Klass: 5-v Pán: Matematika

Sáne:16.12.2022
Klass:5-v
Pán:Matematika
Tema:Tuwrı tórtmúyeshliktiń maydanı
Waqıt:45 minut
Sabaqtıń maqseti :
a)bilim beriw maqseti :oqıwshılarǵa tuwrı tórtmúyeshlik maydanı haqqında maǵlıwmat beriw hám ámeliyatta qollawǵa úyretiw ;
b)rawajlantırıwshı maqseti : oqıwshılardıń tuwrı tórtmúyeshliktiń maydanı temasına baylanıslı esaplardı óz betinshe sheshiw uqıplılıǵı hám logikalıq pikirlewin rawajlandırıw ;
c)tárbiyalıq maqseti : oqıwshılardı sabaq barısında topar menen islesiw , bir-birine járdem beriw, úlkenge húrmet , dosqa, watanǵa sadaqat ruwhında tárbiyalaw ;
Sabaqtıń túri : aralas
Sabaqtıń tipi : ótilgen sabaq járdeminde jańa bilim beriw ;
Sabaqtı qurallandırıw : tarqatpa materiallar , esap jazılǵan plakatlar , slayd
Sabaq ótiw jobası :

1	Muǵallimniń kiris sózi	3 minut
2	Ótilgen temanı bekkemlew	8 minut
3	Taza tema ótiw	12 minut
4	Taza temanı bekkemlew	17 minut
5	Oqıwshılardı bahalaw	3 minut
6	Úyge tapsırma beriw	2 minut

Shólkemlestiriw (3 minut)

Klasstıń sabaqqa tayarlıǵın tekseriledi , qatnas anıqlanadı.
Klass oqıwshıları 4 toparǵa bólinedi . Durıs juwap bergen hám esaplardı durıs shıǵarǵan oqıwshılarǵa qızıl kartochka beriledi , sabaq aqırında qaysı topar kóp kartochka jıynaǵanı anıqlanadı.
II. Ótilgen temanı bekkemlew.(8minut)
Plakatqa ótilgen temalar boyınsha esapları menen juwapların jazıb qıstırıb har gruppaǵa 1 plakattan beremen.

1. 
   Tuwrı múyeshliktiń peremetri 2*(a+b)
   
2. 
   Kvadrattıń peremetri
   
3. 
   jazıwında dáreje tiykarında qaysı san 13
   
4. 
   Joldıń formulasın tabıń v*t
   
5. 
   Tárepi 4 cm ge teń bolǵan kvadrattıń peremetrin tabıń 16cm
   
6. 
   +5 di esaplań 26
   
7. 
   ónimdarlıǵın tabıw ushın jámi orınlanǵan jumıstı is muǵdarın waqtqa bóiw kerek A:N
   
8. 
   múyesh neshe gradusqa teń? 180
   
9. 
   Tuwrı múyesh neshe gradusqa teń ? 90
   
10. 
    Uzınlıǵı 3cm , eni 5cm bolǵan tuwrı tórtmúyeshlik peremetrin tabıń. 16cm
    

III. Taza temanı túsindiriw

Tárepi 1 cm bolǵan kvadratshalardan ibarat. 1 kvadratshanıń maydanı 1cm*1cm=1 boladı. Onda joqarıdaǵı tórtmúyeshlikte 9 kvadratsha bar. Onda joqarıdaǵı tórtmúyeshlik maydanı 9 boladı.
Uzınlıǵı a hám eni b ǵa teń tuwrı tórtmúyeshliktiń S maydanı

b

a

S= a*b

Tárepi a ǵa teń kvadrattıń S maydanı

a a

S=
Mısalı: Tuwrı tórtmúyeshliktiń uzınlıǵı a=6m ,eni b=10m bolsa , onıń S maydanın tabıń .
Berilgen : Tuwrı tórtmúyeshlik
a=6 m
b=10m
Tabıw kerek: S=?

a=6m
b=10m

S= a*b= 6m *10 m = 60
2-mısal. Kvadrattıń maydanı 25 ke teń . Onıń tórepin tabıń.

Sonday san tabıwımız kerek , onı kvadratqa kótergende , yaǵniy ózin-ózine kóbeytkende 25 payda bolsın.
Álbette , bul san 5 boladı , sebebi 5*5=25.
>>>>>Bilimlerimizdi asıramız
Kvadratına kóre sannıń ózin tabıw - kvadrat kóren shıǵarıw deb ataladı.
A sanınıń kvadrat koreni deb sonday b sanına aytıladı , =a boladı . a sanınıń kvadrat koreni tómendegishe belgilenedi :
Anıqlamaǵa kóre: = a
Bul belgilewge kóre , joqarıdaǵı másele sheshimin tómendegishe jazıw múmkin.Kvadrattıń tárepi - =5 ke teń.
Ayrım sanlardıń kvadrat korenleri kestesi

a	1	4	9	16	25	36	49	64	81	100
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
a	121	144	169	196	225	256	289	324	361	400
	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20

N625-mısal. Bir kvadratshanıń maydanı qa teń ekenligi málim bolsa, tómendegi figuralardıń maydanı hám peremetrin tabıń.

S= 24
P= 5cm+6cm+3cm+3cm+2cm+3cm=22cm