Kirish I bob davlat talim standartida 3-sinf matematika

97-bet, 5-masala.Qisqa yozuv asosida masalani tenglama tuzib yeching: Bor edi ---58 ta daftar

Sotildi---x ta daftar Qoldi---27 ta daftar
Do‘konga 58 ta daftar sotish uchun olib keltirildi. Sotuvchi ularning bir nechtasini sotganidan keyin do‘konda 27 ta daftar qoldi. Sotuvchi haridorlarga nechta daftar sotgan?
Yechish: 1) 58-x=27 tenglamadagi noma’lum ayriluvchini topish uchun kamayuvchidan ayirmani ayirish etarli.
58-x=27 x=58-27 x=31
Tekshirish: 58-31=27
27=27
2) 27+x=58 tenglamadagi nomalum qo‘shiluvchini topish uchun yig‘ndidan ikkinchi qo‘shiluvchini ayirish yetarli.
x=58-27 x=31
Tekshirish: 27+31=58
58=58

Javob: 31 ta daftar qolgan.

4. 
   97-bet, 3-masala. Do‘konga sotish uchun bir nechta televizor olib kelindi. Kechgacha 14 ta televizor sotilgandan so‘ng, 31 ta televizor qoldi. Do‘konga daslab nechta televizor olib kelingan?
   

Olib kelindi ---x ta televizor Sotildi---14 ta daftar
Qoldi---31 ta daftar
Yechish: 1) x-14=31 tenglamadagi noma’lum kamayuvchini topish uchun ayirmaga ayriluvchini qo‘shish kifoya.
x-14=31 x=31+14 x=45
Tekshirish: 45-14=31
31=31

Teskari masala. Do‘konga sotish uchun 45 ta televizor olib kelindi. Kechgacha 14 ta televizor sotilgandan so‘ng, do‘konda nechta televizor qoldi?

Olib kelindi ---45 ta televizor Sotildi---14 ta daftar
Qoldi---x ta daftar
Yechish: 1) 45-x=14 tenglamadagi noma’lum ayriluvchini topish uchun kamayuvchidan ayirmani ayirish etarli.
45-x=14 x=45-14 x=31
Tekshirish: 45-31=14
14=14
2) 14+x=45 tenglamadagi noma’lum qo‘shiluvchini topish uchun yig‘indidan ikkinchi qo‘shiluvchini ayirish yetarli.
14+x=45
x=45-14 x=31
Tekshirish: 14+31=45
45=45

Yechilgan teskari masalalarda har doimo tanlangan javob to‘g‘ri masaladagi shartda ma’lum bo‘lgan son ekanligini aniqladik.

Demak berilgan masalada do‘konga daslab 45 ta televizor olib kelingan.