Kinematika va dinamika bo’limiga doir masalalar echish

Kinematika va dinamika bo’limiga doir masalalar echish

Adabiyotlar: V.S.Volkenshteyn Umumiy fizika kursidan masalalar to’plami. Toshkent-2008y.

Nazariy tushunchalar
Umumiy holda to'g’ri chiziqli harakatning tezligi

Tezlanishi
To'g’ri chiziqli tekis harakat bo’lganda
va
To’g’ri chiziqli tekis o'zgaruvchan harakat bo’lganda, quyidagi ifodalar kelib chiqadi:
Bu tenglamalarda а tezlanish harakat tekis tezlanuvchan bo’lsa musbat va tekis sekinlanuvchan bo’lsa manfiy bo'ladi.
Egri chiziqli harakatda to'la tezlanish quyidagiga tengdir:

Bunda a_t - tangensial tezlanish, a_n - normal (markazga intiltirma) tezlanish bo'lib
vа
ko'rinishlarda hisoblanadi. Bunda υ – harakatlanayotgan nuqtaninsh chiziqli tezligi va R - trayektoriyaning berilgan nuqtadagi egrilik radiusi.
Umumiy holda aylanma harakatda burchak tezlik , burchak tezlanish esa
Tekis aylanma harakatda burchak tezlik quyidagiga tengdir

bunda T - aylanish davri, - aylanish chastotasi, ya'ni vaqt birligidagi aylanishlar soni.
Burchak tezlik chiziqli tezlik υ bilan quyidagi munosabat orqali bog’langan
Aylanma harakatda tangensial va normal tezlanishlarni quyidagicha ifodalash mumkin:

Ilgarilanma va aylanma harakatining tenglamalari 6-jadvalda taqqoslangan.


Darsda yechiladigan masalalar


1.2. Avtomobil yo'lning birinchi yarmini 80 km/soat tezlik bilan, qolgan yo'lni esa 40 km/soat tezlik bilan bosib o'tgan. Avtomobil harakatining o'rtacha tezligi topilsin.
Berilgan: v=80 km/soat=22,2 m/s, v=40 km/soat=11,11 m/s,
Yechish: O`rtacha tezlik deganda jismning bosib o`tgan yo`lini shu yo`lni bosib o`tishi uchun sarflagan vaqtiga nisbati tushuniladi:
(1)
Masala shartiga ko`ra:
; ;

Agar va ekanligini e`tiborga olsak