Korxonalarda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan kiberxavfsizlik risklarni galstuk-babochka (bow-tie analysis) usulida baholashga oid bilimlarga EGA bo’lish

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIAXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

"Axborot xavfsizligi" kafedrasi

Mustaqil ta’lim ishi

Fan: Kiberxavfsizlik asoslari
Guruh: KI 22-03
Talaba: Hayitov Ibrohim
Rahbar: Umurzoqov Oybek

Samarqand-2023 y.
1-amaliy topshiri
Windows 7 OTda risklarni baholash
Topshiriq maqsadi: Kiberxavfsizlikda risklarni baholashni o‘rganish
Ishdan maqsad: Korxonalarda sodir bo’lishi mumkin bo’lgan kiberxavfsizlik risklarni galstuk-babochka (bow-tie analysis) usulida baholashga oid bilimlarga ega bo’lish.
Masalani qo‘yilishi: Galstuk-babochka (bow-tie analysis) usulida risklarni baholash.


Uslubiy ko‘rsatmalar: “Galstuk-babochka” usulida tahlillash hodisani sodir bo’lish sababidan oqibatigacha rivojlanishini tahlillab, sxematik ko’rinishda bo’ladi.
Bu usul o’z ichiga nosozliklar daraxti yordamida hodisa sabablarini o’rganish va hodisalar daraxti yordamida oqibatlarni tahlillash jarayonlarini oladi. Biroq bu usulda asosiy e’tibor sabablar va xavfli hodisalar, xavfli hodisa va oqibatlar orasidagi to’siqlarga qaratilgan.
Bu usuldagi tahlil bo’lishi mumkin bo’lgan tahdidlar va oqibatlar oralig’ini ko’rsatish asosida risklarni o’rganish uchun foydalaniladi. Bundan aniq bir riskni o’rganish va uni boshqarishda samarali hisoblanadi. Sabablar va oqibatlarga risklarni dekompozitsiyalash risk amalga oshganda zarar darajasi va ehtimolligini baholash hamda risklar orasidagi o’zaro bo’gliqliklarni aniqlash imkonin beradi. Usulda kiruvchi ma’lumotlar to’siqlar, risklar, xavfli hodisalarning oqibatlari va sabablari hamda ularni kamaytirish yoki oldini olish haqidagi axborot hisoblanadi.
“Galstuk-babochka” usuli korxonaning mavjud yoki kompleks risklari uchun qo’llanilishi mumkin. “Galstuk-babochka” diagrammasi aniqlangan nosozliklar daraxti va hodisalar daraxti asosida qurilishi mumkin, lekin odatda uni bevosita aqliy hujum jarayonida quriladi.
Xavflarni baholash usullari turli kutilgan va kutilmagan vaziyatlarni o'rganish
uchun kuchli vositadir. Keyinchalik, kiberxavfsizlik asoslari kursining bir qismi sifatida ba'zi amaliy mashg'ulotlarda foydalaniladigan xavflarni baholash usullari tavsiflanadi.

Windows 7 OTda risklarni baholash haqida qisqacha malumot.

Windows-Kompyuter bilan foydalanuvchi o’rtasidagi aloqani ta’minlovchi mashhur operatsion tizimlardan biri. Bu operatsion tizim tezkorlik ,stabillik va foydalanish uchun qulayligi ko’pchilikning e’tiboriga tushgan. Windows 7 Microsoft kompaniyasing eng mashhur dasturiy taminoti hisoblanadi. Windows 7 –Microsft Windows operatsion tizimining chiqarilishida (https://hozir.org/elektromagnit-induksiya-hodisasi-v2.html), Windows VIstanin vorisi. 2010 yil may oyida u Windows tizimlarining barcha foydalanuvchilari orasida 20.09% foydalanuvchilari tomonidan ishlatilgan. Bu shuni anglatadaki, ushbu tizim yil davomida o’zidan oldingi Vistaga qaraganda ko’proq kompyuterlarga o’rnatilgan. Microsoft tomonidan qo’llab-quvvatlash 2020 yilda 14-yanvarda yakunlandi



Sabablar:
Windows 7 eski operatsion tizim bo'lganligi uchun hozir mukammal foydanilmayapti.

zararli shaxslar tomonidan ishlatilishi mumkin bo'lgan xavfsizlik zaifliklari ehtimolini minimallashtirishga yordam beradi.

Window 7 OTda risklarni baholash

Microsoft tomonidan 2020-yilda qullab quvvatlashi yakunlandi

Oqibatlari:

Hozirgi yangi chiqgan dasturlarni kutaraolmaydi va eski dasturlar blan ishlaydi .

SaaaSSS

XULOSA:Amali topshiriqni bacharib windows 7 risklarni baholash haqida tshunchaga ega buldim.
Windows-Kompyuter bilan foydalanuvchi o’rtasidagi aloqani ta’minlovchi mashhur operatsion tizimlardan biri. Bu operatsion tizim tezkorlik ,stabillik va foydalanish uchun qulayligi ko’pchilikning e’tiboriga tushgan. Windows 7 Microsoft kompaniyasing eng mashhur dasturiy taminoti hisoblanadi.
2-amaliy topshiriq