Kinematika

Berilgan:
h, t
Topish kerak: v_o=?, t=?
Yechish. Ma\lumki, yuqoriga tik otilgan jismning ko’tarilish balandligi
h=v₀t-gt²/2
formula orqali aniqlanadi. Bu t ga nisbatan kvadrat tenglamani yechamiz
t₁₂=(v_o )/g
Masala shartiga ko’ra
t=t₁-t₂=2 /g
Bu ifodadan boshlang’ich tezlikni, keyin esa harakatlanish vaqtini topamiz:
Javob: v_o= , t=2v_o/g

6. 
   80^oC temperaturali suv va -20^oC temperaturali muzdan foydalanib hajmi 100 l bo’lgan vannani 30^oC temperaturali suv bilan to’ldirish uchun qancha muz solish kerak? Suvning solishtirma issiqlik sig’imi 4200 J/kgK, muzning solishtirma issiqlik sig’imi 2100 J/kgK, muzning solishtirma erish issiqligi 334 kJ/kg.
   

Berilgan:
t₁=80^oC,
t₂=-20^oC,
t=30^oC,
m=100 kg,
c_s=4200 J/kg∙K,
c_m=2100 J/kg∙K,
_m=334 kJ/kg=3,34∙10⁵ J/kg
Topish kerak: m_m=?
Yechish. Suvning zichligi 1 g/sm³ ga teng bo’lganligi uchun 1 l suv 1 kg suvga ekvivalent, shuning uchun berilganlarda hajm o’rniga massani yozdik. Suvning massasi m_s=m-m_m bo’lganligi uchun t₁ temperaturadan t temperaturagacha sovuganda chiqarilgan issiqlik miqdori
Q₁=c_s(m-m_m)(t₁-t)
Muz t₂ temperaturadan 0^oC temperaturagacha isiganda, eriganda va hosil bo’lgan suv t temperaturagacha isiganda olgan issiqlik miqdori
Q₂=c_mm_mt₂+_mm_m+c_sm_mt
Ikkala issiqlik miqdorlarini tenglashtiramiz va so’ralayotgan muz massasini topamiz:
m_m= c_sm(t₁-t)/ (c_st₁+c_mt₂+_m)
Berilganlarni o’rniga qo’yamiz:
m_m= 4200∙100(80-30)/ (4200∙80+2100∙20+3,34∙10⁵)=29,5 kg=29,5 l.
Javob: m_m=29,5 l

7. 
   Ikkita bir xil suv tomchisida bittadan ortiqcha elektron bor. Tomchilarning o’zaro tortishish kuchlari itarilish kuchlarini muvozanatlashi uchun radiuslari qancha bo’lishi kerak?