Mandell-Fleming modeli uchta tenglamani oʻz ichiga oladi:
Y+C(Y-T)+I(r)+G+Xn(e), IS;
M/P=L(r,Y),LM;
r = r*.
Birinchi tenglama – tovar bozorini, ikkinchi tenglama – pul bozorini, uchinchi tenglama esa ichki foiz stavkasi (r) jahon foiz stavkasi ( r*) darajasi bilan belgilanishini anglatadi.
Yalpi darоmad,almashinuv kursi va jоriy оperatsiyalar balansi saliqlar оshganda qanday o’zgarishini Mandell-Flemingning оchiq iqtisоdiyot mоdelidan fоydalangan hоlda tushuntirib bering.
Bu modelga koʻra iqtisodiyotning amal qilishi valyutalarning almashinuv kursi tizimiga bogʻliq.
Mandell-Fleming modeli uchta tenglamani oʻz ichiga oladi:
Y+C(Y-T)+I(r)+G+Xn(e), IS;
M/P=L(r,Y),LM;
r = r*.
Birinchi tenglama – tovar bozorini, ikkinchi tenglama – pul bozorini, uchinchi tenglama esa ichki foiz stavkasi (r) jahon foiz stavkasi ( r*) darajasi bilan belgilanishini anglatadi. . Foiz stavkasi oʻzgarmas va jahon foiz stavkasiga teng deb tasavvur qilinadi. Bunday vaziyatda grafikda ikki tenglama tasvirlanadi:
Y=C(Y-T)+I(r*) +G+Xn(e), IS;
Pul taklifining oʻzgarishini ΔM=ΔRes +ΔDS koʻrinishida tasvirlash mumkin. Bu yerda ΔRes toʻlov balansining taqchilligi
Nima sababdan qayd qilingan valyuta kursi sharоitida pul-kredit siyosati ichki balansni ta’minlashda samara bermaydi?
Oldingi savolda ta’kidlaganimizdek qayd qilingan valyuta kursi sharaoitida monetar siyosat ko’proq ichki balans muammosi bilan aloqador bo’ladi. Keltirilgan fikrlarni izohlab berish uchun quyidagi gepotetik misolni ko’rib chiqamiz.
Mamlakatning barcha tijorat banklari va Markaziy bankni barcha xorijiy aktivlar va passivlar to’plangan yagona bank deb tasavvur qilamiz. Pul taklifi esa naqd pul va depozitlardan iborat deb qaraymiz. Bunday gepotetik bankning passivida pul taklifining barcha komponentlari ( odatda M2 agregati), aktivida esa bank tizimining sof xorijiy aktivlari (aktivlar-passivlar, ya’ni xorijliklarning ularga bo’lgan barcha talablari so’ndirilgandan so’ng mamlakat ega bo’ladigan aktivlar) va sof ichki aktivlar ( yoki hukumatga, firmalarga va uy xo’jaliklariga sof ichki kreditlar) jamlangan bo’ladi.
Sof xorijiy aktivlar mamlakatning valyuta zahiralariga mos keladi. Bunday holatda aktivlar va pasivlarning tengligi shartini M=Res +DS ko’rinishida yozishimiz mumkin. Bu tenglik pul taklifi ( bank tizimining majburiyati) valyuta rezervlari ( sof xorijiy aktivlar) va bank tizimining ichki kreditlari yig’indisiga tengligini anglatadi. Demak, pul taklifi ham ichki, ham tashqi omillarga bog’liq .
Pul taklifining o’zgarishini ΔM=ΔRes +ΔDS ko’rinishida tasvirlash mumkin. Bu erda ΔRes to’lov balansining taqchilligi yoki ortiqchaligiga mos keladi. Tashqi balansni tiklash, o’z navbatida valyuta kursini saqlab turish zaruriyati xorijiy aktivlarni sotish va sotib olishni talab qiladi. Bu esa valyutarezervlarining ko’payishi yoki kama yishini keltirib chiqaradi. Lekin, rezervlarni sotish barobarida Markaziy Bank muomaladagi pulning bir qismini chiqarib oladi. Rezervlarni sotib olish bilan esa pul taklifi hajmini ko’paytiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |