Kent axborot texnologiy

1-misol. Uchburchak tomonlarining uzunligi bilan berilgan. Uchburchakka ichki va tashqi chizilgan aylanalar radiuslari va uzunliklari hisoblansin.
Ichki chizilgan aylana radiusi r = 2S/(a+b+c) tashqi chizilgan aylananing radiusi

R=4S/abs formulalar orqali hisoblanadi. Bu erda S uchburchakning yuzi, a,b,c uchburchak tomonlarining uzunliklari.

Blok-sxemani tuzamiz.

Boshlash
Kiritish a,b,c p _ (a  b  c)/ 2

S  p( p  a)( p  b)( p  c)
_R  4S/abc

Tamomlash

2. Mazkur ko’rinishdagi qidiruv agar ma’lumotlar tartibsiz yoki ular tuzilishi noaniq bo’lganda qo’llaniladi. Bunda ma’lumotlar butun jadval bo’yicha operativ xotirada kichik adresdan boshlab, to katta adresgacha ketma-ket qarab chiqiladi.

Massivda ketma-ket qidiruv (search o’zgaruvchi topilgan element tartib raqamini saqlaydi).

Ketma-ket qidiruv algoritmi C++ tilida quyidagicha bo’ladi:

int qidiruv(int key)

{ for (int i=0;i

if (k[i]==key) { search = i;return search;}

search = -1;

return search;

}}

Massivda ketma-ket qidiruv algoritmi samaradorligini bajarilgan taqqoslashlar soni M bilan aniqlash mumkin. M_min = 1, M_max = n. Agar ma’lumotlar massiv yacheykasida bir xil ehtimollik bilan taqsimlangan bo’lsa, u holda M_o’rt  (n + 1)/2 bo’ladi.

Agar kerakli element jadvalda yo’q bo’lib, uni jadvalga qo’shish lozim bo’lsa, u holda yuqorida keltirilgan algoritmdagi oxirgi ikkita operator quyidagicha almashtiriladi.

n=n+1;
k[n-1]:=key;

r[n-1]:=rec; search:=n-1;

return search;

Agar ma’lumotlar jadvali bir bog’lamli ro’yhat ko’rinishida berilgan bo’lsa , u holda ketma-ket qidiruv ro’yhatda amalga oshiriladi.

3.  Agar qatorning xususiy yig‘indilari ketma-ketligi {} chekli limitga ega bo‘lsa, ya’ni  mavjud bo‘lsa, u holda bu qator yaqinlashuvchi qator deyiladi. {} ketma-ketlik limiti qatorning yig‘indisi deyiladi.

Agar qatorning xususiy yig‘indilar ketma-ketligi chekli limitga ega bo‘lmasa, u holda uzoqlashuvchi qator deyiladi.

Agar  bo‘lsa, u holda  yoki  kabi yozishga kelishamiz.

Shunday qilib, qator yig‘indisi ikkita amal (qo‘shish va limitga o‘tish) natijasida hosil qilinadi. Qo‘shish amali xususiy yig‘indilarni, ikkinchi amal esa ularning limitini topish uchun kerak bo‘ladi.

Yaqinlashuvchi va uzoqlashuvchi qatorlarga misollar ko‘ramiz.

1-misol. Ushbu qatorni yaqinlashishga tekshiring:

.

Yechish. Berilgan qatorning n-xususiy yig‘indisi

. Bu yig‘indini soddalashtirish maqsadida qatorning n-hadini quyidagi  ko‘rinishda yozib olamiz. U holda
=

= bo‘ladi. Ravshanki, {Sn} ketma-ketlik limiti mavjud va  ga teng. Demak, berilgan qator yaqinlashuvchi bo‘lib, uni =, yoki = kabi yozish mumkin ekan.

2-misol. Umumiy hadi  bo‘lgan qatorni yaqinlashishga tekshiring.

Yechish. Bu qatorning n-xususiy yig‘indisi  ga teng. Xususiy yig‘indilar ketma-ketligi quyidagi ko‘rinishda bo‘ladi:

1, 0, 1, 0, ...

Ma’lumki, bu ketma-ketlik chekli limitga ega emas. Demak,  qator uzoqlashuvchi ekan.

Qatorga eng sodda misol sifatida geometrik progressiya barcha hadlarining yig‘indisini olishimiz mumkin: