Kondensatorlar

Kondensatorlar haqida

Kondensator - (lot. condenso — zichlayman, quyultiraman)

1745 yilda Leydenda nemis olimi Evald Yurgen fon Kleist va undan mustaqil ravishda gollandiyalik fizik Piter van Mushenbruk elektr kondansator uchun prototip dizayni - "Leyden bonkasini" ixtiro qilishdi. Kondensator deb, bir biridan dielektrik bilan ajratilgan ikki o’tkazgichdan iborat sistemani tushunamiz.

Wikipediayada kondensator haqida quyidagicha aytiladi:

Kondensator (lot. condenso — zichlayman, quyultiraman) — Elektr kondensator — elektr zaryadlarni yigʻuvchi qurilma. Dielektriklar bilan ajratilgan ikki yoki undan ortiq elektrod (qoplama)dan iborat. Kondensatorning qogʻozli, gazsimon dielektrikli, keramik, plyonkali, yarimoʻtkazgichli, elektrolitik va boshqa xillari mavjud. Ular oʻzgarmas, oʻzgaruvchan va yarimoʻzgaruvchan elektr sigʻimli boʻladi. Kondensatorlar elektrotexnika va radiotexnika, televideniye, elektronika, hisoblash texnikasi va boshqalarda qoʻllaniladi.


Fizika 8 sinf darsligida esa

“Kondensator” - Elektr toki toʻplaydigan asbob; ikki yoki undan ortiq oʻtkazgichli sistema. Bir biridan izolyatsiya qilinib, bir biriga yaqin joylashtirilgan ikkita oʻtkazgich kondensator hosil qiladi. Zanjir elektr tokining manbaiga ulanganda elektr toki kondensator orqali oqa boshlaydi. Oqimning kondansatkichdan o'tishi boshida uning quvvati maksimal darajaga, kuchlanish esa minimal darajaga yetadi. Qurilma zaryadni yig'ganda, oqim to'liq yo'qolgunga qadar kamayadi va kuchlanish kuchayadi.

Zaryadni to'plash jarayonida elektronlar bir plastinkada, ikkinchisida ijobiy ionlar to'planadi. Dielektrik mavjudligi sababli zaryad plitalar o'rtasida oqmaydi. Qurilma zaryadni shu tarzda yig'adi.

Ushbu hodisa elektr zaryadlarining to'planishi, kondensator esa elektr maydonining akkumulyatori deb ataladi.

Yuqoridagi tariflar elektr kondensatorlarga berilgan tariflar edi. Yana bug’ kondensator tushunchasi borki unda bugʻni, gazsimon moddani sovitib, suvga aylantiruvchi qurilma deb tarif beriladi.