Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

2.3. Modullarning vazifasi va yaratish bosqichlari 

Yuqoridagi bo’limda ko’rib chiqqan arxitexturasi va modullarni ta’riflab 

o’tildi.  Endi  ushbu  modullarning  vazifalari  va  ularni  C++Builder  dasturlash 

tizimida amalga oshirish bosqichlarini ko’rib chiqamiz. 

Yaratilgan “KEHAT” dasturiy tizim to’rtta modullardan tashkil topgan: 

 

Va uning dasturiy ko’rinishi quyidagicha: 

 

 

Fayl va habarlarni 

boshqarish moduli

 

Interfeys moduli

 

Kompyuterlarni 

tekshirish va qidirish 

moduli 

 

Dastur muallifi va 

yo’riqnomasi moduli

 

---

 37 

Ushbu modullarning vazifalari quyidagicha: 

1) Fayl va habarlarni boshqarish moduli – bu INDY komponentalarning 

socket texnologiyalardan foydalanib lokal tarmoqda kompyuterlar o’rtasida fayl 

va qisqa habar jo’natish uchun amalga oshiriladi. 

Mazkur  modulni  C++Builderda  amalga  oshirish  uchun  quyidagi 

komponentalardan foydalanamiz: 



 

 TCP mijozlar uchun hizmat ko’rsatish komponentasi. 

Uning  asosiy  hossalari  Get/Set  Port  va  Host  xususiyatlarni  boshqaradi. 

Aloqani boshlab beradi va status holatini aniqlaydi. 



 

  Ko’p  oqimli  TCP  server  hizmatini  boshqarish 

komponenta.  Aloqa  kanallarni  bo’lib  ishlatish,  mijozlar  so’rovini  qabul 

qilish va so’rovlar jo’natish uchun ishlatiladi. 



 

 Dastur mijoz va serverlarni aloqasini mustahkamlash 

uchun  amalga  oshiriladi,  yani  portlarni  va  aloqani  doimiy  tuxtovsizlikni 

amalga oshiramiz. 



 

 TButton ikkita jarayonlarni boshqarish tugma komponentalari. Birinchisi 

habarlarni jo’natish, ikkinchi esa fayllarni jo’natish uchun ishlatamiz. 

  tugmasi  IdTCPClient  va  IdTCPServer  uchun  aloqani 

o’rnatib jo’natuvchidan xabar oqimni yaratadi, qabul qiluvchi tomonda esa shu 

oqim o’qib olinadi.