Kirish Nazariy qisim

Amaliy qisim
SUYUQLIKLARNING QOVUSHQOQLIGINI 0 ‘LCHASH Suyuq muhitlarning qovushqoqligini oichash sanoatda TJABT ni joriy qilishda eng murakkab muammolardan biridir. Jarayonlarning ko'pchiligi dispers tizimlar, suspenziyalar, kolloid eritmalar va plastik massalarni qayta ishlash bilan bogiiq. Ayrim mahsulotlar sezgir elementga yopishib qolib, ishlab chiqarish jarayonida sezgir elementga ta’sir etib, ulardan foydalanishni qiyinlashtirishi mumkin. Sanoatda viskozimetrlarning qoilanilishi qovushqoqlikni oichash uslublarining konstruktiv-texnik kamchiliklari yoki viskozimetrlarning o ‘zicha ishlatish sharoitlarini yaratish qiyinligi sababli juda ham cheklangandir. Sanoatning bir qancha tarmoqlarida, masalan, sun’iy tolalar, sintetik smolalar, kauchuk eritmalari, b o ‘y o q la r, surkov moylari va boshqa mahsulotlar ishlab chiqarishda qovushqoqlik mahsulot tarkibi va sifatini aniqlovchi kattalik hisoblanadi. Shuning uchun ko‘pgina hollarda qovushqoqlikni avtomatik tarzda uzluksiz oichab turish muhim ahamiyatga ega boiadi. Suyuqliklarning sirpanish yoki siljishga qarshilik ko‘rsatish xususiyati qovushqoqlik deyiladi. Berilgan oqimda suyuqlik ikki qatlamining siljishida tangensial kuch vujudga keladi. Shu kuch Nyuton qonuniga ko‘ra quyidagicha aniqlanadi: r - „ - S ± (6.38) bu yerda: F — siljish kuchi, TV; ц — dinamik qovushqoqlik yoki qovushqoqlik I 6.38-rasm. Radioizotopli zichlik oichagich sxemasi. koeffitsiyenti, Pa ■ s\ S — ichki ishqalanish yuzasi, m2; — harakatdagi qatlam qalinligi bo‘yicha tezlik gradiyenti (siljish tezligi), 1/s; v —qatlam oqimining tezligi, m/s; n — harakatdagi qatlam qalinligi, m. (6.38) tenglamadan dinamik qovushqoqlikni aniqlaymiz: F M " s dv ’ (6.39) dn SI tizimida dinamik qovushqoqlik birligi qilib, suyuqlik oqimining shunday qovushqoqligi qabul qilinganki, bu oqimda 1 N /m 2 siljish bosimi ta’sirida chiziqli tezligining gradiyenti siljish tekisligiga perpendikular boigan 1 m masofada 1 m /s boiadi. Dinamik qovushqoqlikning bu birligi N s/m2 yoki Pa • s oichovga ega. Amalda ko‘pincha dinamik qovushqoqlikning suyuqlik zichligi p ga boigan nisbatida ifodalanuvchi kinematik qovushqoqlikdan foydalaniladi, ya’ni v = —. (6.40) P Kinematik qovushqoqlik SI da m2/s oichovga ega. Qovushqoqlik amalda puaz (P) va santipuaz (sP) birliklarida oichanadi. Bu birliklar SI dagi qovushqoqlikning birligi bilan quyidagicha bogiangan: IP = 0,1 Pa • s; ls P = lm P a s. Nyuton qonuniga bo‘ysunuvchi suyuqliklar, ya’ni qovushqoqligi jadal mexanik ta ’sirlarga b ogiiq boim agan siljish (surilish tezligiga chiziqli bogianish) ga ega suyuqliklar nyuton suyuqliklari deyiladi. Agar bu bogianish chiziqli


XULOSA
Sharli qovushqoqlik o`lchagichlarning Ta'sirni eksperimental o'rganish natijalariga ko'ra
viskozitenin haroratga bog'liqligi uchun ultratovushli davolash
ko'p komponentli suyuqliklar, quyidagi natijalarga erishildi:
1. Sintetik moyning namunalari yaratilgan - eritmalar asosida
shpindel moyi va bitum;
2. Yopishqoqlikni aniqlashda tebranish usulidan foydalanish
suyuqliklar, namunalarning yopishqoqlik-temperatura bog'liqliklari olingan
sintetik moy. Bu bog'liqliklarga bo'ysunishi aniqlandi
Frenkel tenglamasi;
3. Olingan bog'liqliklar asosida energiya qiymatlari aniqlanadi
viskoz oqim va Frenkel tenglamasida A koeffitsientlarini faollashtirish;
4. Sintetik namunalarni ultratovush bilan davolash
moylar va ularning yopishqoqligining haroratga bog'liqligi;
5. Qayta ishlash effekti bitum o'z ichiga olgan namunalar uchun namoyon bo'ladi
10% dan ortiq. Maksimal ta'sir 40% bitum - viskozite uchun kuzatildi
17,5% ga kamaydi;
6. Aniqlanishicha, ultratovush ostida aktivlanish energiyasining qiymatlari oshgan va
A koeffitsientlari kamaydi
ADABIYOT
1. Sajin, V.V. Rossiyaning qiyin qayta tiklanadigan zahiralari va "og'ir yog'lari"
/V.V.Sajin, I.Seldinas, V.B.Sajin //Kimyo va kimyo yutuqlari
texnologiyalar.- 2008.- V.22, No 12.- B.56-68.
2. Frenkel, Ya.I. Suyuqliklarning kinetik nazariyasi / Ya.I.Frenkel .- L .: Nauka,
1995.- 592 b.
3. Kikoin, A.K. Molekulyar fizika /A.K.Kikoin, I.K.Kikoin.- M.: Nauka,
1976.- 480 b.
4. Kompaniya adabiyoti: "A&D kompaniyasi" Sinusoidal
vibroviskometr, SV seriyali. Foydalanuvchi qo'llanmasi, Versiya 1.04 /A&D
Kompaniya.- 2003.- 56 b.
5. Malkin, A.Ya. Polimerlarning diffuziyasi va qovushqoqligi. O'lchash usullari /A.Ya.
Malkin, A.E.Chalix.- M.: Kimyo, 1979.- 304 b.
6. Tsvetkov, Yu.N. Moylash materiallarining viskozite-temperaturaga bog'liqligi tabiati
moylar / Yu.N.Tsvetkov, M.Yu.Vlasov, L.I.Dextyar // Davlat xabarnomasi
Admiral S.O nomidagi Dengiz va daryo floti universiteti. Makarova.-
2017.- V.9, No 6.- P.1242-1251.
7. Zaykovskiy, V.V. Suv tomchilarining harakatini eksperimental o'rganish
bir hil bo'lmagan elektrda ajratish paytida yog'-suv emulsiyasida
dala /V.V.Zaykovskiy, S.N.Xarlamov, V.M.Muratov //Tomskoy yangiliklari
politexnika universiteti. Georesurslar muhandisligi.- 2016.- T.327, No.
10.- S.22-34.
8. Lesin, V.I. Nyuton bo'lmagan neftning yopishqoqligini yumshatishning o'ziga xos xususiyatlari
tezlik gradientlari va magnit maydonlari ta'siridan keyin /V.I.Lesin
// Neft konlari ishi.-2008.-№1.-43-46-bet.
42
9. Yumagulova Yu.A. Kollektordagi yuqori viskoziteli neftga termal ta'sir
gorizontal quduq orqali / Yu.A.Yumagulova, A.A.Gizzatullina
//XXI asr fan va texnikasida innovatsion jarayonlar.- 2016.- B.255-260.
10. Maryanchik, V.I. ga gidrodinamik ta'sirini tahlil qilish
tubining shakllanishi zonasi /V.I.Maryanchik, A.V.Mineev //Jurnal
Sibir federal universiteti. Seriya: texnika va texnologiya.-
2010.- V.3, No 2.- B.154-158.
11. Yagudin Sh.G. Ishlab chiqarish va tayyorlash uchun kompozit reagentlar
og'ir yuqori viskoziteli yog'lar: dis. ... qand. texnologiya. Fanlar. / Sh.G. Yagudin. -
Qozon, 2006. - 169 b.
12. Kameron, A. Muhandislikdagi moylash nazariyasi / A. Kameron .- M .: Mashgiz,
1962.- 296 b.
13. Ko'paytirish maqsadida rezervuarni elektr stimulyatsiya qilish usullari
neft qazib olish / A.A.Brishnikov, A.V.Strekalov, A.M.Vedmenskiy va boshqalar.
// Neft koni ishi.- 2013.- No 7.- B.31-35.
14. Shaxmelikyan, M.G. Bug 'termik ta'sirining samaradorligini tahlil qilish
Katangli konining 2 qavatli 2 bloki / M.G.Shaxmelikyan, M.B.Xaydara,
G.T. Ivanov // Bulatov o'qishlari.- 2017.- V.2.- P.313-322.
15. Lisenko, V.D. Shakllanishni rag'batlantirish va neftni qayta tiklash usullarini yaxshilash
/ V.D.Lisenko // Neft konlari ishi.-2012.- No 2.- P.14-17.

1