Kin A’zam Pakananing oshiq ko‘ngli (qissa)
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Er
kin A’zam Pakananing oshiq ko‘ngli (qissa) Nega kelgan, oralarida nima gap kechgan — hech kim bilmaydi. Birovning hayoti boshqa birov tubini ko‘rolmaydigan quduqda. Attang, biz uni bosh rejissyor bilan Ofeliyaga mo‘ljallab turuvdig-a! Juda iste’dodli qiz edi. Ta’sirchan, xuddi Turgenevning qahramonlariga o‘xshardi. Nachora — hayot! Qo‘lingdan nima kelardi? Ha, darvoqe, o‘sha kuni durustroq surati topila qolmadi, sening ishingni olib osib qo‘ydik, xafa bo‘lmassan. Hoshiyani o‘zim yasadim, kerak bo‘lsa, sekin qiyib tashlash mumkin. O‘lik fotodan ko‘ra bunisi yaxshiroq-da. Jonli, original… («Jonli, original…») Bu yoqda mana shunaqa gaplar, og‘ayni. Xo‘sh, o‘zingdan gapir, dam olish qanday o‘tdi?.. «Dunyomiding, ro‘yomiding — bilmadim». Pakana bir oylar o‘ziga kelolmay yurdi. Sira ishonolmas, ko‘nikolmas edi bu hodisaga. Go‘yo bu gaplar uydirma, go‘yo Safsar tirik, qayoqlardadir yuribdi, yo‘q, o‘shanda eri, nashavand, ablah eri bilan yarashib, Samarqandga ketib qolgan… Lekin — tirik! Koshki shunday bo‘lsa edi! Portretni olib kelib, To‘likjon aytgandek, hoshiyasini qirqib tashladi-da, xonasiga osib qo‘ydi. Asar endi qandaydir mukammal bir ma’no kasb etgandek edi. Nogahon uzilgan umr uni go‘yo yakunladi. O‘zi yaratgan bu xotira ilohaga Pakana soatlab termilib o‘tiradi. Uning dunyoga kelish tarixini, Safsar bilan birga kechgan onlarini qayta- qayta ko‘z oldidan o‘tkazadi. Keyin marhumaning o‘zi ko‘rmagan, bilmagan so‘nggi kunlarini, so‘nggi lahzalarini xayolan tasavvur qiladi, qo‘rqib ketadi, mislsiz iztiroblarga tushadi. «O‘sha damlarda biror marta bo‘lsin xayolidan o‘tganmikanman?» degan besamar umidlarga boradi. So‘ng bu xudbin o ‘ydan qochib, o‘zidan ijirg‘anib ketadi. Yana boshdan boshlaydi… O‘tirib-o‘tirib, ko‘zlariga duvillab yosh keladi. «Uchib ketayotgan qushga o‘xshatib chizing», degan edi. Uchib ketdi… Senga nima bo‘ldi, Safsar — kech topib, erta yo‘qotgan malagim? Men sendan hech narsa tilamas edim-ku, Safsar, bunga haddim ham, haqqim ham yo‘q edi. Birdan bir tilagim: mana shu yorug‘ dunyoda omon yurgin edi, yashagin edi, Safsar, shuning o‘zi menga dunyo edi. Nega bunday bo‘ldi? Kimga yomonlik qilgan, kimga og‘iring tushgan ediki, bu dunyoga sig‘mading, Safsar? Bilaman, biz nomunosib edik; nachora, xudodan o‘zgasiga nolam yo‘q. Lekin ko‘nglim senga munosib edi, moyil edi, Safsar, seniki edi u, asli senga atalgan edi. «Sizga Namangandan sovg‘a olib keldim», deganlaring, ammo nimaligini aytmaganlaring! Nima edi u, Safsar? Ros-dan, menga atalganmidi? Endi hech qachon bilolmasman buni, Safsar. Endi sendan menga yodgor bo‘lib armonga aylangan mana shu «Umid» qoladi. Yaxshi kunlaringga atab chizganim, evohki, qora kuningga yaradi, Safsar. Sen bu olamda mendek bir notavon borligini, u senga talpinib yashaganini ko‘rib, bilib ko‘z yumding, Safsar. Qoracho‘g‘ingda ketdim, Safsar, shuning o‘zi men uchun har nedan ortiq. Sen esa mening ko‘nglimda qolajaksan, Safsar. Hamma unutar, yor-do‘stlaring unutar, ota- onang unutar, qizing unutar, ammo mening ko‘kragimda qolasan. Ketsam, ko‘nglimda ketasan, Safsarim! «Dunyomiding, ro‘yomiding — bilmadim», bilmay o‘tarman, farishtam! Le-kin shunisi haqiqatki, «sen bor eding — men bor edim dunyoda». |
