Kompyuterning ichki tuzilishiga nimalar kiradi va ular qanday vazifani bajaradi?


Download 25.31 Kb.
Pdf ko'rish
Sana16.06.2023
Hajmi25.31 Kb.
#1499146
Bog'liq
931-21-GURUH SOBURYAZOV SHAHRIYOR 1-AMALIYOT



Kompyuterning ichki tuzilishiga nimalar kiradi va ular qanday vazifani bajaradi? 
Kompyuter ichki qismlar ro’yxati: 
1.Taglik platasi 
2.Protsessor 
3.BIOS 
4.Issiqlik tarqatuvchi 
5.SATA kabeli 
6.Tasodifiy kirish xotirasi (RAM) 
7.Faqat o‘qish uchun xotira(ROM) 
8.Xotira keshi 
9.Qattiq disk 
10.CD-ROM o‘quvchi 
11.Tarmoq kartasi 
12.Grafik karta 
13.Quvvatlantirish manbai 


Bu qurilmalar va tarkibiy qismlarni ulash uchun barcha sxemalarni o'z ichiga olgan 
asosiy platadir. U protsessor turiga qarab ishlab chiqilgan. Unda kompyuterning 
barcha asosiy komponentlari, jumladan qattiq disk, protsessor, xotira, grafik karta 
va boshqalar mavjud. 
AVTOBUS 


U barcha ma'lumotlarni ichki qismlar o'rtasida o'tkazib, bir-birlari bilan aloqa 
o'rnatishga imkon beradi. Avtobusning kengligi bir vaqtning o'zida protsessorga 
yuboradigan bitlar sonini bildiradi. 
PROTSESSOR 


Bu kompyuterning miyasi, uning asosiy funktsiyalarini boshqaradi. U kompyuter 
xotirasida saqlanadigan kompyuter dasturlarining ko'rsatmalarini o'qish va bajarish 
uchun javobgardir. 
Shuningdek, u ko'rsatmalarni bajargandan so'ng ko'rsatiladigan ma'lumotlarni hosil 
qiladigan ma'lumotlarni to'playdi va saqlaydi. 
Protsessorning tezligi MGts bilan o'lchanadi.Bu o'lchov protsessor elektr 
impulslarini qanchalik tez o'qiy olishini ko'rsatadi. Masalan, 100 MGts protsessor 
bir soniyada 100 million impulsni o'qiy oladi. 
Uning ikkita asosiy komponenti mavjud, ular boshqaruv bloki bo'lib, ularning 
vazifasi tizimni ko'rsatmalarni bajarishga yo'naltirishdir. Boshqa komponent 
mantiqiy-arifmetik birlik bo'lib, uning vazifasi barcha mantiqiy va arifmetik 
ko'rsatmalarni bajarishdir. 
BIOS 


Bu tizimni qanday yuklash kerakligi haqida ko'rsatmalar va sozlamalarni o'z ichiga 
olgan chip. Har bir narsa qo'shimcha qurilmada saqlanganligiga va hamma narsa 
to'g'ri ishlashiga ishonch hosil qiladi. 
Bundan tashqari, u operatsion tizimda hech qanday muammo yo'qligini ta'minlaydi 
va foydalanuvchiga vaqt va parol kabi sozlamalarini sozlash imkonini beradi. Boot 
loader - bu kompyuterda barcha o'z-o'zini sinab ko'rgandan so'ng, operatsion tizimni 
yuklaydigan dastur. 
ISSIQLIK TARQATUVCHI 


Bu kompyuterning ichidagi mavjud issiq havoni chiqarib yuboradigan, issiqlikning 
bir joyda turishini oldini olish va uni hosil qiluvchi manbadan uzoqlashtirish orqali 
asosiy tarkibiy qismlarning haddan tashqari qizishini oldini oladigan fan. Bu 
kompyuterni sovutish tizimining muhim qismidir. 
Issiqlik batareyasi tufayli kompyuterlar tez ishlaydi. Bu holda, kompyuter haddan 
tashqari issiqlik xavfi tug'diradi, bu esa uni butunlay buzadi. 
SATA KABELI 


Uning vazifasi shundan iboratki, simi DVD-ROM va qattiq disklar kabi saqlash 
moslamalarini ulash uchun ishlatilishi mumkin. U uzatish shovqinini kamaytirish va 
tizimdagi havo oqimini yaxshilash uchun mo'ljallangan. 
RAM 
Bu kompyuter ma'lumotlarini vaqtincha yoki o'zgaruvchan saqlashning bir turi. Bu 
ish stolida oynalarni ochiq saqlash yoki shunchaki faylni ko'rish kabi vaqtinchalik 


ma'lumot so'rovlari bilan shug'ullanadi. Kompyuter o'chirilganda, RAM barcha 
ma'lumotlarni yo'qotadi. 
ROM 
Bu o'zgartirish mumkin bo'lmagan xotira turi. Quvvat tugashi bilan o'chiriladigan 
RAMdan farqli o'laroq, ROM o'zgarishsiz qoladi. Ushbu chiplarni almashtirish 
mumkin emas, chunki kod ishlab chiqarilganda yuklangan. 
Shuning uchun u ma'lumotlar va ishga tushirish ko'rsatmalarini doimiy ravishda 
saqlaydi. Barcha ma'lumotlar abadiy o'chirilmasa, ushbu ma'lumotni yo'q qilish 
mumkin emas. 
XOTIRA KESHI 


Uning vazifasi ma'lumotlarni RAMga yoki ROMga borishdan oldin protsessorga / 
ulardan yuqori tezlikda yuborish / qabul qilishdir, chunki bu xotiralar kamroq tezlik 
bilan ishlaydi. Bu ma'lumotlarni darhol protsessorga taqdim etish orqali umumiy 
ishlashni tezlashtiradi. 
QATTIQ DISK 


Dasturlar va fayllar ushbu qurilmada doimiy ravishda saqlanadi. Ko'proq an'anaviy 
drayvlar qattiq disklar (HDD) deb nomlanadi va magnitlangan disklar turkumidan 
tashkil topgan bo'lib, ular ma'lumotlarni saqlash uchun tez aylanadi. 
Eng yangilari qattiq holatdagi disklar (SSD) deb nomlanadi va ular ma'lumotlarni 
saqlash uchun elektr sxemasidan foydalanadilar. Ular an'anaviy qattiq disklarga 
qaraganda ancha tezroq. 
CD-ROM O‘QUVCHI 


Bu kompakt-disklarni va DVD-ni o'qish uchun mo'ljallangan birlik. Ular diskdagi 
ma'lumotlarni o'qish uchun lazerlardan foydalanadilar. Ular anakartga odatda SATA 
kabellari orqali ulanadi. 
TARMOQ KARTASI 


U bir nechta kompyuterlarning tarmoq orqali bir-biri bilan aloqasi uchun ishlatiladi, 
shuningdek, kompyuterning Internetga ulanish imkoniyatini beradi. 
GRAFIK KARTA 


Uning vazifasi grafika va rasmlarni monitorda aks ettirish uchun yaratishdir. Ushbu 
kartasiz ma'lumotlar namoyish etilmadi va shu sababli kompyuterlar foydasiz 
bo'ladi. Bundan tashqari, sifatli va tezroq onlayn o'yinlar va videolar ishlab 
chiqariladi. Bu shuni anglatadiki, piksellar sonini ancha yaxshilandi va videoni 
yaxshiroq ko'rish mumkin. 
Ba'zi grafik kartalarda 3D grafikalarni tezda qayta ishlash uchun o'zlarining grafik 
protsessorlari mavjud. 
U birlashtirilishi mumkin, to'g'ridan-to'g'ri anakartga protsessorning bir qismi 
sifatida ulanishi mumkin, yoki kengayish porti deb nomlangan anakartning bir 
qismiga ulanadigan alohida karta. 
QUVVATLANTIRISH MANBAI 
U o'zgaruvchan tokni tashqi elektr manbalaridan past kuchlanishli doimiy oqimga 
aylantiradi, shunda kompyuterning barcha ichki qismlari uzilishlarsiz ishlaydi. 
Bundan tashqari, u qurilmaning issiqligini tartibga soladi, haddan tashqari 
issiqlikning oldini oladi. 



Download 25.31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling