Kasbiy monologik nutq. Reja

Monologik nutq — soʻzlovchining oʻziga qaratilgan, boshqa shaxsning tinglash va javob berishini eʼtiborda tutmaydigan nutq shakli. Ayrim dramatik asarlarda personajning Monologik nutqi tomoshabinga qaratilgan boʻladi. Monologik nutq nasriy asarlarda ham bor. Nazmda esa asosiy nutq shakllaridan biri hisoblanadi. Baʼzan Monologik nutqda asarning kulminatsion nuqtasi bayon etiladi. Monologik nutq uchun, odatda, tuzilish va mazmun jihatdan oʻzaro bogʻliq, oʻziga xos kompozitsion qurilishga va mantiqiy tugallikka ega boʻlgan matnning maʼlum boʻlagi xos boʻladi. Monologik nutq ogʻzaki (nutq bayon qilish) yoki yozma (publitsistika, memuarlar, kundaliklar) shaklida ifodalanishi mumkin. Monologik nutqning ogʻzaki shaklida ohang (intonatsiya) muhim oʻrin egallaydi, yozma Monologik nutqda esa ohang matnning sintaktik konstruk-siyasiga, mantiqiy urgʻu tushuvchi soʻzlarning joylashish oʻrniga bogʻliq. Monologik nutq notiqning asosiy nutqiy shakllaridan hisoblanadi; lingvo-stilistik usul boʻlib, bir qancha turlari mavjud. Mas, taʼsir qiluvchi (targʻib qiluvchi) Monologik nutq, dramatik Monologik nutq, lirik Monologik nutq, hikoya qiluvchi (axborot beru vch i) Monologik nutq Monologik nutqning ochiq nutq va ichki nutq kabi koʻrinishlari mavjud; ochiq Monologik nutqda personaj oʻz nutqini ovoz chiqarib bayon etadi; ichki Monologik nutqda monolog personajning ichki nutqi, oʻylari shaklida namoyon boʻladi
Misollar va kuzatishlar

• 
  "Bu uzoq vaqtdan beri birinchi kun edi, va barchamiz qamoqxonaga o'xshagan bu katta, zamonaviy mehmonxonada hovuzdan bir oz dam olish va dam olishga harakat qilardim. uni "quvonchli qamoqxona" deb atashardi. Siz Bangkokdan tashqariga chiqishingiz mumkin bo'lgan bunday joy, siz charter avtobusga tushishingiz kerak edi - siz, ehtimol, yuqori tikanli simli to'siq tufayli ular ko'chaga chiqmasligingiz kerak edi. sizlar va banditlar tashqariga chiqasizlar va har safar tez-tez siz ov miltiqlarini eshitishingiz mumkin, chunki mehmonxona qo'riqchilari Siam ko'rfazidagi qirg'oq bo'ylab tez itlar otishgan.

  "Ammo agar siz qirg'oq bo'ylab yurishni xohlasangiz, uni o'rganishingiz kerak bo'lgan yagona narsa - begona o'tlarni olib tashlash, uni itning yuziga silkitib tashlash va hamma narsa jirkanch bo'ladi".

  
  (Spalding Gray, Kambodja yuzida suzishga teatr guruhi, 2005)
  
• 
  " Monolog - odatda bir yoki bir nechta mavzular atrofida erkin to'plangan g'oyalar to'plamiga ega bo'lgan yagona shaxs tomonidan taqdim etiladigan so'zma-so'z taqdimotdir.Men buni qat'iy og'zaki taqdimot deb ayta olmayman, ko'pchilik, ammo barchasida muvaffaqiyatli monologlar shuningdek, turli xil props va sahna asboblari bilan birga, ularning yuz ifodalarini va qo'l harakatlarini qo'llash kabi katta ahamiyatga ega bo'lmagan sof unsurlar ham qo'llaniladi. "
  (Jay Sankey, Zen va monolog ijodi Routledge, 2000)
  

•