Kichik maktab yoshidagi bolalar psixologiyasi

Kichik maktab yoshidagi bolalar psixologiyasi.
Reja
1 Kichik maktab yoshidagi bolalarning psixik rivojlanishi. 2. Kichik maktab yoshidagi bolalarning akliy rivojlanish.i.
3 Boshlangich sinf ukuvchilar shaxsining shakllanishi.

Kichik maktab yoshidagi bolalarning psixik rivojlanishi

Kichik maktab davri 6-7 yoshdan boshlanib to 9-10 yoshgacha davom etadi. Bu davrda bola u maktab o’quvchilariga quyiladigan xar xil talablar bilan tanishadi,fan asoslarini urganish uchun biologik va psixologik jixatdan tayyorlanadi.Uning psixikasi bilim olishga etadigan darajada rivojlanadi.SHu yoshdagi bola idrokining tkirligi,ravshvnligi,sofligi,anikligi,uzining kizikuvchanligi,ishonuvchanligi,xayoliningyorkinligi,xotirasining kuchliligi,tafakkurning yakkolligi bilan boshka yoshdagi bolalardan ajralib turadi.Maktab ta’limiga tayyorlanyotgan bolada dikkat nisbatan uzok muddatli va shartli barkaror buladi. Kichik maktab yoshidagi bolalarning asosiy faoliyati ukish xisoblanadi. Bolaning maktabga borishi uning psixologik rivojlanishi va shaxsning shakllanishidagi щrni nixoyatda katta Bola ukuv faoliyatida ukituvchi raxbarligi ostida inson ongining turli asosiy shakllari mazmunini egallaydi va insoniy an’analar asosida xarakat kilishni urganadi. Ukuv faoliyatida bola uz irodasini ukuv maksadlariga erishish uchun mashk kildiradi. Ukuv faoliyati boladan nutk, dikkat, xotira, tasavvur va tafakkurini kerakli darajada rivojlanishini talab etgan xolda, bola shaxsi rivojlanishi uchun yangi sharoitlarni yaratadi.Birinchi bor maktabga kelgan bola uz atrofidagilar bilan psixologik jixatdan yangi munosabat tizimiga utadi. U uzining xaeti tubdan uzgarganini. unga yangi majburiyatlar nafakat xar kuni maktabga borish, balki ukuv faoliyati talablariga buysunish xam yuklatilganligini xis eta boshlaydi. Oila a’zolarining bola ukuv faoliyati, yutuklari bilan kizikaetganligi, shuningdek. uni nazorat kilaetganligi, unga kilinaetgan yangi shakllaridagi muomala munosabat uning ijtimoiy mavkei uzgarganligini tula xis etishiga, uziga nisbatan munosabatining uzgarishiga asos buladi. Kattalar bolalarni amaliy jixatdan uz vaktlarini tugri taksimlash borasida yaxshi ukish, uynash, sayr kilish va boshka narsalar bilan shugullanishga urgatadilar. Demak, oilada bola u bilan xisoblashishadigan, maslaxatlashishadigan yangi bir urinni egallaydi. Ukuvchining maktabdagi muvafakiyati uning keyingi psixik rivoji va shaxsining shakllanishida tulik ijobiy asos buladi.
Bola insoniy munosabatlar tizimida xam aloxida urin egallaetganini, ota-onasi, yakinlari, atrofdagilar unga esh boladek emas. balki uz vazifalari, majburiyatlari bor bulgan, uz faoliyat natijasiga kura xurmatga cazovor bulishi mumkin bulgan aloxida shaxs deb munosabatda buladilar. Buning natijasida bolaning uz-uzidan oilasi, sinfi va boshka jamoalardagi uz urnini anglay boshlaganini kurish mumkin. Bu davrda bolaning "Men shuni xoxlayman" motividan "Men shuni bajarishim kerak" motivi ustunlik kila boshlaydi. Maktabda birinchi sinfga kelgan xar bir ukuvchida psixik zurikish kuchayadi. Bu nafakat uning jismoniy salomatligida balki xatti-xarakatida xam ya’ni ma’lum darajada kurkuvni kuchayishi, irodaviy faollikningsusayishida namoyon buladi.
Bu davrga kelib bola atrofidagilar bilan uzaro munosabatda ma’lum bir natijalarga erishgan, uzi xoxlayotgan narsalarni xamda, uz oilasida uz egallagan urnini anik biladigan buladi.. SHuningdek u uzini uzi boshkarish malakasiga ega buladi, vaziyat va xolatga karab ish yurita oladi. Bu yoshdagi bolalar ularning xatti-xarakatlari va motivlari ularning uzlariga beradigan baxolariga karab "Men yaxshi bolaman" emas, balki bu xatti xarakatlar uzgalar kuz ungida kanday namoyon bulishiga karab baxolanishini tushuna boshlaydilar.
Bola maktab taolimiga bogchada tarbiyalanyotganida tayyorlanadi.