Kichik guruhlarda ishlash

 

III. O’QITISHDA FOYDALANILADIG AN INTERFAOL TA’LIM 

USULLARI. 

“Kichik guruhlarda ishlash” metodi. 

Talabalarni faollashtirish maqsadida ularni kichik 

guruhlarga ajratgan holda o’quv materiallarini o’rganish 

yoki topshiriqni bajarishga qaratilgan darsdagi ijodiy ish. 

“Kichik guruhlarda ishlash” metodi bosqichlari 

 

 

“Klaster” metodi 

Talabalarga ixtiyoriy muammo xususida erkin, ochiq o’ylash va shaxsiy fikrlarni 

bemalol bayon etish uchun sharoit yaratishga yordam beradi. Mazkur metod turli xil 

g’oyalar o’rtasidagi aloqalar o’rtasidagi aloqalar to’g’risida firklash imkoniyatini 

beruvchi tuzilmani aniqlashni talab etadi. 

Kichik guruhlarni shakllantirish 

Mavzuni yoritish 

1-guruhga 

topshiriq 

2guruhga 

topshiriq 

3-guruhga 

topshiriq 

4-guruhga 

topshiriq 

Ko’rsatma berish va yo’naltirish 

Muhokama va tahlil qilish 

1-guruhga 

topshiriq 

2-guruhga 

topshiriq 

3-guruhga 

topshiriq 

4-guruhga 

topshiriq 

Baholash  

 

 

 

“Klaster” metodining bosqichlari 

 

 

“Keys-stadi” metodi 

 

 

 

Keys-stadi interaktiv ta’lim metodi sifatida talabalar tomonidan eng afzal 

ko’riladigan metodlar qatorida kirmoqda. 

 

 

 

 

 

 

Ushbu metod talabalarga tashabbus bildirish, nazariy holatni o’zlashtirishda 

hamda amaliy ko’nikmalarni shakllantirishdaoniyatini berishida ko’rish mumkin. O’z 

navbatida vaziyatlarning analizi talabalarning kasbiy shakllanish jarayoniga kuchli 

ta’sir o’tkaza olishi, ularning kasbiy jihatdan “ulg’ayishiga” xizmat qilishi, ta’lim 

olishga nisbatan qiziqish va ijobiy motivatsiyaning shakllantirishi alohida ahamiyatga 

ega. Keyslar metodi talabaning tafakkur turi sifatida, alohida paradigma ko’rinishida 

gavdalanib, ijodiy salohiyatini rivojlantirish, noan’anaviy tarzda fikrlash imkonini 

beradi.  

 

“Keys metodi”ni amalga oshirish bosqichlari 

 

Ish bosqichlari 

Faoliyat shakli va mazmuni 

1-bosqich: Keys va uning 

axborot ta’minoti bilan 

tanishtirish 



  Keys  bilan  tanishish  (matnli,  audio  yoki 

media shaklda); 



  Axborotni umumlashtirish; 



  Axborot tahlili; 



  Muammolarni aniqlash 

2-bosqich: Keysni aniqlash-

ritish va o’quv topshirig’ini 

belgilash 



  Individual va guruhda ishlash; 



  Muammolarni 

dolzarblik 

ierarxiyasini 

aniqlash; 



  Asosiy muammoli vaziyatni aniqlash 

3-bosqich: keysdagi asosiy 

muammoni tahlil etish orqali  

o’quv topshirig’ining yechimi-

ni izlash, hal etish yo’llarini 

ishlab chiqish 



  Individual va guruhda ishlash; 



 

Muqobil yechim yo’llarini ishlab chiqish; 



  Har  bir  yechimning  imkoniyatlari  va 

to’siqlarni tahlil qilash; 



  Muqobil yechimlarni tanlash 

4-bosqich: Keys yechimini 

shakllantirish va asoslash, 

taqdimot.  



  Yakka va guruhda ishlash; 



 

Muqobil  variantlarni  amalda  qo’llash 

imkoniyatlarini amalda qo’llash; 



  Ijodiy-loyiha taqdimotini tayyorlash; 



  Yakuniy  xulosa  va  vaziyat  yechimining 

amaliy aspektlarini yoritish 

 

 

 “Assesment” metodi 

Ushbu 

“Аssesment”lardan 

ma’ruzachi 

mashg’ulotlaridan 

ma’ruza 

mashg’ulotlarida  qatnashchilarning  mavjud  bilim  darajasini  o’rganishda,  yangi 

ma’lumotlarni  bayon  qilishda,  seminar,  amaliy  mashg’ulotlarda  esa  mavzu    yoki 

ma’lumotlarni  o’zlashtirish  darajasini  baholash,    shuningdek,  o’z-o’zini  baholash 

maqsadida individual shaklda foydalanish tavsiya etiladi. Shuningdek, o’qituvchining 

 

ijodiy  yondashuvi  hamda  o’quv    maqsadlaridan  kelib 

chiqib,  assesmentga  qo’shimcha  topshiriqlarni  kiritish 

mumkin.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“Mantiqiy chalkash zanjir”

 strategiyasi 

Metod  tushunchalar,  bildirilgan  fikrlar  o’rtasida  bog’liqlikni  yuzaga 

keltirish,  ularni  mantiqiy  jihatdan  ketma-ketlikda  to’g’ri  ifodalashga  yordam 

beradi. Uning mohiyatiga o’qituvchi mavzuni yorituvchi ma’lumotlarni to’g’ri va 

noto’g’ri tartibda bayon etadi. Talabalarning vazifasi mantiqiy jihatdan noto’g’ri 

ifodalangan ma’lumotlarni to’g’ri dalillarga aylantirish, yuzaga kelgan mantiqiy 

chalkashlikni  tuzatish,  fikrlarni  muayyan  ketma-ketlikda  to’g’ri  joylashtirilgan 

holda uzatilgan zanjirni “ulashdan” iborat. 

Mashg’ulotda metodni qo’llash quyidagi tartibda amalga oshiriladi: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Baliq suyagi» shaklida; 

Har bir talaba bildirgan fikrni doskada ustun shaklida qayd etib yozib borish ham 

mumkin. 

 

 

 

Sonlar ketma-ketligi 

 

 

 

 

 

“CHARXPALAK”  TЕXNOLOGIYASI. 

 

1.Talabalarning 

mavzuga 

tayyorgarlik 

darajasini 

tеkshirish 

uchun 

“CHARXPALAK”  mеtodidan  foydalanish.  Bunda  talabaga  mavzuga  oid  misollar 

bеriladi. Bu misollar funksiyaning qaysi turiga tеgishli ekanligini topishga,  mantiqiy 

fikr-lashga,  o’tilayotgan  mazular  asosida  ko’p,  xilma  –  xil  fikr  va  ma'lumotlardan 

kеrakligini tanlab olishni o’rgatishga qaratilgan. Buning uchun talabalarga tarqatilgan 

qog’ozlarda  ko’rsatilgan  misollar  kеtma  –  kеtligi  aralashtirib  bеriladi.  Talaba  esa 

avval yakka holda, mustaqil ravishda, so’ngra esa kichik guruhda, bu kеtma – kеtlikni 

tartibga  solib,  aynan  qaysi  turga  tеgishli  ekanini  bеlgilab  chiqishi,  o’z  fikrini 

boshqalarga  yoritib  bеra  olishi  lozim.  Qog’ozda  to’g’ri  javob  ustuni  bo’ladi. 

O’qituvchi  talabaga  to’g’ri  javobni  o’qib  eshittiradi,  talaba  esa  to’g’ri  javob  bilan 

o’zining  javobini  solishtirib,  to’g’ri  javoblar  sonini  hisoblagan  holda,  bеrilgan 

baholash mеzonidan kеlib chiqib o’z-o’zini baholaydi. 

Baho  

Xato    Funksiyajuft ham 

toq ham emas  

Juft  

funksiya 

Toq 

funksiya 

Misollar 

 

 

 

 

 

2

sin

)

(

x

x

f



 

 

 

 

x

x

x

f





3

)

(

 

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 

 

«3x5»TЕXNOLOGIYASI. 

( )

f

x

x t g x



2

( )

s i n

f

x

x

x



2

( )

f

x

x

c t g x





2

( )

3

c o s

f

x

x

x



3

( )

f

x

x t g x



2

3

( )

f

x

x

x t g x





2

( )

s i n 2

f

x

x



( )

f

x

x



2

( )

3

4

f

x

x





2

( )

1

f

x

x





( )

s i n

c o s

f

x

x

x

x





2

( )

4

f

x

x t g x



 

 

Bu uslub o’quvchi - talabalarni erkin fikrlashi, kеng doirada turli g’oyalarni 

bеra olishi, ta'lim jarayonida yakka, kichik guruhholda tahlil etib, xulosa chiqara 

olishi, ta'rif bеra olishiga hamda hamkorlikda jamoa bo’lib ishlashiga qaratilgan 

trеningda talabalar kichik guruhlarga bo’linadi va ularga tayyor tarqatma matеrial-lar 

tarqatiladi. Har bir guruh jamoa bo’lib javob bеlgilaydi. Shartni bajarish uchun ikki 

daqiqadan vaqt ajratiladi va kuzatilib boriladi. Kеyingi bosqichda varaqlar 

guruhlarga soat strеlkasi bo’yicha almashtirilib bеriladi. 3 yoki 5 marta aylangandan 

kеyin talabalar bilan to’g’ri javob muhokama qilinadi. 

 

Innovatsion-tеxnologik programma sharti: sizga mashg’ulot mazmunini eslatib 

turuvchi kalit so’zlarni yozing. 

Ish sharti. 

I -guruh 

II - guruh 

III - guruh 

Juft funksiyaga 

oid 5 ta misol 

 

 

 

Toq funksiyaga 

oid 5 ta misol 

 

 

 

Misollar farqi 

 

 

 

 

 

“YELPIG’ICH”TEXNOLOGIYASI. 

«Yelpig’ich» texnologiyasidan foydalanib, talabalarda: 

-ishga ijodiy yondashish; 

-muammoga diqqatini jamlay olish, 

-murosali qarorlarni topa olish mahoratini oshirish mumkin. 

Bu tеxnologiya talabalar tomonidan oson qabul qilinadi, chunki u o’quvchilar 

tajribasidan foydalanishni ko’zda tutadi, faol ijodiy izlanish va fikriy tajriba o’tkazish 

imkoniyatlariga ega.