Kompyuter tizimlari arxitekturasi Mikroprotsessorlar

Simli va Simsiz axborot uzatish muxitlari. Kompyuter tarmoqlaridaba’zihollardakabelorqaliulashо‘rnigashuningdekkabelsizkanallardanhamfoydalaniladi.Ularningasosiyafzalligishundaniboratki, hechqandaykabelyotqizishgahojatqolmaydi. Demakdevorlarniteshishga, kabellarnimaxkamlashga, folshpolostidanо‘tkazishgayokiosmashipdanvashamollatishyо‘llaridankabellarniо‘tkazishgahojatqolmaydi. Shuningdek kabelninguzilganjoyiniqidirishvaulashgahamhojatqolmaydi. Yanakompyuterlarnibemalolxonadayokibinobо‘ylabkо‘chirish mumkin, chunki kompyuter kabellar bilan bog‘lanmagan. Radiokanal–bu usulda axborot uzatish uchun radio tо‘lqinlaridan foydalaniladi, shuning uchun bu usulda aloqa yuzlab va xatto minglab kilometrga uzatiladi. Axborotо‘tkazishtezligisekundigaо‘nlabmegabitgachayetishimumkin(buholdatanlangantо‘lqinuzunligivakodlashusuligabog‘liq).Mahalliytarmoqlardaradiokanaldanfoydalanmasliksabablariquyidagilar:uzatishvaqabulqilishqurilmalariqimmat,shovqindansaqlanishdarajasipast,axborotniuzatishvaqtidasirsaqlashbutkulta’minlanmagan va ishonchlilikdarajasipast.
Lekinglobaltarmoqlaruchunradiokanalkо‘pinchayagonavositabо‘libqoladi, chunki (sputnik – retranslyator) signalnitiklashsputnigiyordamidaaxborotlarnibutundunyogauzatishnitaʻminlashnisbatanoddiydir. Uzoqdajoylashganbirnechamahalliytarmoqlarniо‘zaroulabbirbutuntarmoqhosilqilishuchunhamradiokanaldanfoydalaniladi. Axborotniradiouzatishturiningbirnechastandartimavjud. Bulardanikkituridatо‘xtalibо‘tamiz.

• 
  Torspektorda (yokibirchastotaliuzatish) uzatish 46500 m²maydonniqamrashgamо‘ljallangan. Buholdagiradiosignalmetalvatemirbetontо‘siqlardanо‘taolmaydi,shuninguchunbirbinohududidahamaloqaо‘rnatishdajiddiymuammohosilbо‘lishimumkin. Aloqabuholdanisbatansekinamalgaoshadi (4,8 Mbit/satrofida). Birchastotaliuzatishningkamchiliginiyengishuchuntarqalganspektordaqandaydirchastotayо‘laginikanallargabо‘libishlatishtaklifqilinadi. Tarmoqabonentlarininghammasima’lumvaqtoralig‘idabarobar (sinxronravishda) keyingikanalgaо‘tadilar. Maxfiyliknisaqlashuchunmaxsuskodlashtirilganaxborotishlatiladi. Bundayuzatishtezligiunchalikyuqoriemas 2 Mbit/sdanoshmaydi, abonentlarorasidagimasofa 3,2 km (ochiqmaydonda) vabinoichkarisida 120 metrdankо‘pemas.