Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

XVIII.6. Ish joylarini maydonlarini oqilona rejalashtirish 
Hozirgi davrda ish joylarini tashkil qilishda va ularni attestatsiya 
qilish masalalarini halqilganda sanoat korxonalari uchun muhim bo`lgan 
ish joylari maydonlarini oqilona rejalashtirish muhimahamiyat kashf 
etmoqda. Yangi texnologiyalarning kirib kelishi ish joylarini ko`pgina 
hollarda qayta tashkil qilish masalalari ko`ndalang bo`lib turgan masalalar 
qatoridan joy olmoqda.
Ish joylarini oqilona rejalashtirish masallasining muhimjihati 

---

388 
shundaki, oqilona rejalashtirilgan ish joylarida texnologik jihozlar, 
stanoklar va qurilmalar, tashkiliy-texnik moslamalar, shuningdek 
zagotovka va detallar hamda tayyor mahsulotlarni aniq joylarga ega 
bo`lishi ishchi uchun ish davrida ancha qulayliklar tug’dirishi bilan birga 
uni to’liq ishdan asrovchi asosiy omil hisoblanadi. Chunki ish joylarini 
rejalashtirilishi asosida ishchining ish bajarish jarayonidagi harakat 
yo`nalishlari va uning ish bajarish vaqtidagi holati, hamda yordamchi 
ishlarni bajarish uchun sarflaydigan vaqti va shunga o`xshash 
boshqaomillar ishchini ishlash maromini o`zgartirish imkoniyatini yaratadi 
va bu esa o`z navbatida ish unimdorligining oshishiga sababchi bo`ladi. 
Bundan tashhari ish joylarini oqilona rejalashtirishda ish joylarida 
ishlatiladigan asbob-uskunalar va yordamchi vositalar uchun maxsus 
yashiklar tashkil qilish va ularni texnologik jarayon talab darajasida 
joylashtirish masalalari ham halqilinadi. 
Ish 
vaqtida 
harakatlanishni 
maksimal 
tejash 
maqsadida 
tayyorlanayotgan detalning gorizontal va vertikal yo`nalishlardagi 
harakatlanish yo`li ham ish joylarini rejalashtirish vaqtida hisobga olinishi 
kerak bo`ladi. 
Ish bajarish davrida ish joylarida faqat shu bajarilayotgan ish uchun 
zarur bo`lgan jihoz va uskunalar bo`lsin va ularning joylashish tartibi 
sifatida har bir jihoz o`z joyiga ega bo`lsin. O`ng qo’l bilan olinishè kerak 
bo`lgan jihozlar o`ng tomonda va chap qo’l bilan olinadiganlari esa chap 
tomonga joylashtirilgan bo`lishi kerak. 
Hozirgi texnika taraqqiyoti yuksak darajalarga ko`tarilgan davrda 
inson omili bu taraqqiyotni ta`minlovchi asosiy kuch ekanligini hisobga 
olib, sanoat korxonalarida inson omiliga e`tibor kuchaytirilmoqda, ya`ni 
korxonalarda sanitar-gigiena talablarining bajarilishiga katta e`tibor 
qaratilmoqda. (Bular yoritilish, shovqin, titrash, harorat, nisbiy namlik va 
boshqalar). 
Ish joylarini attestatsiya qilganda, ish joylari korxonaning birlamchi 
zvenosi sifatida haralib, bunda ning asosiy umumlashtiruvchi belgilariga 
e`tibor qaratiladi va attestatsiya qilishda bu belgilarga urg’u berish 
imkoniyati tuqiladi. Ish joylari elementlari ishlab chiiharish jarayonlari 
elementlariga o`xshash ekanligi ko`rinib holadi. Bular ish joylarini tashkil 
qilishga ta`sir ko`rsatuvchi asosiy omillar ekanligi ko`rinib holadi.