«Kompyuterning fizik asoslari» fanidan yakuniy nazorat -variant

13-Variant
1) Kompyuterla axborotni akslantirish.
2) p-tipli aralashmali yarim o’tkazgichlar
3) Bipolyar taranzistorlarning dinamik xarakteristikasi
1 . _{Kompyuterning fizik asoslari fanining predmeti, vazifasi va manbalariFanning vazifasi. Fanning boshqa sohalar bilan bog‘liqligi. Fanni o‘rganishdagi muammolar, uslubiy ko‘rsatmalar. Fanni o‘rganishda elektron darsliklar va multimediyalardan foydalanish. Internet tizimidan foydalanish va ulardan olinadigan ma’lumotlarni o‘rganish xususiyatlari. Predmetlararo bog‘lanish. Fizikaning va boshqa tabiiy fanlarni o‘rganishdagi roli. Baholash mezonlari.O‘tkazgichlar va yarim o‘tkazgichlar elektr o‘tkazuvchanligi nazariyasi asoslari:Atomlar, molekula va kristallarda elektron holatlari spektrlari. Energiyaning ruxsat etilgan va taqiq sathlari. Energiya sohalari va Fermi sathi. Moddalarni o‘tkazgichlar (metallar), yarimo‘tkazgichlar va dielektriklarga ajratish prinsiplari. Yarimo‘tkazgichlarda xususiy va aralashmali o‘tkazuvchanlik.Yarim o‘tkazgichlar fizikasi elementlari. Yarim o‘tkazgichli diodlar.Yarimo‘tkazgichlarda erkin zaryad tashuvchilar harakati – diffuziya va dreyf. Elektron-kovak o‘tishlari va uning xarakteristikalari. Yarim o‘tkazgichli diodlar. Metall-yarim o‘tkazgich kontakti. Shottki diodi. Yarim o‘tkazgichli diodlar tezkorligi.Bipolyar va maydonli tranzistorlar.Ikkita yaqin joylashgan elektron-kovak o‘tishlarining o‘zaro ta’siri. Bipolyar tranzistorlar. Ulanish turlari. Bipolyar tranzistorlarning kalitli ish rejimi va tezkorligi. Maydonli tranzistorlar. Izoliyatsiyalangan kanalli MOP strukturalar va ularning tezkorligi. Ko‘p emiterli tranzistorlar.Zamonaviy kompyuterlarning element bazasi. Tizimli blok.Axborotni raqamli va anologli qayta ishlash. Axborotni kompyuterda fizikaviy tasvirlash. Ikkilik kodi. Elementar mantiqiy fuksiyalarni amalga oshirish. Mantiqiy elementlarning asosiy xarakteristikalari. Mantiqiy elementlarning shovqinga chidamliligi haqida tushuncha. Mantiqiy sxemalar oilasi va ularning moslashuvi. Mantiqiy sxemotexnikaning istiqbolli yo‘nalishlari.
Kompyuterning tizimli bloki.Tizimli blokning umumlashgan strukturasi. MP asosiy xarakteristikalari: tayyorlash texnologiyasi, manba kuchlanishi, adreslanuvchi xotira hajmi, ma’lumotlar shinasi darajasi, takt chastotasi, registrlar miqdori va darajasi. MP sikli va uning fazasi. MP va OXQ o‘zaro munosabati. MP va tashqi qurilmalar orasidgi axborot almashish turlari:sinxron, asinxron va yarimsinxron. Kompyuterning ishlash rejimlari: asosiy, xotiraga bevosita kirish, kutish. MP texnikaning rivojlanish istiqbollari.Yarim o‘tkazgichli xotira qurilmalari.Trigger – xotira elementi. Xotira yacheykasi va uning adresi. Statik operativ xotira qurilmasi (SOXQ). Xotirani umumiy tashkillash. Xotira xarakteristikalari: narxi, sig‘imi, tezkorligi, istemol quvvati, kirish imkoniyati. Energiyagi bog‘liq va bog‘liq bo‘lmagan xotira. Dinamik operativ xotira qurilmasi (DOXQ). SOXQ va DOXQlarni kompyuterlarda qo‘llash. Doimiy xotira qurilmasi (DXQ) va ularni kompyuterda qo‘llash. Flash-xotira.Kirish-chiqish interfeysi.Kirish-chiqish interfeysi funksiyalari. CD va DVD disklar o‘qish-yozish qurilmalari.Kompyuterda tashqi xotiralar.Magnetizm. Magnit moddalar: diamagnetiklar, paramagnetiklar, ferromagnetiklar. Ferromagnetiklarning magnitlanish egri chizig‘i. Kyuri temperaturasi. Domen struktura. Magnitli tashuvchilarda axborotni yozish va o‘chirish prinsipi. Chegaraviy yozish zichligi va yozilgan axborotga kirish tezligi. Magnit xotiralarga axborot yozish zichligini oshirishda optik hodisalardan foydalanish. Magnitooptika. Optik xotira. Optikada axborotni yozish zichligi chegarasi. CD va DVD disklar. Uch o‘lchamli optik xotira: fotorefraktiv va fotoxrom materiallar.Kompyuterda axborotni akslantirish.Vizual axborotni akslantirish prinsipi. Alfavit-raqamli va grafik (analog)li monitorlar. Elektron-nur trubka. ENT dagi fizik jarayonlar: termoelektron emissiya, lyuminessensiya. ENT da tasvir hosil bo‘lishi, satrli va kadrli yoyishlar. Axborotni rangli akslantirish. Yassi monitorlar – suyuq kristalli (LCD) displeylar, plazmali(gazorazryadli PDP) monitorlar, nurlanuvchi maydonli displeylar (FED).Kompyuterning tashqi muhit bilan aloqasi.Raqamli va analogli axborotlarni kiritish va chiqarish. Raqam - analogli almashtirish (SAP). Analog -raqamli almashtirish (ASP). Analogli axborotni saqlash va uzatishning raqamli usuli haqida tushuncha. Optik tasvirni kompyuterga kiritish, zaryad aloqali uskunalar (PZS). PZS-kamera (CCD). Qattiq tashuvchilarda axborotni akslantirish prinsiplari – printerlar va plotterlar. Matritsali, oqimli, lazerli va svetodiodli printerlar. Rangli bosma.Kompyuterlararo aloqa liniyalari.axborotni kodlash usullari: amplitudaviy, fazaviy va chastotaviy modulyatsiya. Liniyada signallar tarqalish tezligi. To‘lqin qarshilik. Optik nurtola va optik kabellar. Yorug‘likning nurtolada tarqalishi. Optik mo‘dalar, mo‘dalar dispersiyasi, kritik to‘lqin uzunligi. Gradientli va zinasimon optik nurtolalar. Optik uzatkich va qabul qilgichlar: sveto – va fotodiodlar, yarimo‘tkazgichli lazerlar. Axborotni uzatish chegaraviy tezligi.Kompyuter istiqbollari. Kvant kompyuterlar.
Klassik va kvant fizikadagi hisoblashlar. Bitlar va kubitlar. Kvant algoritmlar. Qo‘llanish sohalari. Kvant kompyuterlarini qanday qursa bo‘ladi: ionli tuzoqlar, YaMR, sirtki nanostrukturalar. Kvant kompyuterlarining qo‘llanish istiqbollari.}