Knidosporidiyalar va mikrosporidiyalarning umumiy tavsifi knidosporidiyalar va mikrosporidiyalar

Asalarilarning orta ichagi epiteliy hujaylari, bazan malpigi naychalari, gemolimfasi, tuxumdonlari va solak bezlarida asalari nozemasi Nosema apis parazitlik qiladi. Oval shakldagi parazitning uzunligi 5-6 mkm bolib, ichak hujayralarining Yemirilishiga sabab boladi. Zararlangan arilar ichburug kasalligiga yoliqib: kuchsizlanadi; yaxshi ucholmaydi va kopchiligi halok boladi.

• Asalarilarning orta ichagi epiteliy hujaylari, bazan malpigi naychalari, gemolimfasi, tuxumdonlari va solak bezlarida asalari nozemasi Nosema apis parazitlik qiladi. Oval shakldagi parazitning uzunligi 5-6 mkm bolib, ichak hujayralarining Yemirilishiga sabab boladi. Zararlangan arilar ichburug kasalligiga yoliqib: kuchsizlanadi; yaxshi ucholmaydi va kopchiligi halok boladi.

Tut ipak qurtimu nozemasi (Nosema bombyci) ifloslangan tut bargi orqali ipak qurtiga yuqadi. Ichak epiteliysi orqali qonga otgan parazit qurtning hamma organlarini zararlaydi. N.bombyci (19-rasm) qurtlarda qora son (pebrina) kasalligi paydo qiladi. Kasallangan qurtlarning terisi qoramtir doglar bilan qoplanadi. Bunday qurtlar axlati orqali tashqi muhitga juda kop sporalar chiqadi va boshqa qurtlarni ham zararlaydi. Kasallangan qurtlar kopincha halok boladi. Kuchsiz zararlangan qurtlar halok bolmasdan, pilla ichida gumbakka aylanadi. gumbakdan nozema bilan zararlangan kapalak chiqadi. Kapalak esa zararlangan tuxum qoyadi. Shunday qilib, kasallik nasldan-naslga otadi.

• Tut ipak qurtimu nozemasi (Nosema bombyci) ifloslangan tut bargi orqali ipak qurtiga yuqadi. Ichak epiteliysi orqali qonga otgan parazit qurtning hamma organlarini zararlaydi. N.bombyci (19-rasm) qurtlarda qora son (pebrina) kasalligi paydo qiladi. Kasallangan qurtlarning terisi qoramtir doglar bilan qoplanadi. Bunday qurtlar axlati orqali tashqi muhitga juda kop sporalar chiqadi va boshqa qurtlarni ham zararlaydi. Kasallangan qurtlar kopincha halok boladi. Kuchsiz zararlangan qurtlar halok bolmasdan, pilla ichida gumbakka aylanadi. gumbakdan nozema bilan zararlangan kapalak chiqadi. Kapalak esa zararlangan tuxum qoyadi. Shunday qilib, kasallik nasldan-naslga otadi.

Nosema bombyci

• Mikrosporidiyalarning ayrim turlari baliqlarning muskulida va biriktiruvchi toqimalarida parazitlik qilib, bazan katta ziyon keltiradi. Shimoliy daryolarda yashaydigan baliqlarning bazi turlari mikrosporidiyalar bilan kasallanish natijasida koplab (25-50%) halok bolishi aniqlangan. Ayrim mikrosporidiyalar ovlanadigan va qolda boqiladigan mollyuskalar, qisqichbaqasimonlar va moynali hayvonlarga ham katta ziyon keltiradi. ular odamni ham zararlashi va hatto olimga olib kelishi mumkinligi aniqlangan.