Key point. Klaviaturadan ma’lumot kiritish vositasida dastur foydalanuvchisidan ma’lumot qabul qilib olinadi

Klaviaturadan ma’lumot kiritish
Key point. Klaviaturadan ma’lumot kiritish vositasida dastur foydalanuvchisidan ma’lumot qabul qilib olinadi.
2.1. listingdagi dastur radius o`zgaruvchining faqat bitta qiymati (20) uchun ishlaydi. Dasturni boshqa qiymat uchun ishlatmoqchi bo`lsak, uning kodini o`zgartirib, 10-qatorda radius o`zgaruvchiga boshqa qiymat ta’minlab, dasturni qaytadan kompilyatsiya qilish kerak. Boshlang`ich qiymatning faqatgina bir varianti uchun ishlaydigan dastur yaxshi dastur hisoblanmaydi. Shuning uchun dasturda boshlang`ich ma’lumotlarni klaviaturadan kiritishni yo`lga qo`yish kerak. Buni cin ob’yektini ishlatish orqali amalga oshirish mumkin.
2.2.- ro`yxat. Konsolga kiritish yuzahisob.cpp
1 #include
2 using namespace std;
3
4 int main()
5 {
6 // Step 1: Read in radius
7 double radius;
8 cout << "Enter a radius: ";
9 cin >> radius;
10
11 // Step 2: Compute area
12 double area = radius * radius * 3.14159;
13
14 // Step 3: Display the area
15 cout << "The area is " << area << endl;
16
17 return 0;
18 }

Doira radiusini kiriting: 25 Doira yuzi: 19.6349 ga teng

Doira radiusini kiriting: 23 Doira yuzi: 1661,9 ga teng

Dasturning 8-qatorida “Doira radusini kiriting:” satri konsolga chiqariladi. Uni dastur foydalanuvchisiga berilgan so`rov deyish mumkin. Foydalanuvchini klaviaturadan nimanidir kiritishga undaydi. Yaxshi dastur har doim foydalanuvchiga nima kiritish zarurligini aytib turadi.

Umuman olganda, foydalanuvchi va dastur o`rtasida muloqot o`rnatilishi, ya’ni dastur tomonidan nima kiritilishi zarurligini yoki kiritilgan ma’lumot noto`g`ri bo`lsa, tegishli ma’lumot berilib, qaytadan kiritish holatiga o`tish kabi o`zaro ta’sirlashuv jarayoni tashkillashtirilishi zamonaviy zamonaviy dasturlashning eng muhim talablaridan biridir.
Dasturning 9-satrida cin ob’yekti klavituradan qiymat kiritish uchun ishlatilgan:

C++ tilida cin (inglizcha o`qilishi see-out) konsoldan kiritishni ifodalaydi. “>>” belgisi esa, kiritish oqimidan qymat o`zgaruvchiga ta’minlanishini bildiradi.

Dastur bajarilayotganda “Radiusni kiriting:” degan yozuv konsolga chiqarilib, so`ng dastur konsoldan qiymat kiritilishini kutish holatiga o`tadi. Foydalanuvchi 2.5 sonini klaviaturadan teradi va Enter tugmasini bosadi. Natijada 2.5 soni radius o`zgaruvchisiga ta’minlanadi.
cin ob’yekti klaviaturadan qiymat kiritilib, Enter tugmasi bosilgunga qadar dasturni kutish holatida ushlab turadi. Klaviaturadan kiritilgan belgilardan iborat qiymat avtomatik tarzda o`zgaruvchi turiga o`tkaziladi.
Eslatma: “>>” va “<<” belgilari mazmunan o`zaro qarama-qarshi amallarni bildiradi. “>>” belgi ma’lumotlar cin dan o`zgaruvchiga qarab, “<<” belgisi esa, o`zgaruvchidan cout ga qarab harakatlanishini ifodalaydi.
cin>>variable; // cin dan variable ga
cout<< “Marhamat”; // marhamat dan cout ga
Bitta operator yordamida birdaniga bir necha qiymat kiritish imkoni ham mavjud:
cin >> x1 >> x2 >> x3;
Bu yerda x1, x2, x3 – o`zgaruvchilar. Bu operator uchta qiymatni birdaniga x1, x2 va x3 o`zgaruvchilarga ta’minlab beradi.
Quyidagi listingda klaviaturdan ko`p qiymatli kiritishga misol keltirilgan. Dastur klaviaturadan uchta sonni kiritadi va ularning o`rta arifmetigini topib, ekranga chiqaradi.
2.3 – ro`yxat. Urtacha quymat.cpp
1 #include
2 using namespace std;
3
4 int main()
5 {
6 // Foydalanuvchini uchta raqam kiritishga undash
7 double raqam1, raqam2, raqam3;
8 cout << "Uchta raqam kiriting: ";
9 cin >> raqam1 >> raqam2 >> raqam3;
10
11 // O`rtacha qiymatni hisoblash
12 double ur_qiy = (raqam1 + raqam2 + raqam3) / 3;
13
14 // Natijani chiqarish
15 cout<16 <<"larning o`rtacha qiymati = <17
18 return 0;
19 }

Dasturning 8-qatoridagi operator foydalanuvchiga kiritishni so`raydi. 9-qatorda bu sonlar kiritiladi. Sonlarni bo`shliq belgisi bilan ajatib, hammasini yozib bo`lgandan so`ng, bir marta Enter tugmasini bosish mumkin. Yoki har bir sonni tergandan so`ng Enter tugmasini bosib, va buni uch marta takrorlab kiritish ham mumkin.

Eslatma: Biz shu paytgacha uch bosqich: kiritish, hisoblash va chiqarish bilan boshqariladigan dasturlarni qaradik. Bu bosqichlar inglizchada IPO deb belgilanadi. Kiritiluvchi qiymatlar foydalanuvchidan oliadi, hisoblash jarayoni o`sha kiritilgan ma’lumotlar asosida amalga oshiriladi va hisoblangan natija ekranga chiqariladi.
Nazorat.
2.2. Foydalanuvchi klaviaturadan bitta butun son va bitta haqiqiy sonni kiritish n plnuchun operatorlar yozing.
2.3. Quyidagi kod bajarilganda 2 va 2.5 ni kiritilgan bo`lsak, ekranga chiqariladigan qiymatni toping.