Kompleks birikmalarning tuzilishi

Kompleks birikmalarning turlari. Kompleks birikmalar kation kompleks birikmalar va anion kompleks birikmalarga bo’linadi. Kompleks birikmadagi ligandlar turiga qarab xam bir necha turdagi kompleks birikmaga ajratish mumkin :

1. Ammiakatlar va aminatlar : [ Cu ( NH₃) ₄ ] SO₄
2. Gidratlar va akvokomplekslar: [ Cu ( H₂O) ₄] SO₄
[ Co ( H₂O)₆] SO₄
3. Atsidokomplekslar: K₄[Fe(CN)₆], K₃[Fe(CN)₆],
K₂[Pt(NO₂)₄ Br ₂]
4. Poligalogenidlar : K[JJ₂], K[JSl₄], K[BrCl₂].
5. Gidridlar:
LiH + BH₃ = Li [ BH₄]
KH + AlH₃ = K [ Al H₄]
AlH₃ + 3BH₃ = Al [ BH₄] ₃
Nomlanishi. Kompleks birikmalar ligandlari nomi quyidagicha ataladi:
“ammiak” - amin, “suv”- akvo, S — tio, OH - gidrokso, — O — O — — perokso, Cl- - xloro va xokazo.
Kompleks birikmalar quyidagicha nomlanadi :
K₄ [Fe (CN)₆ ] - kaliy ferrogeksatsianid:
K₃[ Fe ( CN )₆] - kaliy ferrigeksatsianid :
[Ag(NH₃)₂]Br - diaminoargento (1) - bromid
K₂ [ CuCl ₃] - kaliy trixlorokuprat :
K₂[Pt(NO₂)₂Cl₂] - kaliy dixlorodinitroplatinat
Agar bu elektrodlarga tashqi zanjir bilan ulab, ularga tashqi tok yuborilsa qarama-qarshi yo’nalishdagi kuchli muozanat E.YU.K.ga nisbati kattaroq, qiymatdagi kuchlanish berilsa katod potensiali kamayib, potensial manfiy qiymatlar tomon siljiydi, anod potensiali esa oshib boradi va potensialning manfiy qiymatlari tomon siljiydi. Elektrod potensialining muvozanat potensialiga tashqi tok kuchi ta’sirida og’ishi elektrodning elektrokimyoviy qutblanishi deb ataladi.
Elektr toki kuchining potensialga bog’liq holda o’zgarishini ifodalovchi egri chiziqlar qutblanish egri chiziqlari deb ataladi. Katod qutblanish _{ }- muvozanat qiymatidan potensialning manfiy qiymatlariga siljishi va anod qutblanish_{ } elektrod potensialini muvozanat holatdan potensialni musbat qiymatlari tomon siljitib ajiratiladi.
_{ }E_k=E_muv-E_i, _{ }=E_i-E_muv
bu yerda E_i- elektrodning tok ta’siridagi potensiali.
Elektrokimyoviy sistema orqali elektr toki o’tkazilganda hosil bo’ladigan elektrod potensiali qutblanish qarshiligi natijasi hisoblanadi. U elektrod reaksiyalarining borishini bilan bog’liq, bu elektrod reaksiyasi tok kuchi ortishi bilan tezlashadi. ”Elektrod reaksiyasi” tushunchasiga faqat zaryadlar almashadi (zarrachalarning zaryadsizlanishi va ularning ionlariga)gan kirib qolmasdan boshqa hamma jarayonlar elektrod yuzasi va eritma holati orasida zarrachalar olib o’tiladi shuningdek zaryadsizlanish va ionlanish bilan birga boradigan va bundan keyin kimyoviy reaksiyalar, adsorbsiya va desorbsiyalar ham kiradi.
Shunday qilib elektrod reaksiyalar bir necha elementar bosqichlardan iborat:
1) Elektr manfiy zaryadlangan zarrachalarni diffuziya orqali ta’sirlanish bosqichi;
2) zaryadli zarrachalarni sirt chegarasidan o’tishi va elektronlarni zarrachalardan o’tishi yoki elektroddan zarrachalarga o’tishidan iborat elektrokimyoviy reaksiya yoki elektirokimyoviy o’tish bosqichi deb ataladi;
3) O’tish bosqichlarida yoki undan keyin boradigan kimyoviy bosqichdan iboratdir.