Kompyuterlarni tashkil qilishning raqamli mantiqiy asoslari Mantiqiy sxemalar, triggerlar, summatorlar


Trigger atamasi inglizcha trigger


Download 71 Kb.
bet2/3
Sana28.03.2023
Hajmi71 Kb.
#1304725
1   2   3
Trigger atamasi inglizcha trigger – zanjir (lo’kidon), tepki so’zidan kelib chiqqan. Bu sxemani ingliz tilida ko’rsatish uchun tez-tez flip-flop atamasi ishlatiladi, bu esa “qarsak chalish” degan ma’noni anglatadi. Elektron sxemaning bunday jarangdor atalishi uning deyarli bir zumda bir elektr holatdan ikkinchisiga va teskarisiga o’tish (“irg’itib tashlash”) qobiliyatini ko’rsatadi.

  • Bitta triger ikkilik kodining bitta razriyadini saqlab qolishi mumkin bo’lganligi sababli, baytni saqlash uchun 8 ta trigger kerak, kilobaytni saqlash uchun esa mos ravishda 8 • 210 = 8192 ta trigger kerak bo’ladi. Zamonaviy xotira mikrosxemalari millionlab triggerlarni o’z ichiga oladi.

    Triggerlar



    • Triggerning eng keng tarqalgan turi - bu RS-triggeridir (S va R mos ravishda inglizcha set - o'rnatish va reset - tiklash). Triggerning shartli belgilanishi:

    • U ikkita simmetrikli S va R kirishga va ikkita simmetrik chiqishga ega Q va chiqadigan signal Q bilan Q signalning mantiqiy inkoridir.

    • S va R ikkita kirishning har biri kirish signallarini qisqa muddatli impulslar shaklida qabul qilishi mumkin

    • Kirishda impulsning mavjudligi birga, uning yo'qligi esa nolga teng deb hisoblanadi.

    Triggerlar



    • YOKI-EMAS (ИЛИ-НЕ) ventillari yordamida triggerni amalga oshirish va unga mos keluvchi chinlik jadvali.


    S


    R


    Q


    Q

    0

    0

    taqiqlangan





    0

    1

    1

    0

    1

    0

    0

    1

    1

    1

    Bitni saqlash





    Triggerlar



    • Agar trigger kirishlariga S = "1“, R = “0" uzatilsa, u holda (holatidan qat’iy nazar) yuqori ventilning Q chiqish qismida "0" paydo bo'ladi. Shundan so'ng, pastki ventilning kirishlari R = "0", Q = "0" bo'ladi va Q chiqishi "1" ga teng bo'ladi.

    • Xuddi shunday, S kiritishga "0", R kirishga "1" qo'llanilganda, Q chiqishda "0", Q da "1" paydo bo'ladi.

    • Agar mantiqiy "1" R va S kirishlar uchun uzatilsa, u holda Q va Q holatlari o'zgarmaydi.

    • R va S ikkala kirishga mantiqiy "0" uzatilsa noaniq natijaga olib kelishi mumkin, shuning uchun kirish signallarining bu kombinatsiyasi taqiqlanadi.

    Summator (jamlagich)



    • Ikkita n-razriyadli ikkilik sonlarni qo’shish sxemasini ko’rib chiqamiz. i-razriyaddagi raqamlar qo'shilganda, ai va bi qo'shiladi, shuningdek pi-1 – i-razriyadga o'tkaziladi. Natijada si – yig’indi va pi – katta razriyadga o'tkaziladi.

    • Masalan: 256 + 192 = (2 + 1 + 1) * 100 + (5 + 9 + 0) * 10 + (6 + 2 + 0) * 1

    • Shunday qilib, bir razriyadli ikkilik summatorlar – bu uchta kirish, ikkita chiqish moslamasidir.

    Summator (jamlagich)










    Download 71 Kb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   2   3




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling