Aholi huquqiy savodxonligining pastligi– aholi tomonidan qonunlarni bilmaslik yoki tushunmaslik mansabdor shaxsga o‘zining shaxsiy manfaati yo‘lida qonunlardan foydanishga qulay sharoit yaratadi. Mamlakatdagi siyosiy vaziyatning notinchligi– mamlakatdagi notinchlik birinchi navbatda aholi ongida hayotda yuksak turmush darajasiga erishishning asosiy usuli qonunga xilof faoliyat bilan bog‘liq, degan mutlaqo axloqqa zid nuqtai nazar shakllanishiga olib keladi. Bu esa o‘z navbatida korrupsiyaga qulay sharoit yaratadi. Ijro hokimiyatining birligi tamoyili buzilishi aynan bitta faoliyatning turli instansiyalar tomonidan tartibga solinishi: Davlat sektoridagi xizmat qilayotgan xizmatchilar daromadlarining xususiy sektorda topish mumkin bo‘lgan daromadlaridan kamligi; Inflyasiyaning yuqori darajasi; Mamlakat yuqori boshqaruv organlarining aholidan uzilib qolganligi; Mamlakatdagi diniy va axloq qoidalari. Korruptsiyaning turli xil makroiqtisodiy muhit choralari bilan aloqasi kuchli. Korruptsiya innovatsion strategiyalarni pasaytiradi, xorijiy to'g'ridan-to'g'ri va umumiy investitsiyalarni to'xtatadi, yangi ish o'rinlarining paydo bo'lish tezligini pasaytiradi va mahsulot va xizmatlar narxlarini oshiradi. Bundan tashqari, korruptsiya iqtisodiyotda boylikni taqsimlashda jiddiy muammolarni keltirib chiqaradi. Shuningdek, turli mamlakatlarga sarmoya kiritmoqchi bo'lgan xorijiy va xususiy donorlar va tashkilotlar o'z manbalarini ulardan samaraliroq foydalanadigan hukumatlarga berishni afzal ko'rishadi. Ko'pgina so'rovlar shuni ko'rsatadiki, korrupsiya davlat xarajatlari va daromadlarini kamaytirib, xizmatlar sifatini yomonlashtiradi. Bundan tashqari, u norasmiy iqtisodiyot hajmi bilan ijobiy bog'liqdir va soliq yukidir. Korruptsiya boshqaruv bilan chambarchas bog'liq bo'lib, turli mamlakatlarda uning qiymatini miqdoriy jihatdan bilish juda muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
