Kechki mi-303 guruh talabasi Tursunova Sanobarning qiziqarli matematika va olimpiada masalalari fanidan tayyorlagan taqdimoti

Kechki MI-303 guruh talabasi

Tursunova Sanobarning

Qiziqarli matematika va olimpiada

masalalari fanidan tayyorlagan

taqdimoti.

Mavzu: O’yinlar, bo’yashlar va qirqishlar.

Reja

• Matematik o’yinlar haqida
• Bo’yashlarga doir sodda masalalar
• Qiziqarli va mantiqiy masalalar
• Qirqishlarga doir geometrik masalalar

Matematik o’yinlar bolalarning aqliy qobiliyatini

Matematik o’yinlar bolalarning aqliy qobiliyatini

o’stirish, kattalarning bo’sh vaqtlarini mazmunli

o’tkazish, o’quv qurollari sifatida ahamiyatga ega.

Namunalari qadim zamonlardan ma’lum.Xalq orasida

tarqalgan toshchalar, soqqalar bilan o’ynalgan sodda

o’yinlarni takomillashtirish natijasida shaxmat,

shashka, nard, domino va boshqa o’yinlar paydo

bo’lgan. Amir Temur saroyida shaxmatlarning bir

necha turi o’ynalgani ma’lum.

XX asrning so’nggi choragida vengriyalik ixtirochi E.Rubikning 6 rangli kubchasi keng tarqaldi. Unda kubchaning turli yoqlarini markazi atrofida aylantirib, hamma yog’i bir xil rangda bo’ladigan holatga keltirish talab etiladi. E. Rubik yana 10 dan ortiq boshqotirma ixtiro qilgan.

XX asrning so’nggi choragida vengriyalik ixtirochi E.Rubikning 6 rangli kubchasi keng tarqaldi. Unda kubchaning turli yoqlarini markazi atrofida aylantirib, hamma yog’i bir xil rangda bo’ladigan holatga keltirish talab etiladi. E. Rubik yana 10 dan ortiq boshqotirma ixtiro qilgan.

Hozirgi kunda boshqotirmalar bo’yicha jahon chempionatlari o’tkaziladi.

Strategiya- o’yinda uchrashi mumkin bo’lgan har bir vaziyat aniq bir yurishni ko’rsatuvchi qoida(algoritm)dir. Masalan: “NIM” o’yinida xontaxta ustidagi gugurt cho’plaridan 2 o’yinchi novbat bilan oladi. Har bir yurishda kamida 1ta, ko’pi bilan 5ta cho’p olish mumkin. Agar dastlabki cho’plar soni 6ga bo’linmasa, 1-o’yinchi har doim yuta oladi. Buning uchun har bir yurishda shuncha miqdorda cho’p olish kerakki, natijada xontaxta ustida 6ga karrali miqdorda cho’plar qolsin.

Strategiya- o’yinda uchrashi mumkin bo’lgan har bir vaziyat aniq bir yurishni ko’rsatuvchi qoida(algoritm)dir. Masalan: “NIM” o’yinida xontaxta ustidagi gugurt cho’plaridan 2 o’yinchi novbat bilan oladi. Har bir yurishda kamida 1ta, ko’pi bilan 5ta cho’p olish mumkin. Agar dastlabki cho’plar soni 6ga bo’linmasa, 1-o’yinchi har doim yuta oladi. Buning uchun har bir yurishda shuncha miqdorda cho’p olish kerakki, natijada xontaxta ustida 6ga karrali miqdorda cho’plar qolsin.

Bo’yash atamasini biz asosan tasviriy san’at fanida eshitganmiz. Biroq bu atamani matematika fanida ham keng qo’llashimiz mumkin. Bo’yash atamasidan biz ko’proq kasrlar mavzusini tushuntirishda foydalanishimiz mumkin.

• Bo’yash atamasini biz asosan tasviriy san’at fanida eshitganmiz. Biroq bu atamani matematika fanida ham keng qo’llashimiz mumkin. Bo’yash atamasidan biz ko’proq kasrlar mavzusini tushuntirishda foydalanishimiz mumkin.

Endi bo’yashlarga doir sodda va qiziqarli masalalarga namunalar ko’rsak.

Har bir rasmda to’g’ri to’rtburchakning

Har bir rasmda to’g’ri to’rtburchakning

qanday qismi bo’yalgan

Shakllarning qanday qismi bo’yalgan?

Shakllarning qanday qismi bo’yalgan?

Kasrlarda ifodalaymiz.

mantiqiy masalalarga namunalar:

• P-Q ning singlisi; R-S ning ukasi; Q-R ning onasi;

T-S ning otasi; P-S bilan qanday bog’liq?

• Bolalar yong’oqlarni bo’lib olmoqchi. Agar ular

1tadan yong’oq olsa, 1 ta yong’oq ortib qoladi.

2 tadan olishsa, bitta bolaga yong’oq yetmaydi.

Aytingchi nechta bola va yong’oq bor?

• 4ta besh raqami va arifmetik amallar yordamida 100 ni hosil qiling.

Qaysi 2 ta shaklni ichi bo’sh kvadratga joylashtirsak, bu kvadrat to’ladi?

Qaysi 2 ta shaklni ichi bo’sh kvadratga joylashtirsak, bu kvadrat to’ladi?

rasmda tasvirlangan qalamlardan nechtasi stolga tegmasdan turibti?

Qaysi raqamni yozish uchun ko’proq doira

ishlatilgan?