Кириш I. Асосий макроиқтисодий кўрсаткичларнинг 2023 йилдаги кутилаётган ижроси ҳамда

12. Осиё тараққиёт банки билан ҳамкорликда: 
- Ўзбекистонда давлат инвестицияларини бошқаришни баҳолашнинг иқлим 
билан боғлиқ мезонларини (C-PIMA) қўллаш имконияти ўрганилди ва уни 
жорий қилиш бўйича тегишли таклиф ва тавсиялар тайёрланди; 
- йирик саноат корхоналарида экологик, ижтимоий ва корпоратив 
бошқарув тамойилларини (ESG) жорий қилишнинг жорий ҳолати ўрганилди, 
ушбу тамойилларни кенг жорий қилиш бўйича таклифлар ишлаб чиқилди ҳамда 
семинар тренинглар ташкил қилинди; 
- Ўзбекистонда иқлим ўзгаришининг иқтисодиёт тармоқларига бўлган 
хавфини баҳолаш инструментини (Climate Risk Assessment Tool) ишлаб чиқиш 
бўйича техник кўмак жалб қилинди; 

---

119 
- Ўзбекистонда гендер тенглигини таъминлашга қаратилган дастурий 
бюджетлаштириш тизимини жорий этиш бўйича музокаралар ўтказилди ва 
бажарилиши лозим бўлган қадамлар белгилаб олинди. 
13. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг “Ўзбекистон 
Республикасида айланма иқтисодиётни ривожлантириш ҳамда қаттиқ 
биоёқилғидан фойдаланиш бўйича чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори 
лойиҳаси ишлаб чиқилди ва Вазирлар Маҳкамасига киритилди. 
 
 

---

120 
4.4. Давлат секторида ички назорат ва ички аудитни такомиллаштириш 
Сўнгги йилларда мамлакатимизда давлат молиявий ресурсларини самарали 
бошқариш ҳамда бюджет маблағларидан мақсадли ва оқилона фойдаланишда 
давлат молиявий назорати тизимини такомиллаштириш юзасидан кўплаб 
ислоҳотлар амалга оширилмоқда. 
Шунингдек, давлат секторига ички назорат ва ички аудит тизимини жорий 
этиш орқали давлат бюджети харажатларининг самарадорлигини ошириш, 
бюджет қонунчилиги бузилишининг профилактикасини кучайтириш ва 
масофавий аудитни кенгайтириш бўйича изчил ишлар олиб борилмоқда. 
Бу борада, вазирлик ва идораларда ташкил этилган ички аудит хизматлари 
фаолиятини услубий таъминлаш ҳамда ички аудит фаолиятини илғор хорижий 
тажриба асосида йўлга қўйиш мақсадида тегишли қонунчилик ҳужжатлари 
қабул қилинди. 
Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 
14 февралдаги ПҚ-128-сон “Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети 
харажатларининг самарадорлигини янада ошириш ва давлат молиявий назорати 
органлари фаолиятини такомиллаштириш тўғрисида”ги қарори билан вазирлик 
ва идоралар ички аудит хизматлари фаолиятида бюджет қонунчилиги 
бузилишининг профилактикасига қаратилган асосий йўналишлар белгиланди. 
Бунда асосан вазирлик ва идораларнинг ички аудит хизматлари фаолиятини 
ривожлантириш, уларнинг фаолиятида масофавий аудитни кенг кўламда қўллаш 
орқали ички аудит тадбирлари самарадорлигини оширишга эътибор қаратилди.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 1 августдаги 
416-сон қарори билан вазирлик ва идораларда ташкил этилган ички аудит 
хизматларининг мақсади, вазифалари, функциялари, ҳуқуқ ва мажбуриятлари 
ҳамда уларнинг фаолиятини ташкил этишнинг умумий қоидаларини белгиловчи 
Вазирлик ва идораларнинг ички аудит хизмати тўғрисида намунавий низом 
тасдиқланди.
Шунингдек, давлат молиявий назоратида фуқаролар иштирокини ошириш 
ҳамда жамоатчилик назоратининг янги механизмини йўлга қўйиш мақсадида 
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 10 июндаги
326-сон “Фуқаролар иштирокидаги аудит ўтказиладиган объектни аниқлаш ва 
давлат молиявий назорати органлари фаолияти самарадорлигини жамоатчилик 
томонидан баҳолаб бориш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида”ги 
қарори билан фуқаролар иштирокидаги аудит тизими яратилди ҳамда амалиётга 
жорий этилди.
Бундан ташқари, Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 13 февралдаги 62-сон 
қарори билан Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва молия вазирлиги 
ҳузуридаги Давлат молиявий назорати инспекцияси ва ички аудит хизматлари 
ходимлари малакасини сертификатлаш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланди. 

---

121 
Ушбу Низом билан ички аудит миллий малака сертификатини олиш учун 
талабгорларга қўйиладиган малака талаблари, малака имтиҳонини ташкил этиш, 
ўтказиш ҳамда малака сертификатини бериш, муддатини узайтириш ва қайта 
расмийлаштириш ҳамда ички аудит миллий малака сертификатига эга 
ходимларнинг малака ошириш курсини ташкил этиш ва ўтказиш тартиби 
белгиланди. 
Шу билан бирга низомга мувофиқ давлат молиявий назорати инспекцияси 
ва ички аудит хизматлари ходимлари малакасини сертификатлашни ташкил 
этиш ва уларнинг малакасини ошириш тизими йўлга қўйилди. 
Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 14 августдаги 377-сон қарори билан 
Вазирлик ва идораларнинг ички аудит хизматлари фаолиятини баҳолаш тартиби 
тўғрисида низом тасдиқланди.
Ушбу низом билан Иқтисодиёт ва молия вазирлигини томонидан вазирлик 
ва идораларнинг ички аудит хизматлари фаолиятини баҳолаш ва 
такомиллаштириб бориш тартиби белгиланди. 
Бундан ташқари, Жаҳон банкининг “Институционал салоҳиятни ошириш” 
лойиҳаси доирасида PriceWaterhouseCoopers(PWC) халқаро консалтинг 
компанияси хорижий экспертлари билан биргаликда Ички аудитнинг миллий 
стандартлари (2022 йил 24 октябрда 3394-сон билан Адлия вазирлигидан 
рўйхатдан ўтказилди) ва Ички аудит тадбирларини ўтказиш қўлланмаси
(2022 йил 27 декабрда 3406-сон билан Адлия вазирлигидан рўйхатдан ўтказилди) 
ишлаб чиқилди. 
Ички аудит миллий стандартлари билан ички аудит фаолиятининг асосий 
тамойиллари, ички аудит хизматининг мустақиллиги, ички аудит хизмати 
фаолияти сифатини таъминлаш ва ошириб бориш ҳамда ички аудит 
тадбирларини ўтказиш билан боғлиқ талаблар белгиланди. 
Ички аудит тадбирларини ўтказиш қўлланмаси билан ички аудит 
тадбирларини хавф таҳлили асосида режалаштириш, ўтказиш, натижалар 
юзасидан ҳисобот расмийлаштириш ҳамда таклиф ва тавсияларнинг 
бажарилишини мониторинг қилиш тартиби белгиланди. 
Ички аудит хизмати ходимларининг билим ва малакасини ошириш, ички 
аудит фаолиятига оид қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни 
амалиётга жорий этиш мақсадида миллий ва хорижий экспертларни жалб этган 
ҳолда семинар-тренинглар ўтказилди. Шунингдек, вазирлик ҳузуридаги Ўқув 
марказида ички аудит хизмати ходимлари учун малака ошириш курслари ташкил 
этилди. 
Шу билан бирга, давлат секторида ички назорат ва ички аудит тизимини 
ривожлантириш бўйича 2024 - 2026 йилларда қуйидаги ишларни амалга ошириш 
режалаштирилмоқда: 

---

122 
а) Давлат секторида ички назорат тизимини ривожлантириш бўйича: 
Жаҳон банкининг “Институционал салоҳиятни ривожлантириш лойиҳаси” 
доирасида Pricewaterhousecoopers (PWC) халқаро консалтинг компанияси билан 
биргаликда халқаро илғор амалиёт асосида мамлакатимиз вазирлик ва 
идораларининг ички назорат тизимини баҳолаш орқали “Ўзбекистонда ички 
назоратни ривожлантириш концепцияси” ва уни амалга ошириш “Йўл харитаси” 
ҳамда вазирлик ва идораларда ички назоратни ташкил этишнинг ҳуқуқий ва 
ташкилий асосларини белгиловчи “Ички назоратни ташкил этиш қўлланмаси” 
лойиҳасини ишлаб чиқиш. 
б) Вазирлик ва идоралар ички аудит фаолиятини услубий таъминлаш 
бўйича: 
Давлат секторида ички аудит тизими қонунчилик асосларини 
мустаҳкамлаш, бирлаштириш ва тизимлаштириш мақсадида “Давлат ички 
аудити тўғрисида”ги қонунни қабул қилиш; 
Мазкур қонун билан қуйидагилар назарда тутилади: 
- давлат ички аудитининг асосий тамойиллари ва ички аудит соҳасидаги 
ваколатлар; 
- ички аудит хизматининг мақоми, ташкил этилиши, мақсади, вазифалари, 
ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳамда ҳисобдорлиги; 
- ички аудит хизмати ходими мақоми, ҳуқуқ ва мажбуриятлари, уларни 
сертификатлаш ва малакасини ошириш; 
- ички аудит хизмати фаолиятини ташкил этиш, фаолиятга ахборот 
технологияларни жорий этиш; 
- ички аудит хизматлари фаолиятини баҳолаш ҳамда уларнинг бошқа давлат 
органлари билан ҳамкорлиги; 
- ички аудит хизмати фаолиятини такомиллаштириш. 
в) Ички аудит хизматлари фаолиятини ривожлантириш ва ходимлар 
салоҳиятини ошириш бўйича: 
- вазирлик ва идоралар ички аудит хизматлари фаолиятини баҳолашни 
ташкил этиш. 
Бунда вазирлик ва идоралар ички аудит хизматлари фаолиятини баҳолашни 
амалиётга жорий этиш орқали тегишли норматив ҳужжатларга амал 
қилинишини таъминлаш ҳамда фаолиятни янада такомиллаштириш чоралари 
кўрилади. 
- вазирлик ва идораларнинг ички аудит хизматлари фаолиятини тартибга 
солувчи қабул қилинган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг мазмун моҳиятини 
вазирлик ва идораларнинг ички аудит хизматлари ходимларига етказиш 
мақсадида, халқаро ва миллий даражадаги семинарлар, давра суҳбатлари ҳамда 
тренинглар ташкил этиш. 

---

123 
г) Ички аудит фаолиятига ахборот технологияларини жорий этиш орқали 
фаолиятни автоматлаштириш бўйича: 
Ички аудит хизматлари фаолиятини рақамлаштириш, ҳисоботларни 
шакллантириш, жамлаш ва юбориш, сертификатлар реестрини юритиш, 
масофавий аудит ўтказиш ҳамда ташқи баҳолаш натижаларини қамраб олувчи 
“Ички аудит” дастурини яратиш. 
д) Ички аудит хизматлари фаолиятини институционал ривожлантириш 
бўйича: 
- вазирлик ва идораларда ички аудит хизматларини ташкил этиш шакллари, 
минимал нормативлари ва мезонларини ўз ичига олувчи норматив – ҳуқуқий 
ҳужжат лойиҳасини ишлаб чиқиш.