Kompyuter injiniringi” fakulteti 3-bosqich ki-11-20 guruh talabasining

OSI pog’onasi,vazifalari, asosiy protokollari.
OSI modeli vazifalari.
Axborot texnologiyalari (IT) tarmoqlari bo'yicha mutaxassislar OSI dan ma'lu-motlarni tarmoq orqali yuborish yoki qabul qilishni modellashtirish yoki kontseptual-izatsiya qilish uchun ishlatadilar. Buni tushunish ko'pgina IT tarmoq sertifikatlarining asosiy qismi, shu jumladan Cisco Certified Network Associate (CCNA) va CompTIA Network+ sertifikatlash dasturlari. Yuqorida aytib o'tilganidek, model ma'lumotlarni uzatish standartlari, jarayonlari va protokollarini eti qatlamdan iborat bo'lib,ularning har biri ma'lumotlarni yuborish va qabul qilish bo'yicha aniq vazifalarni bajarish uchun javobgardir.OSIning asosiy kontseptsiyasi shundan iboratki, tarmoqdagi ikkita so'nggi nuqta o'rtasidagi aloqa jarayonini tegishli funktsiyalarni yoki qatlamlarning etita alohida guruhiga bo'lish mumkin. Har bir muloqot qilayotgan foydalanuvchi yoki dastur shu etiqatlamli funktsiyani ta'minlay oladigan qurilmada.Bu arxitekturada har bir qavat uning ustki qatlamiga xizmat qiladi va o'z navbatida uning ostidagi qatlam bilan xizmat qiladi. Shunday qilib, foydalanuvchilar o'rtasida berilgan xabarda manba kompyuteri qatlamlari orqali, tarmoq bo'ylab, so'ngra qabul qiluvchi kompyuter qatlamlari orqali ma'lumotlar oqimi bo'ladi. Stekan-ing yuqori qismidagi faqat dastur sathi yuqori darajali qatlamga xizmat ko'rsatmaydi.
OSI-Tarmoqni ishlashi uchun esa bizga OSI modeli va TCP/IP protokollar steki zarur hisoblanadi. OSI (Open System Interconnection) modeli 7ta pog'onadan iborat va har bir pog'ona paket (ma'lumot uzatishning bir turi hisoblanadi) hosil qilishda o'z belgisini qo'yib boradi. Ya'ni bunda agar ma'lumot biror qurilmadan chiqib ketishdan oldin 7-pog'onadan boshlab pastki pog'onaga tushib borib paket ko'rinishiga keladi va uzatiladi. Ikkinchi kompyuter uni qabul qilib olgandan so'ng esa 1-pog'onadan boshlab yuqoriga qarab chiqib boradi va ma'lumot ko'rinishiga keladi. Bunda agar qaysidir pog'onada xatolik bo'lsa, paket qaytadan so'raladi yoki so'rov bekor qilinadi (bu tushunchalar nisbiy hisoblanib, ma'lumot almashinuv aynan aytilganidek amalga oshirilmaydi.)
Ochiq tizimlarning o'zaro bog'lanish protokollari tomonidan birgalikda ishlab chiqilgan ma'lumot almashish standartlari oilasi ISO va ITU-T. Standartlashtirish jarayoni 1977 yilda boshlangan.
Etti qatlam bo'lsa-da OSI modeli ko'pincha o'quv va hujjatlar uchun ma'lumotnoma sifatida ishlatiladi,^[1] dastlab model uchun ishlab chiqilgan protokollar mashhurlikka erishmadi va faqat X.400, X.500 va IS-IS doimiy ta'sirga erishdilar. Buning o'rniga ochiq standart protokol to'plamining maqsadi Internet protokoli to'plami tomonidan qo'llab-quvvatlangan Internet muhandisligi bo'yicha maxsus guruh (IETF).OSI protokol stek ettita kontseptual qatlamga tuzilgan. Qatlamlar dasturiy ta'minot dastur darajasida foydalanuvchi interfeyslariga jismoniy apparat tarkibiy qismlaridan boshlab funktsionallik ierarxiyasini shakllantiradi. Har bir qatlam yuqoridagi qatlamdan ma'lumot oladi, uni qayta ishlaydi va keyingi qatlamga uzatadi. Har bir qatlam kapsulalash haqida ma'lumot qo'shadi (sarlavha ) quyi qatlamga o'tishdan oldin kiruvchi ma'lumotlarga. Sarlavhalar odatda manba va manzil manzilini, xatolarni boshqarish ma'lumotlarini, protokolni identifikatsiyalashni va protokol parametrlarini, masalan oqimni boshqarish imkoniyatlari va ketma-ketlik raqamlarini o'z ichiga oladi.