Kompyuter xonasiga bulgan sanitariya va gigienik talablar

Xotira yacheykasi, portlar va registrlar.
Ma`lumot (axborot) mashina xotirasi yacheykalarida, so`z adreslari deb ataluvchi yacheyka nomerlari orqali identifikatsiyalanadi.
Mashina xotirasi – xar bir axborot so`zini saqlovchi joy xizmatini o`tovchi yacheyka majmuasidir. Son yoki buyruq qiymatini saqlash uchun xotira yacheykasi ajratiladi. Xotiraga so`zni yozish uchun shu so`z saqlanishiga ajratilgan yacheyka adresi ko`rsatilishi lozim.
Barcha Kompyuterlar tuzilishi fon Neyman printsipiga asoslangan to`rt kismdan iborat va ularning bir kismi xotira deb aytgan edik. Xotira ma`lumot va programmalar saklash uchun xizmat kiladi va ular bir necha turga bo`linadi: Operativ xotira, keshxotira, BIOS (doimiy xotira), CMOS (yarim doimiy xotira) va videoxotiradir.
Portlar bu Kompyuterning qo`shimcha qurilmalri ulanadigan qismi bo`lib ҳisoblanadi. Ularning asosan uch xil turi mavjud: parallel, ketma – ket va USB(Universal Serial Bus- universal ketma ket shina) RS arxitekturasidagi yangicha port bulib, u barcha telefon va elektronikaga mo`ljallangandir.
Registrlar deb, rakamli axborotni kabul kilish, xotirada saklash, uni uzatish va shu axborotni kodini uzgartiradigan kurilmaga aytiladi. Registr inglizcha suzdan olingan bulib, yozuv jurnali (Jurnal registratsiy) degan ma`noni anglatadi. Registrda axborot 0 va 1 rakamlarining kombinatsiyasidan iborat sonlar kurinishida saklanadi.
Registrlar trigerlardan yigiladi va ularning soni rakamli koddagi razryadlar soniga teng buladi. Axborotdagi ikkilik kodning xar bir razryadiga registrning mos razryadi tugri keladi. Registrlar axborotni xotirada saklashdan tashkari ular kuyidagi vazifalarni xam bajaradi.

SHKNING UNUMDORLIGINI OSHIRISHNING ASOSIY OMILLARI

• 
  Taktli chastotani oshirish.
  
• 
  MP razryadliligini oshirish.
  
• 
  MP ichki chastotasini oshirish.
  
• 
  MP da amallar bajarilishini konveyerlashtirish va buyruklar kеsh-xotirasining borligi.
  
• 
  MPX registrlar sonini oshirish.
  
• 
  Kеsh-xotiraning borligi va sig’imi.
  
• 
  Virtual xotirani tashkil еtishning imkoniyati.
  
• 
  Matematik soprocessorning borligi.
  

•MMX sinfli mikroprocessorning borligi (audio va videoamallarni bajarishda).

• 
  OverDrive processorining borligi.
  
• 
  Tizimli shinani va lokal shinaning o’tkazish qobiliyatini oshirish.
  
• 
  TeЕKK, sig’imini va uning tezkorligini oshirish.
  
• 
  MDY larning tezkorligini oshirish.
  
• 
  Lokal diskli interfeysning o’tkazish qobiliyatini oshirish. Diskli xotirani kеshlashni tashkil еtish.
  
• 
  Videoadapterning xotira sig’imini va uning o’tkazish qobiliyatini oshirish.
  
• 
  Diskli interfeyslarning adapterlarini o’z ichiga olgan va printerni, sichqonchani va b. ulash uchun ketma-ket va parallel portlarni qo’llovchi multikartaning o’tkazish qobiliyatini oshirish.
  

Shuni inobatga olish kerakki, tezkor xotirani 2 marta oshirish SHK unumdorligini taxminan 75 % ga, 256 Kbayt sig’imli kеsh-xotiraning borligi еsa 20 % ga oshiradi. SHuni bilish kerakki, zamonaviy SHK larning unumdorligi faqat taktli chastota MP, AX, MDY va videotizimning tavsiflariga bog’liq bo’lmasdan, balki interfeyslarga ham jiddiy ravishda bog’liq; bo’ladi.



Adabiyotlar

1. 
   IBM PC dlya pol’zovatelya, Figurnov V. e. - M., 1997.
   
2. 
   IBM PC: ustroystvo, remont, modernizatsiya / Borzenko A.
   
3. 
   Skott Myuller Modernizatsiya i remont PK - SPb.: Izd-vo «Piter», 2001.
   
4. 
   Gulomov S.S. Iktisodiy informatika. Toshkent 1999 y.
   
5. 
   N.Taylokov., A. Axmedov «IBM – PC Kompyuteri», Uzbekiston «Toshkent» 2001 yil.
   
6. 
   U.YU. YUldoshev., R.R.Bokiev «Inforatika», Toshkent – 2002 y.
   
7. 
   M.Aripov., A.Xaydarov «Informatika asoslari», Toshkent «Ukituvchi», 2002 yil.
   
8. 
   R. Djordeyn. Spravochnik programmista personal’nogo Kompyutera tipa IBM PC, XT i AT. Moskva 1992 g.
   
9. 
   Piter Norton. Osnovo` arxitekturo` personal’no`x Kompyuterov IBM. Moskva 1994.
   
10. 
    Bryabrin V.M. Programmnoe obespechenie personal’no`x Kompyuterov. – M: Nauka, 1988.
    
11. 
    http://www.infocity.kiev.ua/main.phtmlqrqhack.php3 12.http://archive.williamspublishing.com/cgi-bin/materials.cgiinq5-8459-0286-X 13.http://thl.narod.ru/tehnologia/informatika/lecture7.htm 14.http://zibben.narod.ru/a15.htm
    

15.http://iu6x3.narod.ru/index7.htm 16.http://www.litevv.narod.ru/referat/58_4.html 17.http://5ballov.com.ru/referat/59-0.htm