Katta energiya va bosim bilan ishlovchi uskuna, qurilmalarning va idishlarning turlari va guruhlanishi

Q= bu yerda Q - saqlovchi qurilma unumdorligi, kg/soat;
 - oqim koeffitsienti (dumaloq teshiklar uchun ^=0,85)l
a - klapan ko‘ndalang kesimi yuzasi, sm ; p - qozonda hosil bo‘lgan bosim, Pa;
g - erkin tushish tezlanishi, 981 sm/s ;
m -doimiy bosim va doimiy hajmdagi issiqlik sig‘imlarining nisbati, c_p / c_Y;
M - bug‘ yoki gazning molekular og‘irligi;
R- gaz doimiysi;
T - absolyut temperatura, °K.


(6.3)
Bu miqdorlarning ma’lumlarini va m ning o‘rtacha miqdorini qo‘ysak, tenglama quyidagi ko‘rinishga keladi:
Q=216*a*p M/T
klapan ko‘ndalang kesimi yuzasini topish mumkin, sm :
a=Q/216*M/T
Bu tenglama har qanday bug‘lar va gazlar uchun o‘z kuchini yo‘qotmaydi. Saqlovchi qurilmalarning soni va ko‘ndalang kesimini aniqlashga mo‘ljallangan “Sanoatgeokontexnazorat” tomonidan tavsiya qilingan tenglamalardan ham foydalaniladi [43]:
ndh=λ(Q_k/p)
bu yerda n - klapanlar soni;
d - klapan ichki yopuvchi qismining diametri, sm; h - klapanning ko‘tarilish balandligi, sm;
λ - saqlovchi klapan ko‘tarilish koeffitsienti, kam balandlikka ko‘tariladigan (h = d /20) bo‘lganda 0,0075, ko‘tarilishi balandligi ko‘p bo‘lganda (h = d /4) 0,015 ga teng deb qabul qilinadi;
Q_k - qozon bug‘ hosil qilishining eng yuqori unumdorligi, kg/soat;
p- qozondagi bug‘ning absolyut bosimi, Pa.Saqlovchi qurilmalar tuzilishi bo‘yicha richagli, prujinali, silfonli,membranali, otilib ketuvchi va boshqa turdagi bo‘lishi mumkin.Konstruksiyasi bo‘yicha yopiq yoki ochiq, bittali yoki juft, ochilishi baland va ochilishi past turlarga bo‘linadi. Amaliyotda bosim ostidagi idishlarda keng foydalaniladigan prujinali, richagli, membranali, otilib ketuvchi, sitilib chiquvchi saqlovchi qurilmalar sxemalari 6.8 va 6.9 - rasmlarda keltirilgan.
Bosim ostida ishlovchi idishlarda qo‘llaniladigan saqlovchi qurilmalarning ishonchli va samarali ishlashlari ularning konstruktIV parametrlarining to‘g‘ri tanlanishiga bog‘liq. Shu sababli ularning konstruktIV parametrlariga ma’lum bir talablar qo‘yiladi.



(6.6)
Masalan, idishlardagi richagli saqlovchi qurilmalar (6.9.a - rasm) klapanlarining ishonchli ochilishini ta’minlashda quyidagi tenglamada keltirilgan shart bajarilishi kerak:

bu yerda d - klapan bilan berkitilgan teshik diametri, sm;
 idishdagi eng yuqori chegara miqdordagi ishchi bosim, Pa;
m- klapan tarelkasi va uning ustini massasi, kg;
 - o‘zgaruvchan kuch hosil qiluvchi yuk og‘irligi, kg;
 - “AS” richag massasi, kg;
T - richagning og‘irlik markazi;
a, (a + b), (a + c) - “A” tayanch sharnirga nisbatan kuch momenti yelkalari.
Har xil kuchlar uchun yelkalar nisbatini hosil qilish 6.8.a - rasmdagi chizmadan ko‘rinib turibdi. Bunda idishdagi xohlagan bosim uchun yuk holati tanlanishi mumkin.Prujinali saqlovchi qurilma ko‘rinishi chizma ravishda 6.9.b - rasmda keltirilgan. Klapan prujinaning siquvchi kuchi ta’siri ostida bosimli idish teshikini berkitib turadi. Bunda idishdagi bosim bilan klapanni teshikka bosib turuvchi prujinaning siquvchi kuchi o‘zaro muvozanatda bo‘ladi.
Ularning muvozanat tenglamasi quyidagicha yoziladi: