“Kompyuter tarmoqlari” haqida tushuncha
Download 1.14 Mb. Pdf ko'rish
|
Begaliyev Mirjalol - Internet tarmoqlari
Internet – kompyuterlar butunjaxon axborot tarmogi. Internet - dunyodagi eng
katta xar xil turdagi tarmoqlar majmui. Internet tarmogi 1969 yildan boshlanadi. AQSHda ARPANET deb nomlangan 1 – xalqaro tarmoq bo’lib, u xarbiylar o’rtasidagi aloqa va boshqaruvni amalga oshirish uchun yaratilgan. 70 chi yillarning o’rtalariga kelib ARPANET da o’zaro mustaqil tarmoqlar bilan bog’lana oluvchi standart uzatish ishlab chiqildi. Bu standartlarga asoslangan holda ikkita g’oya amalga oshirildi. Birinchi g’oyaning mohiyati shundaki istalgan kompyuter doim axborotni uzatish uchun alternativ marshrutga ega bulishi kerak ,zero birgina komp’yuterni tartibdan chetga chikishi butun tarmoqning uzilishiga sabab bulishi mumkin. Ikkinchi goya shundan iboratki, kancha mikdorda axborot uzatilmasin ,u ma’lum mikdorda kismlarga ajratiladi va unda yuborilayotgan manzil kursatiladi , yuborayotgan manzil kursatiladi va xar bir kism nomerlanadi. Keyin kismlar daxlsiz xolda tarmoq buylab uzatiladi, ular turli marshrutlarda yuborilishi mumkin. Barcha axborot kismlari belgilangan manzilga uzatilgach, rakamlanishga keladi. Butun ma’lumot tiklanadi. Kismlar butunligi tekshiriladi .Agar bu jarayon davomida axborot kismiga zarar etgan bulsa, kabul sistemasi butun sistemani emas, kerakli axborot kismlarini kayta yuborishni suraydi. Axborot uzatishning bu modeli paketlar kommutatsiyasi deyiladi. Telefon tarmoqlarini takkoslash uchun kanallar kommutatsiyasi deb ataluvchi model kullaniladi. Bu siz va sizning abonentingiz urtasidagi aloka boshlangach doimiy aloka urnatiladi va sizdan boshka xech kim sizning mulokatingiz davrida ,boshka xech kim tomonidan foydalanmaydigan aloka kanali urnatilishini va suxbat tugaguncha kadar saklanishini anglatadi. Aynan shu TCP/IP deb nomlangan standartlar mavjud tarmoqlar yordamida global komp’yuter tarmogini yaratish uchun asos bulgan.internetning keyingi rivojlanish boskichi AQSH da oliy ma’lumot uchun NSFALET deb ataluvchi infra strukturasining yaratilishi(1985 - 1988) alokaning tezkor magistral kanallari tarmogini yaratadi va universitet uz foydalanuvchilarining tarmogi dasturini kodlash sharti bilan unga butun Amerika universitetini uladi. Internetning chinakam rang - barangligi 1992 yilda Yangi butunjaxon o’rgimchak turi deb nomlangan yangi xizmatlarni yuzaga kelishi bilan boshlanadi. (World Wide Web) – har bir foydalanuvchiga internetga uz axborotini kutilmagan xolatda kiritish va uni juda tez fursatda ommaga tarkatish imkonini beradi. Internetning asosiy resurslarini kuramiz. Internetning eng mashxur xizmati WWW sanalib, u uzida juda kuplab multimediya xujjatlarini jamlagan. Internetning navbatdagi resursi FTP bulib, u barcha fayllar ombori va tizimi sanaladi. Internetning eski resursi E – mail dir. E – mail elektron xatlar tizimidir. Tarmoqdagi munozaralarni ta`minlash borasida yangiliklar guruxi deb nomlanuvchi global xolda tarkalgan tizim belgilangan. Ana shu tizimlardan eng mashxuri Usenet yangiliklar guruxidir. Internet xizmati yiroklashtirilgan komp’yuter tarmogi bilan boglanish , xamda uning resurslaridan foydalanish imkonini beradi.gan tizim bu – Telnet dir. Nixoyat internetda IRC (chat) sistemasi bor. Shu tugmalar yordamida jonli mulokotga kirishish mumkin. IRC – bu jonli mulokotda buluvchi va foydalanuvchi klaviatura orkali Internet rejasidan foydalanish imkonini beradi. Internet yordamida malakali xabarlarni olish va internetdan bizni kiziktirgan mavzularni topib munozaralar olib borish imkoni mavjud. Internetda kerakli bulgan kullanmalar mavjud. Bundan tashqari kata firma egalari Internet orkali ish taklif kilshlari mumkin. Bundan tashqari biron - bir tashkilotda yaxshi ishga joylashishga erishish uchun xabarlar olish mumkin. Agar siz xoxlasangiz uzingiz xakkingizda chet el mamlakatlari firma va idoralariga uz ma`lumot berib tanishtirishingiz mumkin. Internetdan juda samarali foydalanish mumkin. 1 chidan siz Internet orkali uzingizga kerakli kullanmalar yoki sizni kiziktirgan, siz kidirgan ukuv ma’lumotlarni olish mumkin. e`tiboringizni WWW sayt kidiruv dasturiga karatamiz. Siz u erdan uzingizni kiziktirgan forum, konferentsiyalar ma`lumotlari bilan tanishishingiz yoki uzingizni biron - bir yunalishda malakangizni oshirishingiz mumkin. Yangi texnologiyalarning chikishi ularning rivojlanishi, uz bilim saviyangizni yanada kuchaytirishni talab kiladi. Internet orkali katta – katta tajribali mutaxasislar bilan axborot almashib biznes soxasida, bank soxasida kerak bulgan rejalar, maslaxatli ma’lumotlar olish mumkin va bir kancha bizrnes rejalarni utkazish mumkin. Nixoyat siz Internet dukonlari yoki Internet on –line tizimi orkali barcha kerakli narsalarni xarid kilishingiz mumkin. Internet orkali uzingizga mulokotdosh topishingiz, tanishishingiz, xat orkali mulokot kilishingiz, u bilan dustlashishingiz mumkin. Fayllar kutubxonasida ulkan mikyosdagi komp’yuter uyinlari mavjud. Siz bu uyinlarni uz komp’yuteringizga tekin yozib olishingiz mumkin. Zamonaviy Push – texnologiyalaridan foydalanib sizning komp’yuteringiz ishchi stoliga doimiy ravishda yangiliklarni tugridan – tugri etkazish mumkin. Axborotni Internet tarmoqlarida uzatish uchun TSP\IP aloka protokollaridan foydalaniladi. TCP\IP protokoli(protokollar majmuasi) tarmoqlar orasida axborot uzatishning standart shaklidir vash u katorda Internetda xam. TCP protokoli (uzatish boshkaruvi protokoli) axborotlarni bulaklarga(paketlarga) ajratadi va ularni nomerlaydi, sungra IP protokoli xar bir bulakka yuboruvchi va kabul kiluvchi adreslarini axborotini kiritadi va xar bir paketning etkazilishini taminlaydi. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling