi. Mana shunday o`zaro munosabat tog`risida to`xtalib o`tamiz. Kasbga yaroqlilikni to`rt xil darajaga bo`lib, ularni bir-biridan farq qilish mumkin. - Inson biror kasb bilan samarali faoliyat yuritishning muhim shartlaridan biri uning o`z kasbiga har tomonlama mos kelishidir. Kasbga yaroqlilik-odam bilan uning ishi kasbi o`rtasidagi o`zaro muvofiqlikdir. Ayni mana shu muvofiqlik bo`lgan taqdirdagina: “odam-kasb” formulasini ro`yobga chiqarish imkoni tug`iladi. Mana shunday o`zaro munosabat tog`risida to`xtalib o`tamiz. Kasbga yaroqlilikni to`rt xil darajaga bo`lib, ularni bir-biridan farq qilish mumkin.
1.Yaroqsizlik. U vaqtincha ham bo`lishi mumkin yoki amaliy jihatdan ro`yobga chiqmaydigan bo`lishi ham mumkin. Kishining salomatligi yomon bo`lganda, u yoki bu sohadagi ishga o`sha kishining sog`ligi, shifokorlarning nuqtai nazardan qaraganda to`g`ri kelmaydi, deb topilgan hollarda kasbga yaroqsizlik to`g`risida gapirish mumkin.Lekin tanlangan kasbga faqat sog`liq emas, balki bunda boshqa omillar ham monelik qilishi mumkin. - 1.Yaroqsizlik. U vaqtincha ham bo`lishi mumkin yoki amaliy jihatdan ro`yobga chiqmaydigan bo`lishi ham mumkin. Kishining salomatligi yomon bo`lganda, u yoki bu sohadagi ishga o`sha kishining sog`ligi, shifokorlarning nuqtai nazardan qaraganda to`g`ri kelmaydi, deb topilgan hollarda kasbga yaroqsizlik to`g`risida gapirish mumkin.Lekin tanlangan kasbga faqat sog`liq emas, balki bunda boshqa omillar ham monelik qilishi mumkin.
2.Yaroqlilik. Kasbga yaroqlilikning ushbu darajasi bilan ajralib turadiki, bunda biror sohadagi mehnatga nisbatan monelik qiluvchi omillar bo`lmaydi, lekin ayni mahalda kishida mazkur kasbga yaqqol ko`zga tashlanib turgan mayllar ham bo`lmaydi. “Siz mana shu kasbni tanlashingiz mumkin.”-deb tasalli berishadi bu kasbni tanlangan kishilarga. Bu jihatdan kasbga yaroqlilik darajasini ham yuqoridagi tarifdan bilib olish mumkin. - 2.Yaroqlilik. Kasbga yaroqlilikning ushbu darajasi bilan ajralib turadiki, bunda biror sohadagi mehnatga nisbatan monelik qiluvchi omillar bo`lmaydi, lekin ayni mahalda kishida mazkur kasbga yaqqol ko`zga tashlanib turgan mayllar ham bo`lmaydi. “Siz mana shu kasbni tanlashingiz mumkin.”-deb tasalli berishadi bu kasbni tanlangan kishilarga. Bu jihatdan kasbga yaroqlilik darajasini ham yuqoridagi tarifdan bilib olish mumkin.
- 3.Mos kelish. Bunday hollarda odamning ayrim shaxsiy fazilatlarini ko`rsatib o`tish mumkin. Bu fazilatlar muayyan kasb yoki kasblar gruppasi talablariga aniq mos keladi. Kasbga yaroqlilikning bu darajasidagi kishilarga nisbatan shunday deb murojaat qilish mumkin: “Siz mana shu kasbni tanlasangiz bo`ladi, siz juda yaxshi mutaxassis bo`lib yetishingiz mumkin”.
4.Havas. Ishga havasi (rag`bati) bo`lgan kishini mehnatchi sifatida inson taraqiyqiyotning mazkur bosqichida kasbga yaroqlilikning oliy darajasi deb hisoblash mumkin. Bu yerda gap odamni boshqalardan ajratib turadigan sifatlar to`g`risida bormoqda. Kasbga yaroqlilikning bunday darajasiga quyidagicha ta`rif berish mumkin: “Siz faoliyatning shu sohasida, ayni mana shu sohada yaxshi mutaxassis bo`lib yetishasiz”. - 4.Havas. Ishga havasi (rag`bati) bo`lgan kishini mehnatchi sifatida inson taraqiyqiyotning mazkur bosqichida kasbga yaroqlilikning oliy darajasi deb hisoblash mumkin. Bu yerda gap odamni boshqalardan ajratib turadigan sifatlar to`g`risida bormoqda. Kasbga yaroqlilikning bunday darajasiga quyidagicha ta`rif berish mumkin: “Siz faoliyatning shu sohasida, ayni mana shu sohada yaxshi mutaxassis bo`lib yetishasiz”.
E`tiboringiz ushun raxmat!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |
