Ko’rinishga ega bo’ladi?
Download 409.63 Kb. Pdf ko'rish
|
iqtisoddan oraliq nazorat
|
1. Bugun jahon iqtisodiyoti Covid-19 pandemiyasi tufayli beqaror vaziyatga uchradi. Dunyo bo’ylab ko’plab ishlab chiqarish korxonalari o’z faoliyatini to’xtatdi yoki qisqartirdi, aholi qatlamlarida noan’anviy ishsizlik holatlari vujudga keldi, xalqaro iqtisodiy aloqalar qisman bo’lsada uzilib qoldi. Bu holatni, ayniqsa, AQSH, Germaniya, Italiya, Ispaniya kabi rivojlangan davlatlar misolida yaqqol ko’rish mumkin. a) Sizning fikringizcha ushbu vaziyat, global iqtisodiy inqiroz bo’la oladimi? Javobingizni batafsil izohlang. b) Ishlab chiqarishni qaytadan jonlantirish uchun davlat qanday choralar ko’rishi lozim? Bu ko’rilgan chora-tadbirlarning natijasi qanday bo’ladi? Javobingizni batafsil izohlang. c) Covid-19 pandemiyasi O’zbekiston iqtisodiyotiga qanday ta’sir o’tkazdi. Aniq misollar bilan javobingizni izohlang. d) Ushbu holatda tovarlar bozoridagi bozor muvozanati, talab va taklif egri chiziqlari qanday ko’rinishga ega bo’ladi? JAVOB Kirish. Bugungi kunda butun dunyo bo’ylab koronavirus, ya’ni Covid-19 virusi juda keng tarqaldi. Buning natijasida juda ko’p mamlakkatlarda epidemiologik vaziyat o’g’irlashdi. Insonlar hattoki ko’chaga chiqishga qo’rqadigan darajada bir muddat streesga tushishdi. Bu vaziyatda koronavirus tufayli juda ko’p mamlakatlar iqtisodiyoti o’g’ir ahvolga tushdi. 1. Avvalo, koronavirus infeksiyasi tarqalg Covid-19 sababli juda ko’p mamlakatlarning iqtisodiyoti deyarli sababli fuqarolarni sog’ligini saqlash uchun juda ko’p sohalarning faoliyati to’xtadi. Mamlakatlar o’rtasida savdo, export-import munosabatlari deyali to’xtadi. Bu albatta jahon iqtisodiy inqiroziga ilib kelishi mumkin. Dunyoning rivojlangan mamlakatlarini ham koronavirus infeksiyasi ancha holdan toydirib qo’ydi. Xitoy Xalq Respublikasining Uxan shahrida paydo bo‘lgan koronavirus pandemiyasining jahon miqyosida keng tarqalishi global inqirozni vujudga keltirdi. Bu jahon inqirozlaridan turli jihatlari bilan farq qilib, iqtisodiyotga salbiy ta’siri juda kuchliligini ko‘rsatmoqda. Iqtisodiy tilda aytadigan bo‘lsak, bu pandemiya yalpi talab va yalpi taklifga, makroiqtisodiy barqarorlikka tashqi “zarba” bo‘lib, oldingi iqtisodiy inqirozlardan ko‘lami va zarari jihatidan katta farq qiladi. Qisqa vaqt ichida COVID-19’ning global miqyosda keng tarqalishi deyarli barcha davlatlardagi iqtisodiy va ijtimoiy vaziyatga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda. Jahon iqtisodiyotida amalga oshishi mumkin bo’lgan inqirozlii vaziyat quyidagilardan iborat: 1.Yuzaga kelgan murakkab iqtisodiy vaziyat bank va moliya sektoridagi qandaydir inqirozli holat natijasi emas hamda fiskal yoki monetar siyosat orqali uning to‘liq yechimini ta’minlash imkoniyati cheklangan. 2. Odatda inqirozlar talab (bank tizimidagi inqiroz va kreditlarning sekinlashuvi, yoki davlat qarzining oshib ketishi natijasida xarajatlarning qisqarishi, daromadlarning kamayib ketishi) yoki taklifning ya’ni, ishlab chiqarish hajmlarining keskin qisqarishi bilan bog‘liq omillarning biri ta’sirida yuzaga keladi. Amaldagi iqtisodiy vaziyatning murakkabligi, bir paytning o‘zida talab va taklifning qisqarishi bilan izohlanadi.
Shuningdek , pandemiya sabab mamlakatlarning turizm, ishlab chiqarish, ta’lim, xizmat ko’rsatish sohalarida ham anchagina muammolarni keltirib chiqardi. Tadqiqotlar natijasi shundan dalolat beradiki koronavirus pandemiyasi boshlangunga qadar jahon iqtisodiyoti va milliy iqtisodiyotlarda ijobiy siljishlar, barqaror rivojlanish alomatlari kuzatilgan. Oxirgi yillarda jahon iqtisodiyotida iqtisodiy o‘sishning sur’ati o‘rtacha 3 foiz atrofida bo‘lsa, uning Download 409.63 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|