Kompyuter xavfsizlik muammolari

Kompyuter telefoniyasidagi himoyalash usullari

Elektron kommunikasiyalarning zamonaviy texnologiyalari keyingi paytlarda ishbilarmonlarga aloqa kanallari bo’yicha axborotning turlicha kurinishlari (masalan: faks, video, kompyuterli, nutqli axborotlar)ni uzatishda ko’pgina imkoniyatlar yaratib bermokda.
Zamonaviy ofis bugungi kunda aloqa vositalari va tashqiliy texnika bilan xaddan tashkari tuldirib yuborilgan va ularga telefon, faks, avtojavob appa­rati, modem, skaner, shaxsiy kompyuter va x.k. kiradi. Zamonaviy texnika uchun axborot-kommunikasiyalar texnologiyasi — kompyuterlar telefoniyasi rivojlanishi bilan katta turtki berildi.
Bor-yo’g’i o’n yil ilgari sotuvga CANON firmasining narxi 6000 AQSH dollari bo’lgan «Navigator» nomli maxsuloti chiqarilgan edi va u birinchi tizimlardan hisoblanadi.
Kompyuter telefoniyasi o’n yil ichida juda tez sur’atlar bilan rivojlandi. Hozirgi paytda sotuvda mavjud bo’lgan «PC Phone» (Eport Industries Ltd, Israel) maxsulotining narxi bor-yo’g’i 1000 Germaniya markasi turadi. «Powertine-II» (Talking Technology, USA)ning narxi esa 800 AQSH dollari turadi. Keyingi paytlarda kompyuter telefoniyasi yo’nalishida 70% apparat vositalarini Dialogue (USA) firmasi ishlab chiqarmoqda.
Kompyuter telefoniyasida axborotlarning xavfsizligini ta’minlash katta axamiyatga ega. Masalan, tele­fon xakerlarining Skotland-Yard ATSiga kirib 1,5 mln, AQSH dollari miqdorida zarar keltirishganligi xavfsizlikning zarurligini isbotlaydi.
Kompyuter telefoniyasida qo’llanilayotgan nutqini aniqlovchi texnologiya telefon qiluvchining ovozidan tanib olish uchun axamiyatga egadir. Kompyuter telefoniyasining himoyasini yetarli darajada ta’minlash uchun Pretty Good Privacy Inc. firmasining PC Phone 1.0 dasturiy paket ishlab chiqarilgan. U kompyuter tele­foniyasi orqali uzatilayottan axborotlarni himoyalash uchun axborotlarni raqamli kurinishga o’tkazadi va qabul paytida esa dasturiy-texnik vositalar yordamida qayta ishlaydi. Zamonaviy kompyuter telefoniyasi vositatarining shifrlash tezliga xam juda yukoridir, xato qilish extimoli esa juda kichikdir (taxminan 10^-8 – 10^-12).
Kompyuter telefoniyasi qurilmalari quyidagi imkoniyatlarga ega: